Cơ quan Quản lý tài nguyên xứ Wales: Bất thường trong thỏa thuận cung cấp gỗ

Báo cáo kiểm toán cho biết, năm 2014 NRW đã ký kết thỏa thuận với một công ty chế biến gỗ trong nước để thực hiện 8 hợp đồng mua bán gỗ trong 10 năm. Công ty này đã mua toàn bộ gỗ thông và gỗ vân sam trồng ở các khu rừng mà bệnh dịch đã gây tàn phá lớn, nhằm nỗ lực ngăn chặn sự lây lan của loại nấm mang tên Phytophthora ramorum. Báo cáo khẳng định, không có bất kỳ bên mua tiềm năng nào khác được trao cơ hội dự thầu gói thầu giá trị 39 triệu Bảng (48,3 triệu USD) này theo quy định của Nhà nước. Theo điều kiện của thỏa thuận, công ty khai thác sẽ phải xây dựng và vận hành một dây chuyền chế biến gỗ mới tại các cơ sở của công ty ở xứ Wales chậm nhất là ngày 31/3/2016, song NRW cho biết, điều kiện này đã không được hoàn thành kịp thời hạn và phải gia hạn thêm 12 tháng, tức là tới 31/3/2017.

Công ty mà NRW lựa chọn để tiêu thụ phần lớn sản lượng gỗ khai thác hằng năm của NRW hiện chưa được công khai do tính nhạy cảm về mặt thương mại. Trong bản Báo cáo mới nhất, Cơ quan Kiểm toán xứ Wales (AGW) gọi những giao dịch này là “giao dịch bất thường”. Qua đó, AGW cáo buộc NRW về quá trình ra quyết định không minh bạch và NRW đã vi phạm các quy định về hỗ trợ quốc gia của Liên minh châu Âu (EU). NRW đã không cung cấp được bằng chứng đầy đủ để chứng minh sự tồn tại của gói thầu trước khi đi đến ký kết theo các nguyên tắc và quy định của Nhà nước. Bên cạnh đó, NRW còn bị cáo buộc không tuân thủ các quy trình phù hợp để đảm bảo đạt được các yêu cầu đầu ra của thỏa thuận ký kết với công ty khai thác về mặt thị trường.

Phản hồi lại những nhận định của AGW, đại diện của NRW cho biết: "Chúng tôi rất thất vọng trước những phát hiện của cơ quan Kiểm toán về các khía cạnh của một số hợp đồng mua bán gỗ dài hạn. Tuy nhiên, chúng tôi đã lên một kế hoạch hành động nhằm rút ra những bài học từ việc này để đảm bảo thực thi các cơ chế quản lý nhà nước mạnh mẽ hơn trong tương lai". NRW cho rằng, cơ quan này không có lựa chọn thay thế vì dường như các đơn vị khai thác khác không mấy mặn mà với gỗ nhiễm bệnh.

Trong buổi điều trần công khai của Ủy ban Kế toán công (PAC) trước Quốc hội Wales hôm 29/3, Giám đốc điều hành NRW Emyr Roberts giải thích rằng, tại thời điểm ra quyết định, là giai đoạn suy thoái thực sự và thị trường gỗ có nguy cơ sụp đổ nên các thương lái không mấy mặn mà. Bên cạnh đó, ông Roberts cũng khẳng định thêm rằng: “Tình trạng hiện nay còn ổn định hơn giai đoạn năm 2014. Chính sách và những quyết định của NRW đối với các hợp đồng này cùng với chủ trương xuyên suốt trong xử lý dịch nấm gỗ thông đã đạt được nhiều thành công. Chúng tôi đã ngăn chặn được sự lây lan của dịch và nhờ thế thị trường gỗ có thể được khôi phục”.

Tuy nhiên, AGW cho rằng, những giải trình từ phía NRW “không thỏa đáng” và các chứng cứ đưa ra “chưa hoàn toàn thuyết phục”. Tổng Kiểm toán ghi nhận nỗ lực của NRW trong việc giải quyết khối lượng gỗ bị nhiễm dịch nấm song cho tới nay đã quá thời hạn gia hạn thêm mà đơn vị khai thác vẫn chưa triển khai lắp đặt dây chuyền công nghệ chế biến gỗ như cam kết. Thiếu sót này đã làm giảm giá trị của mục tiêu tăng cường năng lực khai thác, chế biến trong ngành gỗ tại xứ Wales.

Chủ tịch PAC Nick Ramsay cho rằng, Chính phủ Wales cần phải lên tiếng giải trình về vấn đề này. Trước lời kêu gọi này, Phát ngôn viên của Chính phủ Wales cho biết, sẽ phối hợp với NRW để giải quyết các vấn đề được nêu lên và để đảm bảo tổ chức quản lý nhà nước hiệu quả hơn trong tương lai.