Chiều 8/11, tại cơ sở Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) Hòa Lạc đã diễn ra Diễn đàn “Hợp tác toàn cầu trong phát triển nguồn nhân lực cho ngành công nghiệp bán dẫn”. Đây là sự kiện nằm trong chuỗi các hoạt động của Triển lãm Ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam 2024 - SEMIExpo Viet Nam 2024 do NIC phối hợp với Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh và Hiệp hội bán dẫn SEMI tổ chức.
Trong bối cảnh cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, ngành công nghiệp bán dẫn đóng vai trò then chốt đối với sự phát triển của nhiều lĩnh vực công nghệ cao. Việt Nam, với vị thế là một trong những quốc gia có tốc độ phát triển kinh tế nhanh nhất khu vực Đông Nam Á, đang đứng trước cơ hội tham gia chuỗi giá trị, đặc biệt là lĩnh vực sản xuất thiết bị.
Phát biểu tại Diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Đức Tâm cho biết, để hiện thực hóa mục tiêu đào tạo được 50.000 kỹ sư như trong Chương trình "Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, định hướng đến năm 2050" được Chính phủ ban hành, thời gian vừa qua, Bộ đã chỉ đạo NIC chủ trì, phối hợp với các tập đoàn công nghệ, các cơ sở đào tạo hàng đầu trong nước và quốc tế đồng loạt triển khai nhiều hoạt động đào tạo trong lĩnh vực bán dẫn, thu hút đầu tư vào hoạt động nghiên cứu và phát triển. Việc hợp tác chặt chẽ giữa NIC với các đối tác trong và ngoài nước đã đem đến nhiều kết quả tích cực.
Theo Thứ trưởng, Việt Nam hiện là một trong những quốc gia có nền kinh tế số phát triển nhanh nhất Đông Nam Á, có vị trí địa chính trị chiến lược, có lực lượng lao động trẻ dồi dào am hiểu công nghệ, cơ sở hạ tầng được đầu tư ngày càng hiện đại, thu hút ngày càng nhiều các tập đoàn công nghệ lớn trên thế giới, đặc biệt trong lĩnh vực công nghiệp bán dẫn.
"Sự đầu tư, hỗ trợ vào nguồn nhân lực trẻ Việt Nam là chìa khóa để mở cánh cửa tương lai tươi sáng và bền vững hơn, mang lại lợi ích to lớn cho cả Việt Nam và cả doanh nghiệp" - Thứ trưởng Nguyễn Đức Tâm nhấn mạnh.
Bà Nguyễn Thị Thanh Mai - Phó Giám đốc Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh - cho biết, trong bối cảnh ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu đang bùng nổ, Việt Nam được kỳ vọng sẽ trở thành một trung tâm sản xuất thiết bị bán dẫn trong khu vực. Với nền tảng nhân lực phong phú và chi phí sản xuất cạnh tranh, Việt Nam hoàn toàn có khả năng khai thác những cơ hội này để phát triển mạnh mẽ.
Tuy nhiên, giống như nhiều quốc gia trên thế giới, Việt Nam hiện đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực trầm trọng trong ngành công nghiệp bán dẫn. Theo thống kê, Việt Nam mới chỉ mới đáp ứng khoảng 20% nhu cầu lao động trong lĩnh vực bán dẫn đất nước, và trong số đó, chỉ 20% kỹ sư đạt tiêu chuẩn cho ngành công nghệ cao, phần còn lại cần phải được đào tạo thêm.
Dự báo đến năm 2030, Việt Nam sẽ cần khoảng 30.000 - 50.000 kỹ sư trong ngành công nghiệp bán dẫn. Hiện tại, khoảng 74% kỹ sư trong ngành này tập trung tại TP. HCM, trong đó 50% được đào tạo từ ĐH Quốc gia TP. Hồ Chí Minh - một trong những đơn vị tiên phong trong đào tạo kỹ sư thiết kế vi mạch và bán dẫn tại Việt Nam.
Bà Nguyễn Thị Thanh Mai - Phó Giám đốc Đại học Quốc gia TP. HCM
Bà Thanh Mai cho biết, dù Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh là đơn vị đi đầu trong cả nước về đào tạo trong lĩnh vực công nghệ bán dẫn, với kinh nghiệm hơn 20 năm, nhưng hiện nay đội ngũ giảng viên trong ngành này còn rất ít, chỉ đếm trên đầu ngón tay.
Để giải quyết vấn đề này, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh dự định triển khai các chính sách nhằm đưa giảng viên và các cán bộ trẻ đi học tập, bồi dưỡng chuyên môn ở các quốc gia tiên tiến trên thế giới. Sau khi học hỏi các kiến thức và công nghệ mới, họ sẽ trở về để góp phần nâng cao chất lượng đào tạo trong lĩnh vực bán dẫn.
Liên quan đến nguồn nhân lực, ông Huỳnh Phú Minh Cường - Phó Trưởng khoa Kỹ thuật điện và điện tử, Trường Đại học Bách khoa TP. Hồ Chí Minh, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh - nhấn mạnh, vai trò của Chính phủ là hết sức quan trọng. Bởi, ngành công nghiệp bán dẫn là một lĩnh vực đặc biệt, đòi hỏi nhiều đầu tư để xây dựng các chương trình giáo dục và các yếu tố hỗ trợ khác.
Theo ông Minh Cường, giáo dục từ các trường đại học là rất cần thiết nhưng vẫn chưa đủ, rất cần có sự hỗ trợ từ cả ngành công nghiệp và từ phía Chính phủ.
Tại Diễn đàn, ông Yeonsang Park - Giám đốc, Trung tâm Nghiên cứu bán dẫn liên trường, Đại học Quốc gia Chungnam - nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác quốc tế về đào tạo ngành công nghiệp bán dẫn.
Chia sẻ kinh nghiêm từ Hàn Quốc, ông Yeonsang Park cho biết, trong giai đoạn đầu phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, Chính phủ Hàn Quốc đã chủ động xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với các công ty quốc tế, gửi sinh viên ra nước ngoài và tiếp cận công nghệ cao cấp.
Ông cho rằng Việt Nam cũng cần áp dụng mô hình tương tự. Chính phủ nên nỗ lực xây dựng quan hệ hợp tác với các công ty toàn cầu và kết nối các trường đại học với doanh nghiệp. Theo ông, đây chính là điều quan trọng nhất.
Nhấn mạnh không có thành phần đơn lẻ nào đóng vai trò quan trọng nhất trong ngành công nghiêp bán dẫn mà phải là xây dựng hệ sinh thái để phát triển ngành này, ông Laurent El Ghaoui - Hiệu phó, Trường Đại học VinUni - cho rằng hợp tác quốc tế nên không chỉ dừng ở Chính phủ mà còn từ hiệp hội doanh nghiệp. "Mỗi doanh nghiệp đóng góp nhỏ, khi hợp lại sẽ tạo ra sự thay đổi lớn. Đây sẽ là mô hình hợp tác quốc tế lý tưởng cho Việt Nam” - Hiệu phó Trường Đại học VinUni khẳng định./.
