Tại Kazakhstan, tỉnh Zhetysu có vai trò quan trọng trong ngành công nghiệp sản xuất pin, đường và vật liệu gốm. Zhetysu cũng được coi là khu vực nông nghiệp vì khối lượng sản xuất các sản phẩm nông nghiệp của khu vực chiếm khoảng 5,5% tổng sản phẩm nông nghiệp của cả nước. Tuy nhiên, KTNN Kazakhstan chỉ ra một số phát hiện liên quan đến các vấn đề và vi phạm mang tính hệ thống, ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý, sử dụng ngân sách, tác động tiêu cực đến nền kinh tế của tỉnh.
Theo KTNN Kazakhstan, các hoạt động tại tỉnh Zhetysu vẫn phụ thuộc rất nhiều vào các quỹ được phân bổ từ ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, việc quản lý, sử dụng ngân sách tại đây không hiệu quả. Lãnh đạo nhiều địa phương thuộc tỉnh chưa thể hiện năng lực quản lý tốt, chưa có các chương trình quản lý, sử dụng ngân sách và các biện pháp thích hợp để cải thiện tình trạng này trong những năm qua, tạo ra nhiều rủi ro trong việc sử dụng các quỹ được phân bổ.
Trong 32 dự án được thực hiện tại tỉnh này, 3 dự án không hoạt động, việc thực hiện 3 dự án khác đã bị dừng lại và 1 dự án đang bị đình trệ chưa có kế hoạch triển khai tiếp. Do đó, KTNN Kazakhstan cho rằng, chính quyền tỉnh cần tính toán kỹ lưỡng về việc thực hiện các dự án tại địa phương, lựa chọn các dự án phù hợp từ giai đoạn lập kế hoạch, vì hoạt động của mỗi dự án đều tác động lớn đến nền kinh tế của tỉnh.
Cuộc kiểm toán chỉ ra rằng, có sự không nhất quán trong nhiều hoạt động tại các địa phương gây ra những thiếu sót trong việc lập kế hoạch của các dự án. KTNN Kazakhstan chỉ ra các trường hợp sử dụng ngân sách không hiệu quả, dẫn đến các khoản chi bị phát sinh tăng cao và nhiều chi phí không cần thiết.
KTNN Kazakhstan dẫn chứng, trong khuôn khổ dự án “Xây dựng lại tòa nhà Akimat của TP. Almaty”, số lượng một số loại thiết bị được mua cao hơn gần gấp 3 lần so với nhu cầu thực tế. Ngoài ra, hàng trăm thiết bị chưa được thống kê, lưu kho, giá trị hơn 150 triệu tenge Kazakhstan (hơn 320 nghìn USD).
Tại một số địa phương, sự chậm trễ thi công các công trình cảnh quan, các hệ thống sưởi ấm, cấp và thoát nước đã dẫn đến sự gián đoạn trong công tác định cư. Điển hình tại quận Panfilovsky, 6 tòa nhà lớn trị giá khoảng 5,8 tỷ tenge đã không hoạt động trong gần 2 năm sau khi được hoàn thành. Việc thiếu sự phân tích phù hợp trong quá trình thực hiện các dự án đầu tư dẫn đến tình trạng tăng giá và chậm trễ tiến độ khởi công.
Bên cạnh đó, sự chậm trễ trong việc xây dựng lại đường cao tốc Almaty - Aktogay đã dẫn đến tình trạng tỉnh không phát triển được các quỹ đầu tư. Ngoài ra, dự án rơi vào tình trạng thiếu vốn có hệ thống gây khó khăn cho công tác bảo trì các tuyến đường có tầm quan trọng trong khu vực.
KTNN Kazakhstan đặc biệt lên tiếng chỉ trích Công ty Cổ phần SEC Zhetysu quản lý tài sản nhà nước không hiệu quả, đầu tư vào các doanh nghiệp không có lợi nhuận, lưu trữ những thiết bị không được sử dụng và thực hiện các dự án ngân sách không mang lại lợi ích kinh tế. Trong số 31 doanh nghiệp công ty này có cổ phần, 19% số công ty hiện không hoạt động. Giá trị các vi phạm tài chính lên tới 2,6 tỷ tenge, việc lập kế hoạch và sử dụng ngân sách không hiệu quả trị giá hơn 20 tỷ tenge và có 226 trường hợp vi phạm các quy định hiện hành.
Sau khi công bố những phát hiện kiểm toán trên, KTNN Kazakhstan đã đưa ra các khuyến nghị hướng dẫn các cơ quan chính quyền, địa phương thuộc tỉnh Zhetysu nhằm hỗ trợ công tác quản lý, sử dụng ngân sách hiệu quả hơn, giúp giải quyết các vi phạm đã được xác định và xem xét trách nhiệm của các cán bộ, đơn vị có liên quan./.
(Theo KTNN Kazakhstan)