Thành quả sau 18 năm hội nhập kinh tế quốc tế
Sau 18 năm kể từ khi Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) năm 2007, nền kinh tế của Việt Nam đã rõ tên trên bản đồ thế giới. Theo đánh giá của nhiều tổ chức quốc tế, quy mô nền kinh tế của Việt Nam đứng thứ 32 và có độ mở nền kinh tế thuộc top dẫn đầu thế giới.
Ban Chỉ đạo quốc gia về hội nhập quốc tế đánh giá, Việt Nam với xuất phát điểm từ một nền kinh tế tự cung tự cấp đã vươn ra thế giới thông qua việc gia nhập WTO và ký kết các FTA... Tính đến thời điểm hiện tại, Việt Nam đã có 20 FTA được ký kết và đàm phán; trong đó có 17 FTA đã và đang thực thi với các nền kinh tế lớn trên thế giới, chiếm 90% GDP toàn cầu.
Thành tựu thể hiện rõ nét nhất là kim ngạch xuất nhập khẩu tăng trưởng rất nhanh, tăng 47% từ năm 2020 đến nay. Nếu như năm 2020, giá trị kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 545 tỷ USD thì đến năm 2025, Bộ Công Thương dự báo kết quả mới sẽ lập kỷ lục, đạt khoảng 920 - 930 tỷ USD.
Đáng chú ý, nhờ hội nhập, thu hút FDI vào Việt Nam cũng tăng trưởng mạnh, trở thành điểm đến đầu tư hấp dẫn và là một trong số 15 nước thu hút đầu tư FDI rất thành công, đặc biệt là trong khoảng 10 năm trở lại đây với tốc độ tăng trưởng khoảng 20 - 25% trăm/năm.
Cùng với đó, thương mại điện tử, nhất là thương mại điện tử xuyên biên giới của Việt Nam cũng có tốc độ tăng trưởng rất mạnh, khoảng 22 - 25%/năm. Hiện Việt Nam là một trong 5 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử lớn nhất thế giới.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nêu rõ, hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam không thể chỉ đo đếm bằng sự mở cửa nền kinh tế, bằng số lượng các FTA được ký kết, hay số vốn FDI đầu tư vào Việt Nam, cũng không thể chỉ đo bằng kim ngạch xuất nhập khẩu tăng hàng năm mà cần phát triển năng lực nội tại của nền kinh tế và sự tham gia của các doanh nghiệp trong chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu.
Việt Nam đã thành công trong thu hút đầu tư, trong đàm phán ký kết các FTA, nhưng lợi ích Việt Nam được hưởng trong tiến trình hội nhập chưa được như kỳ vọng.
Để nâng cao hiệu quả hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Quyết định số 1812/QĐ-TTg ngày 25/8/2025 về kiện toàn Ban Chỉ đạo quốc gia về hội nhập quốc tế. Trên cơ sở đó, từ giữa tháng 9 đến đầu tháng 10/2025, Ban Chỉ đạo liên ngành hội nhập quốc tế về kinh tế cũng được kiện toàn với 15 thành viên.
Trong đó, Trưởng Ban Chỉ đạo liên ngành là Bộ trưởng Bộ Công Thương; Phó Trưởng ban và các Ủy viên là lãnh đạo các Bộ, ngành, địa phương. Đây là bước đi quan trọng, là cơ sở cho việc triển khai hiệu quả các hoạt động của Ban Chỉ đạo liên ngành trong thời gian tới, cũng như kịp thời xử lý, tháo gỡ các những khó khăn vướng mắc trong quá trình triển khai các chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ về hội nhập kinh tế quốc tế - Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đánh giá.
Nâng cao hiệu quả hội nhập kinh tế quốc tế
Theo Kế hoạch công tác năm 2025-2026, của Ban Chỉ đạo liên ngành hội nhập quốc tế về kinh tế sẽ họp định kỳ 3 tháng một lần và các phiên họp đột xuất (nếu cần) nhằm phát huy tối đa được sự gắn kết, tính đồng bộ và hiệu quả phối hợp giữa Bộ, ngành, địa phương trong triển khai các nhiệm vụ hội nhập kinh tế quốc tế, qua đó đóng góp thiết thực cho sự nghiệp phát triển nhanh và bền vững của đất nước.
Bởi khi thẳng thắn nhìn nhận và đánh giá tình hình, các thành viên Ban Chỉ đạo liên ngành hội nhập quốc tế về kinh tế cho rằng, hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam trước mắt vẫn còn không ít khó khăn, thách thức, trong bối cảnh thế giới và khu vực đang diễn biến nhanh chóng và phức tạp.
Nhất là xung đột thương mại, cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, các vấn đề mới nổi như thuế quan với Hoa Kỳ, các vụ kiện phòng vệ thương mại, hàng rào kỹ thuật xanh của EU, hay những yêu cầu mới về phát triển bền vững… đang đặt ra những vấn đề cần phải xử lý cả trong ngắn và dài hạn.
Vì vậy, các thành viên Ban Chỉ đạo liên ngành đã thống nhất và Trưởng Ban Chỉ đạo liên ngành Nguyễn Hồng Diên đúc kết: cùng với việc tổ chức triển khai đồng bộ, bảo đảm tiến độ, chất lượng các nhiệm vụ được Chính phủ giao về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; cần tiếp tục triển khai đàm phán và thực thi hiệu quả các FTA.
Để tiến nhanh, bắt kịp tốc độ phát triển của thể giới, cần thúc đẩy hợp tác quốc tế trong các lĩnh vực chuyển đổi năng lượng, chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn, chuyển giao công nghệ, ứng dụng các thành tựu khoa học, đổi mới sáng tạo để xây dựng phát triển các ngành công nghiệp mang tính nền tảng…
Trước mắt, phải tập trung xử lý các tồn tại để khai thác hiệu quả 17 FTA đã ký kết, tiếp tục đẩy mạnh mở rộng và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu thông qua việc nghiên cứu các thị trường mới, tiềm năng, còn dư địa khai thác. Đồng thời, thúc đẩy đàm phán các FTA mới.
Song song với việc phát huy hơn nữa vai trò điều phối liên ngành của Ban Chỉ đạo, bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng, hiệu quả giữa các Bộ, ngành, địa phương; cần tăng cường công tác nghiên cứu, dự báo và tham mưu chiến lược, chủ động theo dõi sát diễn biến kinh tế, thương mại quốc tế; kịp thời xây dựng các kịch bản, giải pháp ứng phó linh hoạt với biến động thị trường, chính sách của các đối tác lớn.
Đặc biệt, cần nâng cao năng lực cảnh báo sớm, hỗ trợ doanh nghiệp trong xử lý các vụ việc phòng vệ thương mại, rào cản kỹ thuật, và chuyển đổi mô hình sản xuất theo hướng xanh, bền vững.
Một trong những nhiệm vụ quan trọng của Ban Chỉ đạo liên ngành hội nhập quốc tế về kinh tế là ưu tiên tập trung đàm phán thương mại đối ứng với Hoa Kỳ để đạt được cam kết thuận lợi nhất cho Việt Nam, hướng tới một Hiệp định thương mại toàn diện, công bằng, cân bằng và bền vững./.
