Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Doãn Anh Thơ tham dự phiên họp.
Còn nhiều hạn chế trong thực hành tiết kiệm, chống lãng phí
Đại diện Đoàn giám sát trình báo cáo kết quả giám sát bước đầu chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021”, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Thị Phú Hà cho biết, trong giai đoạn 2016-2021, các Chương trình tổng thể thực hành tiết kiệm, chống lãng phí (THTK, CLP) của Chính phủ và các chương trình THTK, CLP hằng năm và 5 năm của các Bộ, ngành, địa phương cơ bản đều chậm. Nhiều Bộ, ngành, địa phương chưa quan tâm đúng mức đến việc xây dựng và ban hành Chương trình.
 |
| Quang cảnh phiên họp. Ảnh quochoi.vn |
Về tổ chức thực hiện chính sách pháp luật về THTK, CLP trong từng lĩnh vực, Báo cáo bước đầu của Đoàn giám sát cho biết, công tác quản lý, điều hành NSNN giai đoạn 2016-2021 có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần thực hiện thành công mục tiêu, nhiệm vụ Nghị quyết Đại hội Đảng, Nghị quyết của Quốc hội. Tuy nhiên, qua báo cáo của Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương, Đoàn giám sát thấy rằng, cân đối tài chính vĩ mô, cân đối NSNN chưa thật sự bền vững; cơ cấu lại chi NSNN chưa đạt yêu cầu đề ra; vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế và vi phạm trong công tác lập, thẩm định, chấp hành dự toán, quyết toán NSNN (bao gồm kế hoạch đầu tư công) hằng năm và 5 năm.
Trong quản lý, sử dụng vốn nhà nước khác, Báo cáo của Chính phủ chưa báo cáo cụ thể việc quản lý, sử dụng vốn nhà nước khác theo quy định song Đoàn giám sát thấy rằng, trong giai đoạn vừa qua việc quản lý, sử dụng vốn nhà nước khác còn nhiều tồn tại, hạn chế tất cả các khâu từ lập, thẩm định, quyết định chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư dự án đến tổ chức triển khai thực hiện dẫn đến việc quản lý, sử dụng vốn nhà nước khác chưa hiệu quả, một số dự án thua lỗ lớn, gây thất thoát, mất vốn, tài sản nhà nước.
Về quản lý tài sản nhà nước, qua xem xét báo cáo của KTNN, các cơ quan thanh tra, kiểm tra, Đoàn giám sát chỉ rõ, trong quản lý, sử dụng tài sản công vẫn còn tình trạng mua sắm và sử dụng tài sản công không đúng mục đích, vượt tiêu chuẩn, định mức; việc xử lý, sắp xếp các trụ sở nhiều cơ quan, đơn vị chưa hiệu quả; việc sắp xếp lại, xử lý nhà đất của các Bộ, ngành, địa phương và khối DNNN còn chậm...
 |
| Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Thị Phú Hà trình bày báo cáo. Ảnh: quochoi.vn |
Trong quản lý, sử dụng lao động, thời gian lao động của khu vực nhà nước, kết quả giám sát bước đầu cho thấy còn một số tồn tại, bất cập như: rà soát, sửa đổi, hoàn thiện một số văn bản còn chậm; hiệu quả, hiệu lực hoạt động của bộ máy hành chính, bộ máy tư pháp chưa đạt yêu cầu đề ra; cơ cấu tổ chức các Bộ, ngành, các đơn vị sự nghiệp công lập còn cồng kệnh; sử dụng biên chế tại một số Bộ, ngành chưa đúng quy định…
Đối với việc quản lý, khai thác và sử dụng tài nguyên, qua báo cáo của KTNN, Thanh tra Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Đoàn giám sát thấy rằng, việc quản lý, khai thác, sử dụng tài nguyên nhiều tồn tại, bất cập, hạn chế, như: Số lượng, diện tích đất đai chưa sử dụng, để lãng phí, hoang hóa hoặc sử dụng sai mục đích còn diễn ra ở hầu hết các địa phương; việc thu hồi các dự án không triển khai thực hiện, chậm tiến độ còn rất chậm. Năng lực khai thác tài nguyên khoáng sản còn nhiều hạn chế, công nghệ chậm được đổi mới. Việc phối hợp giữa các chủ thể quản lý tài nguyên khoáng sản chưa tốt, còn hiện tượng cát cứ và thiếu đồng bộ, liên thông giữa các vùng, miền, địa phương, làm giảm hiệu quả khai thác tài nguyên. Tình trạng khai thác tài nguyên khoáng sản, nguồn nước ngầm quá mức gây lãng phí và hủy hoại môi trường còn xảy ra ở nhiều nơi. Quản lý, khai thác, sử dụng kho số điện thoại, tài nguyên Internet, băng tần, kho biển số xe ô tô, xe máy chưa đạt được hiệu quả đề ra.
Tập trung giám sát những vấn đề nóng, dư luận xã hội quan tâm
Thảo luận tại phiên họp, các Ủy viên UBTVQH đánh giá cao nỗ lực của Đoàn giám sát trong triển khai các hoạt động giám sát thời gian vừa qua, đồng thời đề xuất, góp ý về những nội dung cần quan tâm để bảo đảm hiệu quả giám sát.
Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh đề nghị, cùng với yêu cầu các Bộ, ngành báo cáo một cách đầy đủ, chính xác, Đoàn giám sát cần chủ động hơn nữa trong việc nghiên cứu, rà soát, tổng hợp thông tin về việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật về THTK, CLP để có dữ liệu so sánh, đối chiếu với báo cáo của các ban, ngành, địa phương. Đồng thời, sử dụng số liệu của cơ quan KTNN và các cơ quan chuyên môn liên quan đến nội dung về THTK, CLP.
 |
| Trưởng ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh phát biểu tại phiên họp. Ảnh: quochoi.vn |
Bà Nguyễn Thị Thanh cũng đề nghị Đoàn giám sát quan tâm làm rõ những mô hình tốt, cách làm hay trong công tác THTK, CLP; làm rõ trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị, cá nhân vi phạm hoặc thực hiện chưa đầy đủ chức năng, thẩm quyền liên quan đến THTK, CLP; đánh giá cụ thể, lượng hóa mức độ đạt mục tiêu, kế hoạch đề ra trong THTK, CLP.
Theo Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn, cần làm rõ tình trạng vẫn còn Bộ, ngành, địa phương chưa có báo cáo gửi Đoàn giám sát, có chế tài cần thiết để đảm bảo tính nghiêm túc, lập lại kỷ cương trong hoạt động giám sát của Quốc hội. Đặc biệt, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội cho rằng, cần tập trung giám sát những vấn đề nóng, dư luận quan tâm, những vấn đề điểm nghẽn, nút thắt, bài toán khó chưa có lời giải về việc sử dụng vốn NSNN chưa hiệu quả, các dự án chậm tiến độ, thua lỗ; các dự án hoàn thành không sử dụng hoặc không hiệu quả…
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga lưu ý, ngoài việc nghe báo cáo, Đoàn giám sát cần mở rộng khảo sát thực tế tại các địa phương. Trong đó, cần tập trung giám sát tình trạng lãng phí đất đai, các dự án dang dở, nằm phơi mưa phơi nắng. Trong quản lý sử dụng tài sản công cũng là lĩnh vực có nhiều lãng phí như việc mua sắm, sử dụng tài sản không qua mục đích, vượt tiêu chuẩn định mức; việc xử lý sắp xếp các trụ sở tại nhiều cơ quan, đơn vị chưa hiệu quả; việc sắp xếp lại, xử lý nhà đất của các Bộ, ngành, địa phương và khối DNNN còn chậm.
“Chỉ khi nêu rõ trách nhiệm thì mới tạo được sự chuyển biến mạnh mẽ còn nếu vẫn nêu chung chung kiểu “có nơi”, “có lúc”, “có đơn vị”… mà không có địa chỉ cụ thể, rõ ràng đơn vị, địa phương nào làm chưa tốt thì cuộc giám sát này sẽ không có chuyển biến trong thực tiễn” – bà Lê Thị Nga nêu rõ.
 |
| Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu ý kiến tại phiên họp. Ảnh: quochoi.vn |
Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị, cần bám sát Luật THTK, CLP và các văn bản kèm theo để tiến hành triển khai giám sát; đảm bảo giám sát toàn diện nhưng phải trọng tâm, trọng điểm. Xác định rõ nội hàm hai khái niệm “thực hành tiết kiệm” và “chống lãng phí” để thấy hậu quả của lãng phí còn lớn hơn tham nhũng. Do đó cần tập trung vào giám sát các hành vi lãng phí dẫn đến thất thoát trong các vấn đề như đất đai, tài sản công, mua sắm công, đầu tư công...
Theo Chủ tịch Quốc hội, đối với những vụ việc lớn, có địa chỉ, số liệu cụ thể thì Đoàn giám sát cần làm rõ để cảnh báo, răn đe; qua giám sát thực tiễn sẽ quy trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân; tạo hiệu ứng trong xã hội, bảo đảm có nhiều chuyển biến trong thực tiễn.
| Theo kế hoạch của Đoàn giám sát, trong thời gian tới, Đoàn sẽ tổ chức khảo sát thực tế, làm việc với KTNN, Thanh tra Chính phủ, các Bộ: Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Tài nguyên và Môi trường, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Thông tin và Truyền thông, Khoa học và Công nghệ, Xây dựng, Công an, Giao thông vận tải, Công thương, Nội vụ, Y tế, Giáo dục và Đào tạo. Đồng thời khảo sát tại 6 địa phương, gồm: Hà Nội, Đà Nẵng, Hồ Chí Minh, Bắc Giang, Lâm Đồng, Long An. Ngoài ra, Đoàn có thể tổ chức thêm một số Nhóm công tác liên ngành tổ chức giám sát việc quản lý, khai thác, sử dụng đất đai không hiệu quả tại một số địa phương và một số nhiệm vụ trọng tâm khác (nếu thấy cần thiết). |
ĐĂNG KHOA
