Tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 46, chiều 06/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý Dự thảo Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Doãn Anh Thơ tham dự Phiên họp.
Hài hòa giữa quyền tự chủ của doanh nghiệp và yêu cầu giám sát, quản lý vốn nhà nước
Tại Phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, các quy định trong Dự thảo Luật đã thể hiện sự cân bằng giữa việc tăng cường quyền tự chủ, trách nhiệm tự chịu trách nhiệm của doanh nghiệp với việc bảo đảm vai trò quản lý của Nhà nước trong tư cách chủ sở hữu ở mức độ phù hợp.
Đối với một số vấn đề cụ thể, ông Phan Văn Mãi nêu, về đối tượng áp dụng, có ý kiến đề nghị bổ sung doanh nghiệp có vốn đầu tư của tổ chức chính trị, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội vào đối tượng áp dụng của Luật.
Về vấn đề này, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, nhằm tạo cơ sở pháp lý cho hoạt động đầu tư, quản lý vốn của các tổ chức nêu trên tại doanh nghiệp, Điều 56 của Dự thảo Luật quy định tổ chức chính trị, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội được áp dụng các quy định của Luật này để thực hiện việc quản lý và đầu tư vốn tại doanh nghiệp và giao Chính phủ quy định chi tiết về quản lý vốn của nhà nước tại các doanh nghiệp thuộc các tổ chức này.
Về huy động vốn, cho vay vốn, có ý kiến đề nghị quy định rõ điều kiện, thẩm quyền, trách nhiệm của từng chủ thể trong việc quyết định huy động, cho vay vốn và bố sung quy định để doanh nghiệp được chủ động quyết định về nguồn vốn sử dụng để cho vay cũng như lãi suất cho vay đối với các công ty con.
Giải trình vấn đề này, Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho biết, nhằm thể chế hóa quy định tại Nghị quyết số 12-NQ/TW “Quản lý, giám sát chặt chẽ việc huy động, sử dụng vốn của doanh nghiệp nhà nước”, bảo đảm việc cho vay vốn được thực hiện đúng mục đích, an toàn, hiệu quả của việc cho vay, Dự thảo Luật quy định doanh nghiệp chỉ được tự quyết định cho công ty con vay vốn với giá trị không quá giá trị góp vốn, trường hợp vượt quá mức này doanh nghiệp báo cáo cơ quan đại diện chủ sở hữu xem xét, phê duyệt.
Đồng thời, Dự thảo Luật giao Chính phủ quy định chi tiết điều kiện bảo lãnh, cho vay nhằm kiểm soát rủi ro, ngăn ngừa lạm dụng. “Quy định như vậy đã cơ bản bao quát các vấn đề được đại biểu quan tâm, bảo đảm hài hòa giữa quyền tự chủ trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và yêu cầu giám sát, quản lý vốn nhà nước chặt chẽ. Do vậy, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính và Cơ quan chủ trì soạn thảo xin được giữ như quy định tại Dự thảo Luật” - ông Phan Văn Mãi nêu ý kiến của Cơ quan thẩm tra.
Liên quan đến hoạt động đầu tư của doanh nghiệp, có ý kiến đề nghị xem xét việc không cho phép toàn bộ DNNN đầu tư bất động sản mà chỉ cho phép doanh nghiệp lớn của Nhà nước được đầu tư bất động sản.
Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính nêu rõ, việc quy định theo hướng không cho phép toàn bộ doanh nghiệp nhà nước (DNNN) đầu tư bất động sản, mà chỉ cho phép một số DNNN quy mô lớn được thực hiện hoạt động này sẽ làm hạn chế quyền tự chủ trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, không phù hợp với chủ trương của Đảng về đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của DNNN, bảo đảm thực hiện chủ trương bỏ tư duy “không quản được thì cấm”.
Doanh nghiệp có vốn nhà nước được thực hiện các hoạt động kinh doanh phù hợp với quy định pháp luật và định hướng của Nhà nước với vai trò của chủ sở hữu, được thể hiện thông qua Điều lệ, chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp.
Do vậy, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính và Cơ quan chủ trì soạn thảo xin không quy định nội dung này tại Dự thảo Luật.
Quy định cụ thể để thuận lợi cho thực thi
Phát biểu tại Phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lưu ý đề nghị, liên quan đến vấn đề đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp, trong văn bản quy định chi tiết Luật cần rà soát, làm rõ khái niệm như đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao, đầu tư lớn, tạo động lực phát triển nhanh của các ngành, lĩnh vực khác và nền kinh tế; doanh nghiệp thuộc lĩnh vực then chốt, thiết yếu của nền kinh tế… Bởi, đây là những khái niệm có phạm vi rộng, cần quy định cụ thể để tạo thuận lợi cho quá trình thực thi.
Về bảo toàn và phát triển vốn của doanh nghiệp, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, nội dung này phải được quy định chặt chẽ và chính xác hơn. Trong đó, Dự thảo Luật cần cập nhật nội dung Nghị quyết số 57-NQ/TƯ có quy định về chính sách loại trừ trách nhiệm trong trường hợp thử nghiệm công nghệ mới, mô hình kinh doanh mới có thiệt hại về kinh tế do nguyên nhân khách quan và nội dung Nghị quyết số 68-NQ/TƯ về khung pháp lý cho thử nghiệm có kiểm soát đối với công nghệ mới, sản phẩm dịch vụ, mô hình kinh tế mới.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật - Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng đồng tình với việc không đưa doanh nghiệp có vốn đầu tư của tổ chức chính trị, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội vào đối tượng áp dụng của Luật.
Tuy nhiên, ông Hoàng Thanh Tùng đề nghị làm rõ Chính phủ quy định chi tiết về quản lý vốn của Nhà nước, hay quy định việc áp dụng các quy định của Luật để thực hiện việc quản lý và đầu tư vốn tại doanh nghiệp nói trên.
Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị các cơ quan liên quan nghiên cứu, tiếp thu nhằm hoàn thiện Dự án Luật, bảo đảm chất lượng trình Quốc hội xem xét; trong đó, lưu ý rà soát để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, thực hiện chủ trương đổi mới của Đảng, Nhà nước, Quốc hội trong công tác xây dựng pháp luật.
.jpeg "Giám sát tình hình đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp")
