Cầu Hưng Hà trong thời gian thi công năm 2018. Ảnh tư liệu
Dự án phù hợp với quy hoạch phát triển giao thông
Dự án cầu Hưng Hà được thực hiện theo Quyết định số 853/QĐ-BGTVT ngày 25/3/2014 của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải (GTVT). Với điểm đầu đặt tại Km24+950 nút giao QL39 thuộc xã Phương Chiểu, huyện Tiên Lữ, tỉnh Hưng Yên và điểm cuối tại Km32+259,98 thuộc xã Bắc Lý, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam, tổng chiều dài Dự án là 7,3km. Phần đường dẫn hai đầu cầu gồm tuyến chính và đường gom. Phần cầu có quy mô mặt cắt ngang toàn cầu là 22,5m, kết cấu cầu chính gồm 1 hộp kết cấu nhịp dầm hộp liên tục bằng bê tông cốt thép dự ứng lực thi công theo phương pháp đúc hẫng cân bằng. Cầu dẫn sử dụng dầm Super-T bê tông cốt thép dự ứng lực với khẩu độ nhịp 40m. Mố trụ phần cầu chính có dạng trụ thân đặc bằng bê tông cốt thép, móng trụ đặt trên hệ cọc khoan nhồi đường kính 2m…
Ngày khởi công Dự án đã được dự kiến là năm 2015 và hoàn thành năm 2018. Tuy nhiên, trên thực tế, Dự án khởi công vào ngày 12/5/2016 và đến thời điểm kiểm toán (tháng 5/2018), công trình vẫn chưa hoàn thành.
Qua kiểm toán cho thấy, chi phí đầu tư Dự án cầu Hưng Hà đến ngày 31/3/2018 theo số báo cáo là 1.629,64 tỷ đồng, giá trị được kiểm toán 1.402,81 tỷ đồng và giá trị được KTNN xác nhận là 1.379,18 tỷ đồng, chênh lệch giảm gần 23,63 tỷ đồng. Đoàn Kiểm toán cũng xác định, giá trị hợp đồng còn lại của Dự án đến ngày 31/3/2018 là 586,78 tỷ đồng, giảm 23,73 tỷ đồng so với giá trị được kiểm toán.
Ban đầu, Dự án cầu Hưng Hà là dự án thành phần 4 của Dự án Đầu tư tuyến đường nối đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng và đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình được Bộ trưởng GTVT phê duyệt theo Quyết định số 302/QĐ-BGTVT ngày 22/02/2011. Sau đó, Dự án đã được phê duyệt thành một dự án độc lập tại Quyết định số 853/QĐ-BGTVT. KTNN xác định, tại thời điểm lập, phê duyệt Dự án, Dự án cầu Hưng Hà không thuộc đối tượng phải lập chủ trương đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư công.
Đoàn Kiểm toán đánh giá, Dự án được lập phù hợp với quy hoạch phát triển giao thông đường bộ đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Tuy nhiên, trong công tác lập, thẩm định, phê duyệt Dự án, bản vẽ thiết kế cơ sở không đầy đủ và không thể hiện rõ nhiều hạng mục. Chẳng hạn như: hệ thống treo đúc ván khuôn dầm đúc hẫng, hệ thống đà giáo thi công dầm, trụ, mố, cọc khoan nhồi, cốt thép dầm hộp, kích thước và cốt thép dầm Super-T, cốt thép trụ, mố, đài cọc, cọc khoan nhồi…, do vậy không có cơ sở tính toán chính xác giá trị của các khối lượng này.
Bên cạnh đó, chất lượng công tác lập tổng mức đầu tư còn chưa cao. Tổng mức đầu tư được duyệt của Dự án còn một số sai sót về khối lượng, đơn giá, định mức… làm tăng bất hợp lý tổng mức đầu tư giá trị 19,32 tỷ đồng, trong đó, sai khối lượng là 9,96 tỷ đồng và sai đơn giá là 9,36 tỷ đồng.
Thiết kế, dự toán, quản lýchất lượng... còn sai sót
Trong công tác thiết kế Dự án, việc tính toán chiều dài cọc khoan nhồi đường kính 1,5m đã vượt quá yêu cầu của tiêu chuẩn thiết kế 22TCN272-05 “Tiêu chuẩn thiết kế cầu” với tổng chiều dài là 344m. Việc tính toán hệ móng cọc bê tông cốt thép đúc sẵn tại các vị trí cống hộp và cống chui dân sinh chưa phù hợp với địa chất nền đường do nền đường đã được xử lý đất yếu trước khi thi công cống. Việc quy định độ chặt của lớp đệm thoát nước chưa phù hợp với quy định làm tăng giá trị dự toán công trình lên 115 triệu đồng. Thiết kế kỹ thuật phần biện pháp thi công cũng chưa đầy đủ, chi tiết. Hồ sơ chỉ dẫn kỹ thuật của gói thầu còn thiếu chỉ dẫn thi công, nghiệm thu cho công tác quét nhựa đường chống thấm hạng mục cống…
Cùng với việc chỉ ra công tác lập dự toán có sai sót, bất cập, qua kiểm toán đã phát hiện và giảm trừ 17,25 tỷ đồng, Đoàn Kiểm toán nêu rõ, giá ký hợp đồng Gói thầu số 5 của Dự án cao hơn giá trị trúng thầu 9.851 USD (tương đương 222 triệu đồng) là không phù hợp quy định của Luật Đấu thầu và Nghị định số 37/2015/NĐ-CP.
Ghi nhận, đánh giá những mặt làm được trong công tác quản lý chất lượng công trình; hồ sơ quản lý chất lượng công trình; công tác thi công các hạng mục theo thiết kế, Đoàn Kiểm toán cũng xác nhận, kết quả kiểm tra hiện trường cho thấy các kích thước thực tế cơ bản phù hợp với hồ sơ hoàn công và thiết kế bản vẽ thi công được duyệt. Tuy nhiên, qua kiểm toán đã phát hiện một số sai sót làm ảnh hưởng đến chất lượng công trình như: sau khi thi công xong thì lún dư của công trình vượt quá mức cho phép; một số vị trí cống đã được dỡ tải khi nền đất yếu chưa đạt độ cố kết và lún dư cho phép; một số máy móc, thiết bị được huy động vào thực hiện gói thầu không tuân thủ quy định của Hồ sơ mời thầu và cam kết của nhà thầu trong Hồ sơ dự thầu.
Trong quản lý chi phí đầu tư, giá cả, KTNN cũng chỉ ra công tác nghiệm thu thanh toán còn sai sót trong tính toán khối lượng hoàn thành, xác định đơn giá và chưa thực hiện công tác điều chỉnh giá hợp đồng.
Tổng hợp kết quả kiểm toán, KTNN kiến nghị xử lý tài chính hơn 46,86 tỷ đồng, trong đó, giảm thanh toán 23,31 tỷ đồng, giảm giá trị hợp đồng còn lại 23,55 tỷ đồng. Đồng thời, KTNN đưa ra những kiến nghị chấn chỉnh công tác quản lý Dự án. Cụ thể: cần có biện pháp theo dõi và khắc phục kịp thời những đoạn đường không đảm bảo độ lún dư cho phép cũng như các công trình đầu cống dỡ tải sớm hơn quy định để đảm bảo giao thông an toàn, thuận tiện; khẩn trương phối hợp với tư vấn và nhà thầu xác định chỉ số giá cho phần ngoại tệ làm cơ sở thanh toán giá trị điều chỉnh giá theo Điều kiện hợp đồng.
QUỲNH ANH
