Lạm phát trong tầm kiểm soát nhưng rủi ro vẫn tiềm ẩn
Theo số liệu từ Cục Thống kê (Bộ Tài chính), CPI so với tháng trước: Tháng 01/2025 tăng 0,98%, tháng 02/2025 tăng 0,34%, tháng 3/2025 giảm 0,03%. CPI bình quân quý I/2025 tăng 3,22% so với cùng kỳ năm trước. Chỉ số này vẫn trong kịch bản lạm phát để kiểm soát chỉ số CPI cả năm 2025 theo mục tiêu dưới 4,5% Quốc hội đề ra. Trong 9 tháng còn lại của năm 2025, dư địa lạm phát còn lại mỗi tháng so với tháng trước tăng khoảng 0,44-0,57%.
Tuy mức tăng này dưới mục tiêu kiểm soát mà Quốc hội đề ra song không ít tín hiệu cho thấy áp lực lạm phát sẽ còn tiếp diễn trong thời gian tới. Ông Nguyễn Minh Tiến - Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) - cho biết: Áp lực lạm phát năm nay rất lớn. Giá nguyên vật liệu đầu vào, chi phí vận chuyển, tỷ giá... đều có thể tác động mạnh đến mặt bằng giá chung. Các yếu tố chi phí đẩy như giá xăng dầu còn biến động phức tạp theo diễn biến giá và cung cầu thế giới. Giá một số loại vật liệu xây dựng có nguồn cung hạn chế như cát, đá có thể tăng do nhu cầu vật liệu xây dựng tăng. Giá thành một số nguyên vật liệu nhập khẩu có thể chịu áp lực từ biến động giá thế giới, biến động tỷ giá và chính sách thuế quan mới của Hoa Kỳ, làm tăng chi phí nhập khẩu nguyên nhiên vật liệu và gây sức ép đến giá hàng hóa trong nước.
Nhận định từ Công ty Chứng khoán VCBS cũng cho thấy lo ngại tương tự. Trong báo cáo mới nhất, VCBS cho rằng: Mặc dù lạm phát hiện tại đang được kiểm soát tốt nhưng rủi ro vẫn tiềm ẩn do các yếu tố đầu vào quan trọng như giá dầu, giá lương thực thế giới và tỷ giá USD/VND có khả năng biến động mạnh trong nửa cuối năm 2025.
Theo các chuyên gia, với mức tăng CPI 3,22% trong quý I, lạm phát tại Việt Nam vẫn trong tầm kiểm soát. Tuy nhiên, sức ép từ giá cả hàng hóa quốc tế, việc điều chỉnh giá trong nước và kỳ vọng lạm phát vẫn còn. Trong bối cảnh đó, việc duy trì điều hành giá linh hoạt, chủ động, đồng bộ giữa các chính sách là chìa khóa để kiểm soát lạm phát, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô và hỗ trợ phục hồi tăng trưởng bền vững.
Dù áp lực tăng giá còn lớn, các tổ chức quốc tế vẫn đánh giá lạc quan về khả năng kiểm soát lạm phát của Việt Nam. Ngân hàng Thế giới (WB) trong báo cáo tháng 4/2025 dự báo lạm phát của Việt Nam năm nay sẽ ở mức 4,1%, trong khung mục tiêu cho phép. Tương tự, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) cũng dự báo CPI Việt Nam 2025 ở mức 4,3%, thấp hơn nhiều nước trong khu vực.
VCBS cũng cho rằng, chính sách điều hành giá của Việt Nam hiện nay vẫn đang đi đúng hướng. Theo Công ty này, với độ trễ của chính sách tiền tệ và tài khóa, CPI có thể tăng nhẹ trong quý II nhưng vẫn có khả năng kiểm soát trong khoảng 4-4,5% nếu các giải pháp được thực hiện kiên định, hiệu quả.
Chủ động, phối hợp và linh hoạt trong điều hành giá
Giới chuyên gia khuyến nghị việc duy trì đà kiểm soát lạm phát trong phần còn lại của năm đòi hỏi các cơ quan điều hành phải hành động quyết liệt hơn, dự báo chính xác hơn và phối hợp chính sách tốt hơn. Việt Nam cần theo dõi sát các biến động trên thế giới, từ chính sách lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) đến giá dầu thô và tình hình vận chuyển quốc tế, để có phản ứng kịp thời.
Dù còn nhiều thách thức, ông Nguyễn Minh Tiến cho rằng nước ta có những yếu tố thuận lợi giúp giảm áp lực lên mặt bằng giá. Thứ nhất, lạm phát toàn cầu hạ nhiệt giúp nước ta giảm bớt áp lực từ nhập khẩu lạm phát, đồng thời cải thiện tâm lý kỳ vọng của người tiêu dùng và doanh nghiệp. Thứ hai, Việt Nam có nguồn lương thực, thực phẩm dồi dào, đáp ứng đủ cho nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Công tác chỉ đạo của Chính phủ và các Bộ, ngành luôn sát sao, kịp thời, linh hoạt điều chuyển nguồn hàng giữa các vùng miền để bù đắp lượng hàng bị thiếu hụt cục bộ tại các địa phương trong trường hợp bị ảnh hưởng bởi thiên tai, bão lũ, góp phần bình ổn giá cả. Thứ ba, các chính sách hỗ trợ trong lĩnh vực giáo dục tiếp tục được triển khai sâu rộng, trong đó, mức thu học phí đối với giáo dục mầm non và phổ thông công lập năm học 2024-2025 được giữ ổn định so với năm học trước; đồng thời, việc giảm giá sách giáo khoa từ 5-20% giúp giảm bớt áp lực lên mặt bằng giá. Thứ tư, các chính sách giảm thuế môi trường đối với xăng dầu, giảm thuế giá trị gia tăng sẽ góp phần giảm chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm, giúp ổn định giá cả hàng hóa và dịch vụ…
Theo ông Tiến, công tác quản lý, điều hành giá trong thời gian tới cần tiếp tục phát huy các thành công đạt được trong những năm vừa qua để thực hiện mục tiêu kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, ứng phó với những biến động phức tạp, khó dự báo của tình hình kinh tế thế giới, trong đó có chính sách thuế quan của Mỹ, hỗ trợ tăng trưởng phát triển kinh tế - xã hội. Bộ Tài chính - cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo điều hành giá - sẽ chủ động phối hợp với các Bộ, ngành để tham mưu Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ và thực hiện theo thẩm quyền đồng bộ các giải pháp; trong đó, tập trung theo dõi sát diễn biến giá các hàng hóa chiến lược trên thị trường thế giới, diễn biến kinh tế và lạm phát thế giới để kịp thời cảnh báo các nguy cơ tác động đến mặt bằng giá trong nước, chủ động thực hiện theo thẩm quyền hoặc tham mưu cấp có thẩm quyền kịch bản ứng phó phù hợp.
Bên cạnh đó, điều hành chính sách tài khóa, phối hợp chặt chẽ với chính sách tiền tệ và các chính sách khác để góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát; sử dụng linh hoạt, hiệu quả các công cụ, biện pháp điều tiết giá để bình ổn thị trường; tiếp tục thực hiện lộ trình điều chỉnh giá dịch vụ công và các mặt hàng do Nhà nước quản lý theo nguyên tắc thị trường trên cơ sở đánh giá, tính toán kỹ tác động để tránh gây xáo trộn lớn về mặt bằng giá… Đồng thời, Bộ Tài chính tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, đảm bảo kịp thời, minh bạch thông tin về giá và công tác điều hành giá của Chính phủ, Ban Chỉ đạo điều hành giá để hạn chế gia tăng lạm phát kỳ vọng./.
