Hiệu ứng “Sell in May” có đáng lo ngại?

Nhà đầu tư nên tập trung vào diễn biến thị trường

“Sell in May and Go Away” - thuật ngữ phổ biến với các nhà đầu tư tài chính - được hiểu là nên bán hết cổ phiếu trong tháng 5 và chờ thời điểm tốt hơn để quay trở lại, bởi đây là giai đoạn thị trường thiếu vắng những thông tin hỗ trợ. Tuy nhiên với TTCK Việt Nam, tháng 5 thường là tháng có những chuyển biến tích cực đối với chỉ số VN-Index, nhiều cổ phiếu ghi nhận thường xuyên tăng giá. Kết quả thống kê giai đoạn 2001-2023 cũng cho thấy, riêng tháng 5, chỉ số VN-Index có 14 lần tăng điểm và 9 lần giảm điểm. Nhìn lại năm 2023 vừa qua, VN-Index “chốt sổ” tháng 5 ở mốc 1.075,17 điểm, tăng 26,05 điểm, tương ứng tăng 2,48% so với tháng 4/2023 và tăng 6,76% so với cuối năm 2022.

Không chỉ điểm số, thanh khoản của TTCK trong tháng 5/2023 cũng ghi nhận tăng trưởng với khối lượng và giá trị giao dịch bình quân phiên lần lượt đạt hơn 711,17 triệu cổ phiếu và 12.205 tỷ đồng, tương ứng tăng lần lượt 10,91% về khối lượng và 9,75% về giá trị bình quân so với tháng 4/2023. Năm 2024, tính đến ngày 09/5/2024, chỉ số VN-Index đã có 6 phiên tăng liên tiếp và chỉ có 1 phiên giảm. Giới chuyên gia cho rằng, hiệu ứng “Sell in May” không phải lúc nào cũng chính xác. Nhà đầu tư nên tập trung vào diễn biến thị trường và cơ cấu lại danh mục cá nhân để đạt được hiệu suất đầu tư tốt hơn.

Nhiều phân tích cũng dự báo rằng, kịch bản “Sell in May” năm nay không còn quá lo ngại bởi mặt bằng lãi suất ngân hàng dù đồng loạt tăng ở hầu hết các kỳ hạn trong giai đoạn cuối tháng 4 và đầu tháng 5 nhưng vẫn đang ở mức thấp, hỗ trợ cải thiện lợi nhuận doanh nghiệp và giúp TTCK duy trì sức hấp dẫn với nhà đầu tư. Bên cạnh đó, bức tranh chung kết quả kinh doanh quý I/2024 cho thấy có sự phân hóa rõ nét khi một số nhóm xoay chuyển được tình hình tích cực, như: Bán lẻ, du lịch và giải trí. Một số nhóm tiếp tục duy trì đà tăng trưởng, như: Chứng khoán, tài nguyên cơ bản, công nghệ thông tin… Yếu tố tăng trưởng lợi nhuận đã có tác động tích cực đến giá cổ phiếu. Ngoài ra, nhịp điều chỉnh tháng 4 diễn ra mạnh nhưng khá nhanh và độ bật tốt ở các nhóm ngành triển vọng cho thấy dòng tiền chờ cơ hội đã hoạt động tích cực. Nhịp điều chỉnh sâu trong tháng 4 cũng khiến định giá TTCK trở về vùng giá hấp dẫn với nhiều cổ phiếu đã giảm sâu.

2 kịch bản thị trường

Về diễn biến VN-Index trong tháng 5, TPS đưa ra 2 kịch bản. Ở kịch bản tích cực: Thị trường tiếp tục dao động và tạo nền quanh vùng 1.210 điểm. Tại đây, các phiên giao dịch không cần có thanh khoản cao - đây vốn là đặc trưng của thị trường trong xu hướng tích lũy. Bên cạnh đó, vùng cản trên của thị trường đang là vùng 1.230-1.250 điểm. VN-Index đã có 4 phiên tăng điểm với mức thanh khoản thấp, điều này đặt ra nhiều lo ngại cho xu thế ngắn hạn có thể gặp điều chỉnh khi tiệm cận vùng kháng cự này. Tích lũy nền càng lâu thì đà bật tăng sẽ càng mạnh. Trong đó, phiên breakout khỏi vùng 1.230-1.250 điểm cần phải có thanh khoản đột biến để chính thức xác nhận xu thế tích lũy đã chấm dứt.

“Trong tháng 5 này, chúng tôi kỳ vọng vào khả năng tạo nền và bật tăng ngay trong tháng. Nếu đà tăng không đi kèm tăng trưởng thanh khoản thì rất dễ có những phiên rung lắc, giảm điểm bất ngờ, việc này thể hiện xu thế tăng chưa ổn định. Ngược lại, nếu đà tăng có hỗ trợ của thanh khoản thì xu thế điều chỉnh trong tháng 4/2024 sẽ chính thức chấm dứt” - chuyên gia TPS kỳ vọng.

Đối với kịch bản trung tính, TPS cho rằng, thị trường sẽ gặp khó và vùng tích lũy sẽ rộng hơn, vùng dao động ở 1.180-1.230 điểm. Biên độ dao động lớn khiến nhà đầu tư sẽ khó khăn hơn trong việc kiếm được lợi nhuận và hệ quả sẽ là thanh khoản tiếp tục giảm thấp. Khả năng thủng vùng 1.180 điểm sẽ được đánh giá tùy vào trạng thái của VN-Index trước vùng hỗ trợ này. Nếu giá giảm kèm theo thanh khoản tăng ở vùng này thì các kịch bản xấu hơn sẽ xuất hiện và thị trường sẽ tìm đến những vùng giá thấp hơn nữa - vùng hỗ trợ tiếp theo là 1.150 điểm.

Cơ hội tái cấu trúc danh mục

Theo phân tích Công ty Cổ phần Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), TTCK tháng 5 dự kiến sẽ chưa có nhiều thông tin tích cực hỗ trợ, kỳ vọng chỉ số sẽ giằng co trong biên độ tương đương tháng 4. Trong sự vận động đó, cơ hội tái cấu trúc danh mục, cũng như giảm giá vốn danh mục đầu tư vẫn luôn xuất hiện tại những điểm thấp và điểm cao của thị trường.

“Những thời điểm thị trường đi xuống trong tháng 5 sẽ là những điểm mua tiềm năng đối với cả nhà đầu tư trung - dài hạn và cả nhà đầu tư ưa thích giao dịch” - bộ phận phân tích VDSC nhận định; đồng thời khuyến nghị nhóm cổ phiếu tiềm năng trong tháng 5, gồm: Ngân hàng, thép, tiêu dùng, bất động sản và dầu khí.

Báo cáo của TPS cũng chỉ rõ một số nhóm cổ phiếu có tiềm năng tăng trưởng tích cực. Đầu tiên là nhóm cổ phiếu ngành hóa chất được hưởng lợi, bởi giá nguyên liệu đầu vào như than, dầu khí dự báo sẽ duy trì ổn định trong năm 2024, giúp các công ty sản xuất phân bón có thể cải thiện biên lợi nhuận. Cùng với đó, các công ty sản xuất phân bón cũng đang triển khai việc xuất khẩu ra các thị trường nước ngoài như EU, Úc… Điều này giúp các doanh nghiệp có thêm thị trường tiêu thụ mới, cũng như giải quyết tình trạng dư thừa nguồn cung. Cuối cùng, TPS kỳ vọng Nhà nước sẽ thông qua thuế giá trị gia tăng của ngành phân bón trong tháng 5 này.

Thứ hai là nhóm cổ phiếu ngành điện nhờ EVN thông qua cơ chế điều chỉnh giá điện bán lẻ 3 tháng/lần, thay vì 6 tháng như trước đây. Theo đó, EVN có thể tăng giá bán lẻ điện thêm khoảng 5% từ nay đến cuối năm. Mặt khác, ngành điện đang bước vào giai đoạn cao điểm mùa khô. Thông thường, sản lượng tiêu thụ điện trong thời điểm này sẽ cao nhất trong năm cũng hỗ trợ tích cực cho đà tăng trưởng của cổ phiếu ngành điện.

Thứ ba là nhóm ngành có lợi nhuận chạm đáy hoặc tiếp tục phục hồi trong năm nay, như: Bán lẻ, xuất khẩu, hàng không, chứng khoán, ngân hàng, thép sẽ tiếp tục có triển vọng tươi sáng hơn./.