 |
| UBTVQH biểu quyết thông qua về mặt nguyên tắc về việc ban hành Nghị quyết của UBTVQH hướng dẫn việc tổ chức thực hiện hoạt động giám sát văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng Dân tộc, Ủy ban của Quốc hội. Ảnh: quochoi.vn |
Khắc phục hạn chế, nâng cao chất lượng giám sát văn bản quy phạm pháp luật
Trình bày tờ trình, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường cho biết, qua hoạt động giám sát cho thấy, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội đã đưa vào Chương trình công tác hằng năm về hoạt động giám sát văn bản quy phạm pháp luật thuộc lĩnh vực phụ trách, xác định là nhiệm vụ thường xuyên theo quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, việc triển khai thực hiện công tác giám sát văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội còn hạn chế. Trong đó, việc giám sát chủ yếu tập trung vào thời hạn ban hành, tính đầy đủ, bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp và tính thống nhất, tuân thủ các quy định về hình thức văn bản, thẩm quyền ban hành văn bản. Việc phát hiện và kiến nghị cơ quan ban hành văn bản xử lý và báo cáo kết quả xử lý văn bản đến UBTVQH còn chưa chủ động, chưa kịp thời, kém hiệu quả; tình trạng nợ văn bản quy định chi tiết chưa được khắc phục triệt để...
Để góp phần đưa công tác giám sát văn bản quy phạm pháp luật đi vào nền nếp, trên cơ sở Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân, Văn phòng Quốc hội trình UBTVQH dự thảo Nghị quyết hướng dẫn việc tổ chức thực hiện hoạt động giám sát văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội; nhằm bảo đảm tính thống nhất trong tổ chức thực hiện và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động giám sát văn bản quy phạm pháp luật; giải quyết những vướng mắc trong thực tế, thực hiện ngay trong năm 2022.
 |
| Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường trình bày Tờ trình. Ảnh: quochoi.vn |
Đồng thời, góp phần thiết thực nâng cao tính chủ động, chuyên nghiệp, chất lượng, hiệu quả trong hoạt động giám sát của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội; làm cơ sở nghiên cứu sửa đổi Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân thời gian tới.
Tổng Thư ký Quốc hội cho biết, quá trình xây dựng dự thảo Nghị quyết, có 2 loại ý kiến khác nhau về phạm vi giám sát. Ý kiến thứ nhất đề nghị việc giám sát văn bản quy phạm pháp luật được thực hiện theo nguyên tắc Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban được giao chủ trì thẩm tra luật, pháp lệnh, nghị quyết nào sẽ giám sát việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành đối với luật, pháp lệnh, nghị quyết đó. Ý kiến thứ hai đề nghị việc giám sát văn bản quy phạm pháp luật được thực hiện theo lĩnh vực phụ trách của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban.
Về kỳ báo cáo, có ý kiến cho rằng, quy định về kỳ giám sát không bảo đảm tính chủ động trong việc thực hiện chương trình giám sát của Hội đồng Dân tộc, từng Ủy ban và không phù hợp với thực tế...
Thảo luận kỹ lưỡng để sớm ban hành
Phát biểu thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cơ bản đồng tình với dự thảo Nghị quyết và cho rằng hai ý kiến về phạm vi giám sát thực tế là một. Tuy nhiên, ý kiến thứ nhất sẽ bảo đảm bao quát, đi vào trọng tâm nội dung phạm vi giám sát của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội.
 |
| Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu ý kiến tại phiên họp. Ảnh: quochoi.vn |
Cho ý kiến về nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, hằng năm ngoài Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban Quốc hội giám sát việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật thì Bộ Tư pháp theo chức năng, nhiệm vụ của Chính phủ giao cũng tiến hành kiểm tra vấn đề này và đều có báo cáo. Kiểm toán nhà nước khi kiểm tra, kiểm toán tình hình thực hiện nhiệm vụ của các cơ quan cũng phát hiện nhiều văn bản không phù hợp và có kiến nghị xử lý sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ. Tuy nhiên việc xử lý các văn bản này còn nhiều ý kiến băn khoăn.
Chỉ ra thực tế nhiều văn bản ban hành sai thẩm quyền, không đúng nội dung mà không thấy xử lý trách nhiệm thì có bảo đảm nghiêm minh? Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh: “Trong một nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa thì thượng tôn pháp luật là vấn đề hết sức quan trọng, trong đó trước nhất là thượng tôn pháp luật trong ban hành, tổ chức thực hiện các văn bản. Cơ quan nhà nước phải nghiêm thì người dân, doanh nghiệp mới nghiêm được. Do đó, việc ban hành Nghị quyết hướng dẫn việc tổ chức thực hiện hoạt động giám sát văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng Dân tộc, Ủy ban của Quốc hội là rất cần thiết và cấp bách”.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị các cơ quan cần tập trung thảo luận kỹ lưỡng để đi đến thống nhất các nội dung, sớm ban hành được văn bản này.
Liên quan đến lĩnh vực, phạm vi giám sát, Chủ tịch Quốc hội chỉ rõ, phạm vi giám sát của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội phải theo lĩnh vực được phân công và trừ những trường hợp có quy định khác hoặc theo phân công của UBTVQH.
Về kỳ báo cáo, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, nên phân biệt giám sát thường xuyên và giám sát chuyên đề. Công tác giám sát thường xuyên được báo cáo vào cuối năm; đồng thời báo cáo đột xuất khi phát hiện văn bản có dấu hiệu trái Hiến pháp, luật của Quốc hội. Đối với giám sát chuyên đề làm rõ lĩnh vực có thể kéo dài 1 năm hoặc nhiều năm thì sẽ báo cáo sau khi thực hiện giám sát hoặc báo cáo trong thời hạn cụ thể theo đề nghị của UBTVQH.
Khẳng định hoạt động giám sát văn bản quy phạm là rất thiết thực trong đánh giá việc chấp hành pháp luật, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cũng đề nghị làm rõ thêm về kỳ báo cáo và báo cáo kết quả giám sát. Trong đó, kết quả giám sát chỉ rõ nơi làm được, bao nhiêu nơi đúng thời gian, ở đâu ban hành đúng, ở đâu ban hành chưa đúng thẩm quyền, ở đâu ban hành chậm để hàng năm báo cáo Quốc hội. Qua đó, góp phần chấm dứt tình trạng nghị định không đầu hay việc luật ra đời rất lâu nhưng chưa có văn bản hướng dẫn.
Trên cơ sở các ý kiến thảo luận, 100% Ủy viên UBTVQH tham gia biểu quyết tán thành việc thông qua Nghị quyết về mặt nguyên tắc. Đồng thời, giao Ủy ban Pháp luật và các cơ quan hữu quan tiếp tục chỉnh lý hoàn thiện dự thảo Nghị quyết để trình Chủ tịch Quốc hội ký ban hành trong tháng 7/2022./.
Đ. KHOA
