Để người lao động an cư, lạc nghiệp…

Khu công nghiệp “vắng bóng” chung cư cho công nhân

Ông Vũ Minh Tiến - Viện trưởng Viện Công nhân và Công đoàn (Tổng LĐLĐ Việt Nam) cho biết, khảo sát của Viện trong những năm gần đây cho thấy, có đến 76% công nhân lao động đang phải thuê nhà trọ trong các khu dân cư để đi làm, riêng tại các khu công nghiệp có thể lên tới gần 90%, đặc biệt là còn thiếu các cơ sở giáo dục công lập, nhà trẻ mẫu giáo, cơ sở khám, chữa bệnh… có chi phí phù hợp với công nhân.

Đem tâm tư này đến Diễn đàn người lao động, anh Nguyễn Việt Anh - đoàn viên Công đoàn Tổng Công ty CP Bưu chính Viettel chia sẻ: Mấy chục năm về trước, khi đất nước còn rất nghèo, nhưng gần như nơi nào có nhà máy, xí nghiệp đông công nhân thì nơi đó đều có khu tập thể, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa.

Đến bây giờ, đất nước đã khá giả hơn nhưng rất nhiều khu công nghiệp có vài ba trăm nghìn công nhân nhưng vắng bóng các khu chung cư cho công nhân. Công nhân phải thuê nhà dân, do tiền ít nên thuê nhà xập xệ, nhỏ hẹp, thiếu ánh sáng, mất an ninh, an toàn. Vì vậy, người lao động mong muốn Quốc hội, Chính phủ quan tâm đặc biệt vấn đề này để công nhân an cư, lạc nghiệp.

Cùng quan tâm đến vấn đề này, chị Đào Thị Loan - công nhân Công ty TNHH Công nghiệp Hài Mỹ (tỉnh Bình Dương) cho biết, chị rất mừng khi được biết Chính phủ có đề án xây 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho công nhân và người người có thu nhập thấp. Nhất là gần đây trong Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) được Quốc hội thảo luận, đã cho phép Tổng LĐLĐ được tham gia đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân.

“Đây là một tin vui đối với công nhân chúng tôi, nhưng chúng tôi cũng lo lắng khi báo chí nói các doanh nghiệp chưa mặn mà với nhà ở xã hội. Mong Quốc hội sớm sửa luật để các doanh nghiệp và Tổng LĐLĐ Việt Nam có điều kiện thuận lợi, triển khai các dự án nhà ở cho công nhân. Đồng thời, Chính phủ và chính quyền các địa phương dành kinh phí xứng đáng cho xây dựng nhà ở cho công nhân và người có thu nhập thấp” - chị Loan nêu ý kiến.

Còn anh Nguyễn Minh Sơn - Chủ tịch Công đoàn Công ty TNHH SWCC SHOWA Việt Nam (thuộc LĐLĐ thành phố Hà Nội) phản ánh, anh chị em công nhân vui mừng, trông đợi vào gói hỗ trợ lãi suất tín dụng 120 nghìn tỷ đồng, áp dụng cho cả chủ đầu tư dự án và người mua, thuê nhà ở xã hội do Chính phủ vừa ban hành trong Đề án 1 triệu căn hộ.

Tuy nhiên, mức lãi suất 8,2%/năm vẫn là rất cao, quá sức chịu đựng của người có thu nhập thấp ở đô thị; thời gian ưu đãi của gói tín dụng đối với người mua nhà chỉ trong 5 năm là quá ngắn, gây tâm lý bất an cho công nhân, người lao động khi vay. Thực tế gần như công nhân lao động chưa tiếp cận được nguồn vốn này.

Anh Sơn kiến nghị Quốc hội giám sát và yêu cầu Chính phủ có giải pháp về vấn đề này để giúp người lao động tiếp cận được nguồn vốn.

Nhiều chính sách ưu đãi đầu tư xây dựng nhà ở xã hội

Trả lời kiến nghị của người lao động tại Diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, gói hỗ trợ 120 nghìn tỷ đồng là gói hỗ trợ nằm trong Nghị quyết 33/NQ-CP năm 2023 của Chính phủ về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững. Chính phủ có chương trình đề án đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp.

Để thực hiện mục tiêu này, Chính phủ đã giao những nhiệm vụ cụ thể cho các địa phương phải dành quỹ đất cho việc xây dựng nhà ở xã hội; đồng thời có những chính sách khuyến khích doanh nghiệp, nhà đầu tư tham gia xây dựng nhà ở xã hội.

Trong đó, Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng nhà nước đưa ra gói hỗ trợ 120 nghìn tỷ đồng để hỗ trợ cả nhà đầu tư và đối tượng được mua nhà (công nhân, người lao động có thu nhập thấp) vay với lãi suất ưu đãi từ 1,5 -2%; thời gian được vay với chủ đầu tư 3 năm, người mua nhà 5 năm. Việc hỗ trợ này giúp các nhà đầu tư có nguồn vốn để đầu tư. Hiện nay Ngân hàng nhà nước đang tích cực triển khai song còn những vướng mắc về một số thủ tục.

Ngoài gói hỗ trợ 120 nghìn tỷ đồng, Quốc hội cũng ban hành Nghị quyết 43/2022/QH15 về hỗ trợ Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế, xã hội. Theo đó, người lao động có thể vay từ gói 15 nghìn tỷ đồng ở Ngân hàng chính sách xã hội các địa phương. “Với hai gói hỗ trợ này chắc chắn công nhân, người lao động thu nhập thấp sẽ có cơ hội để mua và sở hữu nhà ở xã hội.” - ông Nguyễn Văn Sinh nhấn mạnh.

Để người lao động đảm bảo về chỗ ở, cần quan tâm đến 3 hình thức: nhà để bán; nhà lưu trú cho công nhân thuê tại các khu công nghiệp và nhà thuê - mua. Việc này vừa giải quyết được vấn đề chỗ ở của công nhân cũng như người thân của họ.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ

Liên quan đến chính sách hỗ trợ phát triển nhà ở xã hội cho công nhân khu công nghiệp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, vừa qua, Chính phủ đã trình Quốc hội Dự án Luật Nhà ở. Một trong những nội dung được sửa đổi quan trọng của Luật là chính sách ưu đãi hỗ trợ đầu tư để đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội và nhà lưu trú cho công nhân lao động ở khu công nghiệp. Đối tượng được hưởng chính sách nhà ở xã hội, lưu trú tại khu công nghiệp bao gồm: người có thu nhập thấp tại đô thị, công nhân làm việc tại các khu công nghiệp…

Để thúc đẩy đầu tư nhà ở xã hội, nhà lưu trú, Dự thảo Luật cũng đưa ra nhiều chính sách như dành ra quỹ đất để phát triển xã hội - đây là trách nhiệm của chính quyền địa phương phải bố trí quỹ đất phù hợp với nhu cầu tại địa phương mình; có chính sách ưu đãi như miễn giảm tiền sử dụng đất, thuê đất cho chủ đầu tư tiếp cận đất đai; chính sách ưu đãi về thuế, tín dụng và các chính sách hỗ trợ khác để phát triển dự án…

Ông Hoàng Thanh Tùng cũng cho biết, chính sách nhà lưu trú cho công nhân là chính sách mới, trước đây chưa triển khai và chủ trương về phát triển đô thị có quy định về chính sách riêng hỗ trợ xây dựng nhà ở công nhân, coi đây là thiết chế quan trọng của khu công nghiệp.

Theo đó, chủ đầu tư kinh doanh hạ tầng sẽ đầu tư nhà lưu trú công nhân, sau đó cho công nhân thuê với mức giá ưu đãi để giải quyết chỗ ở cho công nhân ngay trong khu công nghiệp. Các chủ đầu tư xây nhà lưu trú cho công nhân cũng được hưởng chính sách tương tự như xây dựng nhà ở xã hội.

Từ tâm tư, nguyện vọng của người lao động cùng với những chính sách pháp luật sẽ được Quốc hội xem xét, thông qua trong thời gian tới, hy vọng sẽ giải quyết thấu đáo được vấn đề nhà ở cho công nhân lao động.