Chuyển tuyến khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế: Tránh quá tải, gây lãng phí nguồn lực

Công cụ cần thiết

Phát biểu thảo luận tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV vừa qua, đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí (Đoàn TP. Hà Nội) kiến nghị cần bỏ giấy chuyển viện. Đại biểu phản ánh, cử tri đã có ý kiến rất nhiều về việc khi đi khám, chữa bệnh, bệnh nhân phải đi xin giấy chuyển viện rất phiền toái, mất thời gian và mệt mỏi.

Theo đại biểu, trong điều kiện công nghệ thông tin tiến bộ như hiện nay, khi liên thông các kết quả xét nghiệm, thăm dò chức năng, chẩn đoán hình ảnh đã dễ dàng. Đặc biệt, khi đã có trên 93% dân số Việt Nam có bảo hiểm y tế (BHYT) thì nên bãi bỏ việc phải có giấy chuyển viện và cần đẩy mạnh tiến trình thông tuyến hơn nữa, thực chất hơn nữa. Đồng thời, cần coi đây là nội dung sửa đổi quan trọng nhất trong lần sửa Luật BHYT tới đây.

Từ góc độ cơ quan thực hiện chính sách, phản hồi về vấn đề trên, ông Lê Văn Phúc nêu rõ, BHXH Việt Nam luôn ủng hộ quan điểm đơn giản thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho người tham gia BHYT khi đi khám, chữa bệnh. Tuy nhiên, việc tạo điều kiện thuận lợi cho người tham gia phải gắn liền với sự bền vững của hệ thống y tế, đặc biệt là tuyến y tế cơ sở đang được Đảng và Nhà nước rất quan tâm; tránh tình trạng bệnh nhẹ cũng điều trị tại tuyến trung ương, gây quá tải, lãng phí nguồn lực tài chính của Quỹ BHYT cũng như của người tham gia BHYT, không phát huy được hiệu quả của y tế tuyến cơ sở.

Theo đó, quy định phân tuyến khám, chữa bệnh và phân loại bệnh nhân theo tuyến là cần thiết, đảm bảo hệ thống y tế phát triển bền vững để chăm sóc tốt sức khỏe nhân dân. Nếu không quản lý bệnh nhân theo tuyến, người bệnh sẽ “đổ dồn” lên tuyến trên điều trị làm tuyến trên bị quá tải, ảnh hưởng lớn đến công tác chăm sóc sức khỏe và khám, chữa bệnh.

“Nếu không quản lý bệnh nhân theo tuyến, chắc chắn sẽ phá vỡ hệ thống y tế. Do đó, việc quản lý khám chữa bệnh tại các tuyến bằng giấy chuyển tuyến là công cụ phù hợp, cần thiết” - ông Phúc nhấn mạnh.

Tạo thuận lợi cho người bệnh chuyển tuyến

Theo quy định, từ năm 2014, người bệnh phải chuyển từ tuyến dưới lên tuyến trên một cách tuần tự. Nhưng từ năm 2016 đã thông tuyến khám, chữa bệnh ở cấp huyện và từ năm 2021 đã thông tuyến điều trị nội trú tuyến tỉnh. Theo đó, người tham gia BHYT khi tự đi khám, chữa bệnh BHYT tại các bệnh viện tuyến huyện, điều trị nội trú tuyến tỉnh trên toàn quốc đều được Quỹ BHYT thanh toán như đi khám, chữa bệnh tại nơi đăng ký khám, chữa bệnh ban đầu. Các quy định này đã từng bước tạo điều kiện thuận lợi cho người tham gia BHYT khi đi khám, chữa bệnh BHYT.

Theo ông Lê Văn Phúc, nhằm tạo thuận lợi cho người bệnh trong việc chuyển tuyến và đảm bảo đúng quy định, một số giải pháp cần được đẩy mạnh thực hiện, như: Quy định cơ sở y tế thuộc cấp ban đầu, cấp cơ bản là các đơn vị chịu trách nhiệm quản lý khám, chữa bệnh ban đầu cho tất cả các đối tượng tham gia BHYT; Cơ sở khám, chữa bệnh thuộc cấp cơ bản (tương đương cơ sở khám, chữa bệnh tuyến tỉnh theo quy định hiện hành) và cơ sở khám, chữa bệnh cấp chuyên sâu không điều trị các bệnh và không thực hiện các thủ thuật, phẫu thuật mà cấp ban đầu có thể thực hiện được. Qua đó, đảm bảo công bằng trong tiếp cận dịch vụ khám, chữa bệnh ban đầu của người tham gia BHYT; phù hợp với nhiệm vụ phân cấp cho cơ sở khám, chữa bệnh các cấp theo quy định của Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi); hướng tới nâng cao năng lực cung ứng dịch vụ khám, chữa bệnh BHYT tại y tế cơ sở.

Bên cạnh đó, ông Phúc cho rằng, cần nghiên cứu quy định chỉ áp dụng “thông tuyến khám, chữa bệnh BHYT” giữa cơ sở khám, chữa bệnh các cấp đối với các trường hợp đã được chẩn đoán bệnh và cần điều trị chuyên khoa sâu (như ung thư, tâm thần, bệnh máu, các bệnh cần sử dụng kỹ thuật can thiệp điều trị hoặc phẫu thuật, Lao kháng thuốc, HIV) mà cơ sở thuộc cấp cơ bản không thực hiện được. Sở Y tế phối hợp với cơ quan BHXH các tỉnh căn cứ danh mục bệnh được thông tuyến khám, chữa bệnh của Bộ Y tế quy định và khả năng cung ứng dịch vụ khám, chữa bệnh của địa phương để quy định các bệnh, tình trạng bệnh được thông tuyến khám, chữa bệnh BHYT.

“Quy định này nhằm tạo thuận lợi trong khám, chữa bệnh cho những người bệnh thực sự cần được thăm khám, theo dõi, điều trị chuyên khoa sâu; hạn chế các bất cập của quy định thông tuyến khám, chữa bệnh BHYT trong Luật BHYT, dẫn đến tình trạng quá tải tại cơ sở y tế tuyến trên, cũng như gia tăng chi phí khám, chữa bệnh không thực sự cần thiết” - ông Phúc cho hay.

Đồng thời, cần quy định cơ sở khám, chữa bệnh thuộc cấp chuyên sâu chuyển người bệnh về cấp cơ bản điều trị tiếp sau khi đã hết giai đoạn cấp tính đối với các trường hợp cần tiếp tục theo dõi, quản lý và điều trị nội trú; chuyển về cơ sở khám, chữa bệnh thuộc cấp khám, chữa bệnh ban đầu quản lý, theo dõi đối với các trường hợp bệnh mạn tính.

Làm rõ thêm vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, quy định về chuyển tuyến hoàn toàn phù hợp để đảm bảo được chất lượng cho công tác khám, chữa bệnh và điều trị. Giấy chuyển tuyến rất cụ thể, ghi rõ được tình trạng, lịch sử điều trị cũng như tóm tắt bệnh án. “Để giảm được thủ tục hành chính, hiện nay, Bộ Y tế đang tập trung chỉ đạo vấn đề sử dụng hình thức chuyển tuyến điện tử cũng như hồ sơ quản lý sức khỏe điện tử để giảm bớt những khó khăn về thủ tục cho người dân” - Bộ trưởng Đào Hồng Lan thông tin./.