Hà Nội: Nhiều đột phá trong chiến lược phát triển công nghiệp hỗ trợ

Đặt mục tiêu trở thành đầu tàu cả nước về công nghiệp hỗ trợ

Năm 2024, Hà Nội đặt mục tiêu trở thành đầu tàu cả nước về công nghiệp hỗ trợ. Với hàng loạt kế hoạch đột phá, từ thu hút đầu tư, phát triển sản phẩm công nghệ cao, đến hỗ trợ doanh nghiệp vươn ra toàn cầu, ngành công nghiệp Thủ đô đang chuyển mình mạnh mẽ để đáp ứng các yêu cầu của thị trường quốc tế.

Trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội, Hà Nội luôn xác định công nghiệp hỗ trợ (CNHT) là những lĩnh vực ưu tiên, đóng vai trò nòng cốt trong việc tạo động lực tăng trưởng bền vững. Với định hướng rõ ràng và các chính sách hỗ trợ cụ thể, thành phố đang nỗ lực để đưa các sản phẩm công nghiệp vào chuỗi giá trị toàn cầu và phát triển công nghiệp hỗ trợ theo hướng hiện đại, bền vững.

Thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW của Bộ Chính trị và Kế hoạch số 204-KH/TU của Thành ủy Hà Nội, Sở Công Thương Hà Nội đã tham mưu UBND Thành phố triển khai “Chương trình phát triển các ngành công nghiệp ưu tiên giai đoạn 2021–2025”. Theo đó, thành phố tập trung phát triển các ngành có lợi thế cạnh tranh cao, tác động lan tỏa đến các lĩnh vực khác như công nghệ thông tin, cơ khí chính xác, thiết bị điện – điện tử, công nghệ sinh học, dược phẩm, và chế biến nông sản.

Giai đoạn đến năm 2030, Hà Nội định hướng ưu tiên các ngành công nghệ tiên tiến như công nghiệp năng lượng sạch, năng lượng tái tạo, năng lượng thông minh, công nghiệp chế biến, chế tạo phục vụ nông nghiệp, và công nghệ thông tin, viễn thông. Sau năm 2030, trọng tâm chuyển sang các ngành công nghiệp thế hệ mới như tự động hóa, vật liệu cao cấp và công nghệ sinh học. Đây là những lĩnh vực dự báo sẽ có tác động lan tỏa mạnh mẽ, góp phần thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế nói chung.

Tích cực đẩy mạnh hợp tác quốc tế để phát triển CNHT

Công nghiệp hỗ trợ đang được Hà Nội định hình là mảng quan trọng trong chuỗi giá trị toàn cầu. Sở Công Thương đã tham mưu cho UBND Thành phố triển khai các quyết định quan trọng như Quyết định số 4303/KH-UBND và Quyết định số 2022/QĐ-UBND. Mục tiêu đặt ra đến năm 2025 là phát triển 8 nhóm ngành công nghiệp chủ lực, gồm: Điện, điện tử; Công nghệ thông tin và kinh tế số; Hóa chất, cao su, nhựa, dược phẩm; Cơ khí chế tạo; Chế biến nông sản và thực phẩm; Dệt may, da giày cao cấp; Vật liệu xây dựng; Sản phẩm thủ công mỹ nghệ, công nghiệp nông thôn.

Bên cạnh đó, theo Kế hoạch số 286/KH-UBND năm 2023, thành phố đặt mục tiêu đến năm 2024 có khoảng 1.000 doanh nghiệp CNHT, trong đó 40% đạt tiêu chuẩn quốc tế, đủ năng lực cung ứng cho các tập đoàn đa quốc gia.

Thành phố đã đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật cho 43 cụm công nghiệp, với tổng diện tích 753 ha và vốn đầu tư 16.000 tỷ đồng, nhằm thu hút doanh nghiệp vào các ngành như cơ khí, điện tử, dệt may và công nghiệp công nghệ cao. Các khu công nghiệp như Hanssip tại Nam Hà Nội hiện đã trở thành điểm sáng, thu hút nhiều dự án FDI quy mô lớn.

Ngoài ra, Hà Nội đã tích cực thúc đẩy hợp tác quốc tế để phát triển CNHT. Nổi bật là việc ký kết thỏa thuận hợp tác với đoàn 10 doanh nghiệp ngành hàng không vùng Kobe, Nhật Bản, nhằm thành lập tổ hợp Techno Park Việt Nam – Nhật Bản tại khu công nghiệp Hanssip. Ngoài ra, các đoàn công tác từ Hàn Quốc, Trung Quốc cũng đã có những buổi làm việc với Sở Công Thương Hà Nội để tìm kiếm cơ hội đầu tư và phát triển sản phẩm công nghệ cao, thân thiện môi trường. Các hội nghị, hội chợ chuyên ngành đã được tổ chức nhằm kết nối doanh nghiệp trong và ngoài nước, tạo cơ hội phát triển sản phẩm và mở rộng thị trường.

Những nỗ lực trên đã giúp Hà Nội có được nhiều thành tựu đáng kể. Cụ thể, đến nay Hà Nội đã có gần 300 doanh nghiệp CNHT đạt tiêu chuẩn quốc tế. Một số doanh nghiệp tiêu biểu bao gồm Công ty CP Avimex (robot công nghiệp), Công ty CP TCI Precision (gia công chi tiết máy), và Công ty CP JK Việt Nam (thiết bị cơ khí chính xác)...

Đồng hành cùng doanh nghiệp CNHT

Sở Công Thương Hà Nội nhận định, tuy đạt được nhiều thành tựu, nhưng CNHT Hà Nội vẫn đối mặt với không ít khó khăn.

Thứ nhất là tình trạng thiếu vốn và công nghệ. Nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ hiện nay đang gặp phải khó khăn trong tiếp cận vốn vay và đổi mới công nghệ sản xuất.

Thứ hai là nguồn nhân lực hạn chế. Việc thiếu nhân lực chất lượng cao cũng đang là một rào cản lớn đối với các doanh nghiệp trong ngành.

Thứ ba là khó khăn về cơ chế, chính sách. Hiện một số chính sách hỗ trợ phát triển cho CNHT vẫn cần được điều chỉnh để phù hợp hơn với nhu cầu thực tiễn.

Để tháo gỡ những khó khăn vướng mắc trên, Sở Công Thương Hà Nội đã triển khai các chương trình hỗ trợ thiết thực như tổ chức hội thảo, tập huấn, xúc tiến thương mại, kết nối doanh nghiệp với các trường đại học và viện nghiên cứu để nâng cao năng lực sản xuất. Đồng thời, thành phố đang xây dựng môi trường đầu tư minh bạch, hấp dẫn hơn nhằm thu hút các doanh nghiệp công nghệ cao vào các khu công nghiệp.

Trong thời gian tới, để khắc phục khó khăn, Hà Nội sẽ tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp CNHT bằng một loạt các chính sách, giải pháp tích cực.

Về phát triển cụm liên kết ngành công nghiệp với một số ngành, lĩnh vực ưu tiên:

Thứ nhất, trong lĩnh vực cơ khí, Hà Nội đã hình thành, phát triển các cụm liên kết ngành, các nhóm doanh nghiệp chuyên doanh sản phẩm cơ khí tạo ra sức cạnh tranh cao như các khu cụm công nghiệp cơ khí liên kết ngành chuyên sâu về linh kiện cơ khí chính xác cho ngành điện tử, ô tô, xe máy… Điển hình như Khu Công nghiệp Bắc Thăng Long tập trung rất nhiều doanh nghiệp cơ khí ngành điện tử như: Công ty Buykane làm ốc vít, Toho làm khuôn mẫu, Aikawa làm chi tiết kim loại dập, Standar làm các chi tiết nhôm,… Khu công nghiệp Nội Bài, Quang Minh tập trung nhiều doanh nghiệp cơ khí ô tô xe máy như: Công ty Fujico làm đĩa phanh xe máy, Kyoei làm khung càng đồ gá cho xe máy, Bright Sakura làm ống xả, Amstrong làm vành và nan hoa; Roki làm bầu lọc gió,… Các khu, cụm Công nghiệp liên kết này mang lại kết quả và hiệu quả vượt trội trong sản xuất so với các khu cụm Công nghiệp khác.

Thứ hai, Hà Nội tập trung liên kết phát triển các lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ dựa trên nhu cầu và lợi thế, bao gồm 03 lĩnh vực chủ chốt: sản xuất linh kiện phụ tùng, CNHT phục vụ các ngành công nghiệp công nghệ cao và công nghiệp hỗ trợ cho ngành dệt may-da giày; đẩy mạnh sản xuất công nghiệp theo chuỗi giá trị toàn cầu; đẩy mạnh liên kết cung ứng trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ. Hà Nội đã hình thành khu công nghiệp hỗ trợ Nam Hà Nội do Công ty CP đầu tư và phát triển N&G là chủ đầu tư với quy mô 559 ha, trong đó giai đoạn 1 là 72 ha được quy hoạch để phát triển các ngành công nghiệp thuộc lĩnh vực cơ khí, chế tạo, dệt may – da giày, điện tử - tin học, chế tạo và lắp ráp ô tô, công nghiệp hỗ trợ phục vụ công nghệ cao… đã có 05 dự án đầu tư.

Năm 2024 Thành phố đã thu hút đoàn doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ thuộc mạng lưới hàng không vùng Kobe – Nhật Bản chuyên sản xuất linh kiện công nghệ cao ngành hàng không vũ trụ, máy móc thiết bị ngành cơ khí chính xác vào đầu tư, hình thành Tổ hợp Techno Park Việt Nam – Nhật Bản tại khu công nghiệp. Sở Công Thương Hà nội đã phối hợp với Hiệp hội doanh nghiệp ngành ngành công nghiệp hỗ trợ Thành phố tổ chức buổi làm việc, triển khai thỏa thuận hợp tác giữa Đoàn 10 doanh nghiệp hệ thống ngành hàng không vùng Kobe – Nhật Bản, bao gồm các doanh nghiệp chuyên sản xuất linh kiện công nghệ cao ngành hàng không vũ trụ, gia công máy móc, thiết bị cơ khí chính xác, thiết bị điện, sản xuất hỗn hợp carbon, đúc, gia công và Hiệp hội công nghiệp kim loại và máy móc thành phố Kobe với Hiệp hội doanh nghiệp ngành công nghiệp hỗ trợ Hà Nội và Tập đoàn N&G nhằm thiết lập mối quan hệ, thúc đẩy các dự án hợp tác đầu tư, sản xuất và hình thành tổ hợp Techno Park Việt Nam – Nhật Bản về lĩnh vực hàng không, vũ trụ tại khu công nghiệp Hanssip Hà Nội và chuỗi các khu công nghiệp Hanssip tại Việt Nam.

Sự ra đời của Tổ hợp Techno Park Việt Nam - Nhật Bản tại Khu công nghiệp hỗ trợ Nam Hà Nội là cơ hội để các doanh nghiệp Nhật Bản và Việt Nam liên kết sản xuất các sản phẩm công nghiệp hỗ trợ công nghệ cao, thế hệ mới, tham gia vào chuỗi sản xuất toàn cầu của các doanh nghiệp Nhật Bản.

Đây là hoạt động tích cực, phù hợp với định hướng thu hút đầu tư phát triển công nghiệp công nghệ cao, công nghiệp hỗ trợ của thành phố, là cơ sở để thúc đẩy phát triển cụm liên kết các ngành công nghiệp hỗ trợ thuộc lĩnh vực hàng không. Hiệp hội các ngành công nghiệp hỗ trợ thành phố và Tập đoàn N&G đang tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp vùng Kobe khảo sát, tìm hiểu việc thuê đất xây dựng nhà máy, thuê nhà xưởng mở rộng sản xuất để triển khai thủ tục, thực hiện các hoạt động đầu tư sản xuất kinh doanh, sớm hình thành Tổ hợp Techno Park Việt Nam - Nhật Bản theo quy định tại Khu công nghiệp Hanssip Hà Nội.

Thứ ba, đẩy mạnh sự liên kết cung ứng, xuất khẩu, đặc biệt trong một số lĩnh vực công nghiệp có nhu cầu cao về sản phẩm công nghiệp hỗ trợ, đã phát triển trong vùng như: sản xuất ô tô, xe máy (Hà Nội-Vĩnh Phúc-Bắc Giang); sản phẩm cơ khí chế tạo (Hà Nội - Vĩnh Phúc-Thái Nguyên); điện tử văn phòng, gia dụng (Hà Nội - Bắc Ninh - Vĩnh Phúc)… Cụ thể, chuỗi cung ứng xe máy cho Yamaha Việt Nam tại Hà Nội, cho Honda Việt Nam và Piagio Việt Nam tại Vĩnh Phúc phát triển mạnh nhất tại Hà Nội, với sự tham gia của các doanh nghiệp vào tất cả các lớp cung ứng và lĩnh vực sản phẩm đa dạng như cơ khí, nhựa, điện, khuôn mẫu, tự động hóa…

Đối với công nghiệp ô tô, hiện có các công ty Việt Nam đáp ứng linh kiện cho Toyota và Honda, các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Hà Nội đã là những công ty hàng đầu ở Việt Nam cung cấp linh kiện ô tô, chủ yếu trong lĩnh vực cơ khí và nhựa như Công ty CP dụng cụ cơ khí xuất khẩu EMTC (cung cấp bộ dụng cụ theo xe và linh kiện dập), Công ty Nhựa Hà Nội (cung cấp linh kiện nhựa cho nội thất xe), Công ty LeGroup (cung cấp linh kiện dập), Công ty HTMP (cung cấp khuôn và linh kiện nhựa), Công ty cơ khí Đông Anh (cung cấp linh kiện dập). Các công ty này cũng đã xuất khẩu sang các thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc, Bắc Mỹ, châu Âu.

Trong thời gian tới, UBND Thành phố sẽ tiếp tục chỉ đao Sở Công Thương Hà Nội tham mưu Thành phố, Bộ Công Thương triển khai các nhiệm vụ, giải pháp tham gia chuỗi liên kết phát triển các hành lang công nghiệp Hà Nội – Hải Phòng, Hà Nội – Bắc Ninh – Hải Dương – Quảng Ninh, Hà Nội – Vĩnh Yên – Việt Trì, Hà Nội lạng Sơn và vành đai Kinh tế ven biển Quảng Ninh – Hải Phòng – Thái Bình – Nam Định – Ninh Bình và Trục quốc lộ 10. Hình thành các khu công nghiệp – đô thị gắn với phát triển các khu đô thị, khu công nghiệp, khu thương mại – dịch vụ, tăng cường liên kết và các cụm liên kết ngành và khu công nghiệp chuyên biệt theo tinh thần Nghị quyết số 30-NQ/TW ngày 23/11/2022 của Bộ Chính trị.