Doanh nghiệp viễn thông biến thách thức thành cơ hội

Rủi ro hàng đầu đối với ngành viễn thông năm 2026

Theo nghiên cứu mới được công bố của EY, rủi ro của các CTVT được phân loại thành bốn nhóm: tuân thủ, vận hành, chiến lược và tài chính. Tương tự các năm trước, “quyền riêng tư, bảo mật và niềm tin” vẫn được đánh giá là rủi ro hàng đầu.

Nhưng, Bảng xếp hạng Top 10 đã có sự thay đổi rõ rệt với 2 rủi ro mới là “không đủ khả năng thích ứng với môi trường địa chính trị đang biến đổi” và “không đáp ứng hiệu quả nhu cầu thay đổi của khách hàng”, trong khi đó, “chuyển đổi không hiệu quả thông qua công nghệ mới” đã đứng vị trí thứ hai trong Bảng xếp hạng.

Nghiên cứu của EY cho thấy, “đánh giá thấp các yêu cầu cấp thiết đang thay đổi về quyền riêng tư, bảo mật và niềm tin” vẫn là rủi ro số 1 khi các hoạt động AI có trách nhiệm của các CTVT đang còn thiếu sót ở nhiều khía cạnh quan trọng, trong khi chức năng an ninh mạng của họ chưa sẵn sàng cho sự thay đổi.

Chỉ 59% công ty viễn thông cho biết có phương pháp luận vững chắc để xác định, đánh giá và giảm thiểu rủi ro liên quan đến AI.

Khảo sát Chỉ số niềm tin AI của EY năm 2025 cho thấy, niềm tin của người tiêu dùng đối với AI vẫn tiếp tục suy giảm. Mặc dù 82% người tiêu dùng đã chủ động sử dụng các công cụ AI trong 6 tháng qua nhưng chỉ 48% tin rằng lợi ích vượt trội hơn những tác động tiêu cực tiềm ẩn.

Điều này đặc biệt đáng lo ngại đối với CTVT, bởi họ dường như đang chậm hơn các ngành khác trong việc áp dụng các biện pháp cải thiện niềm tin vào AI.

Rủi ro thứ hai là “chuyển đổi không hiệu quả thông qua công nghệ mới”. Trong khi các CTVT đang nỗ lực khai thác sức mạnh của AI, một số yếu tố đang cản trở nỗ lực mở rộng quy mô các sáng kiến ​​AI của họ.

Theo khảo sát Nhịp đập AI có trách nhiệm của EY, mối quan tâm hàng đầu của lãnh đạo CTVT về việc áp dụng AI là hạn chế về nguồn lực và khó khăn trong việc xây dựng các khuôn khổ quản trị hiệu quả. Những rào cản này đang khiến họ áp dụng những cách tiếp cận AI rất khác nhau: 33% đang có kế hoạch đẩy nhanh đầu tư vào AI, trong khi 32% đang thu hẹp quy mô hoặc xem xét lại chúng.

Những thách thức xung quanh các công nghệ mới càng trở nên trầm trọng hơn bởi áp lực ngày càng tăng nhanh trong việc loại bỏ các yếu tố công nghệ thông tin (CNTT) và mạng lưới cũ, một yếu tố bổ sung quan trọng cho tham vọng AI của các CTVT.

Rủi ro thứ ba là “quản lý tài năng, kỹ năng và văn hóa không đầy đủ”. Nhu cầu về các kỹ năng mới của các CTVT đang được thúc đẩy từ việc tự động hóa các chức năng mạng và CNTT tiên tiến đến phát triển nền tảng nội bộ và tích hợp các giải pháp công nghệ của nhiều nhà cung cấp.

Những yếu tố này đang thúc đẩy nhu cầu về các kỹ năng cụ thể trong các lĩnh vực như an ninh mạng, AI và học máy (ML), cơ sở hạ tầng CNTT và khoa học dữ liệu. Quan trọng là, nhiều vị trí trong số này đặc biệt khó tuyển dụng khiến CTVT phải tập trung vào các phương pháp như nâng cao kỹ năng, tuyển dụng tạm thời từ các đối tác công nghệ và mua lại các kỹ năng thông qua việc mua lại công ty.

Tuy nhiên, ngay cả khi đã thành công trong việc áp dụng đúng kỹ năng, các CTVT vẫn nhận thấy rằng việc thay đổi văn hóa lao động đã ăn sâu và thích nghi với phương pháp làm việc mới không hề đơn giản.

Rủi ro thứ tư là “giá trị mạng và hiệu suất không đầy đủ”. Việc triển khai kết nối tốc độ cao đang chậm lại ở nhiều thị trường, trong khi nhiều yếu tố mới đang gây ra tình trạng mất mạng.

Khi sự lựa chọn kết nối tốc độ cao ngày càng mở rộng, các CTVT phải tạo sự khác biệt bằng những cách mới để tránh tình trạng giá cước bị giảm. Tuy nhiên, nỗ lực tái định vị của họ đang gặp khó khăn do sự gia tăng nhanh chóng của các yếu tố góp phần gây ra tình trạng gián đoạn mạng, chẳng hạn như các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt và tình trạng "sụt áp" điện.

Rủi ro thứ năm là “không đủ khả năng thích ứng với môi trường địa chính trị đang thay đổi”. Nghiên cứu Triển vọng CEO của EY cho thấy, 22% lãnh đạo các CTVT cho rằng căng thẳng địa chính trị là mối đe dọa đối với tăng trưởng, bên cạnh các chính sách thương mại và tài khóa (13%) và bất ổn kinh tế vĩ mô nói chung (18%).

Mặc dù mức độ tiếp xúc trực tiếp với thuế quan của các CTVT là hạn chế nhưng điều này lại không đúng với các nhà cung cấp thiết bị và mạng lưới đầu cuối của họ, dẫn đến gia tăng nguy cơ chi phí thiết bị.

 Khảo sát Triển vọng CEO cho thấy, 77% lãnh đạo CTVT tự tin rằng họ có thể tận dụng M&A để thúc đẩy tăng trưởng và mở rộng quy mô. Tuy nhiên, họ cần nhận thức được những rủi ro tiềm ẩn mà việc thực hiện các thương vụ tham vọng hơn có thể mang lại trong các lĩnh vực như kỹ năng, văn hóa, công nghệ và quản lý bên liên quan.

5 rủi ro tiếp theo trong Bảng xếp hạng lần lượt là: “Không tận dụng được các mô hình kinh doanh mới”; “Sự tham gia không hiệu quả với các hệ sinh thái bên ngoài”; "Không phản ứng hiệu quả với nhu cầu thay đổi của khách hàng”; “Quản lý kém chương trình nghị sự bền vững”; “Mô hình vận hành không phù hợp để tối đa hóa việc tạo ra giá trị”.

Trong đó, rủi ro thứ tám - “không phản ứng hiệu quả với nhu cầu thay đổi của khách hàng” lần đầu tiên nằm trong Top 10 được lưu ý. Nghiên cứu Giải mã ngôi nhà kỹ thuật số của EY cho thấy, tỷ lệ người tiêu dùng "rất lo ngại" về nội dung trực tuyến có hại đã tăng từ 38% (năm 2022) lên 47% (năm 2024). 

Trong khi các chính phủ nhận thức được những lo ngại này và đang triển khai các hành động chính sách để ứng phó, các nhà mạng viễn thông cung cấp dịch vụ cho gia đình và thanh thiếu niên lại phải đối mặt với nhu cầu định hướng trong bối cảnh phức tạp của các bên liên quan.

Một yếu tố phức tạp hơn nữa là khách hàng trẻ tuổi dường như gặp nhiều thách thức hơn với các dịch vụ viễn thông so với những người lớn tuổi hơn. Nghiên cứu "Decoding the Digital Home" cũng cho thấy nhóm tuổi từ 25 đến 34 xếp hạng cao nhất trong tất cả các nhóm nhân khẩu học về việc gặp khó khăn trong việc hiểu các gói kết nối.

Tiếp cận toàn diện và quản lý rủi ro xuyên suốt, thống nhất 

Các chuyên gia của EY nhấn mạnh, khi các nhà khai thác cân nhắc cách tốt nhất để giảm thiểu những rủi ro hàng đầu, họ nên tiếp tục rà soát các mối đe dọa mới, đồng thời, đánh giá tác động đang phát triển của các rủi ro hiện có và tìm cách chuyển đổi những thách thức thành cơ hội.

Theo đó, các nhà lãnh đạo trong toàn tổ chức cần thống nhất về sự phát triển của quản lý rủi ro; đánh giá các loại rủi ro hiện tại và tương lai; tập trung vào mối liên hệ giữa các rủi ro khác nhau, cũng như sự thay đổi về mặt hình thái của rủi ro khi chúng ảnh hưởng đến môi trường vĩ mô, hệ sinh thái ngành và doanh nghiệp.

Tầm nhìn chuyển đổi của các CTVT đang mở rộng, bao gồm những khả năng mới được khai phá bởi các công nghệ tiên tiến, việc đào tạo lại và nâng cao kỹ năng liên quan. Vì vậy, các CTVT cần đảm bảo văn hóa quản lý rủi ro phát triển song hành cùng những đổi mới phương pháp làm việc và quản trị, đồng thời, nhận diện và nhấn mạnh hiểu biết về rủi ro, hỗ trợ nhân viên đưa ra quyết định kinh doanh tốt hơn.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cần thực hiện quản lý rủi ro toàn diện với các quy trình rõ ràng để xác định, đánh giá và ứng phó với rủi ro trên toàn tổ chức. Đặc biệt là chú trọng phát hiện các rủi ro mới và chủ động giám sát rủi ro; thường xuyên đánh giá hiệu quả của các kế hoạch kiểm soát và ngăn chặn rủi ro, giúp chuyển đổi phạm vi bảo hiểm rủi ro thành giảm thiểu rủi ro hiệu quả và phục hồi chiến lược dài hạn.

Bước vào năm 2026, các nhà khai thác viễn thông phải đối mặt với phạm vi rủi ro đang mở rộng nhanh chóng, ngày càng phi tuyến tính, tăng tốc, biến động và liên kết chặt chẽ với nhau. Với những rủi ro liên quan đến chuyển đổi, hiệu suất mạng lưới và địa chính trị đang gia tăng mạnh mẽ, buộc các CTVT phải gắn kết chặt chẽ chiến lược và quản lý rủi ro để duy trì tăng trưởng và phục hồi.

Chìa khóa thành công là xem xét lại cách tiếp cận rủi ro trên toàn doanh nghiệp, đồng thời, nâng cao nhận thức về rủi ro trong toàn bộ lực lượng lao động và thiết lập các quy trình quản lý rủi ro xuyên suốt, thống nhất, tận dụng mọi lĩnh vực của doanh nghiệp./.