Nhiều nội dung giám sát được xây dựng dựa trên phát hiện của Kiểm toán nhà nước khu vực I
Trong nhiều năm qua, Thường trực Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội đã thiết lập và duy trì mối quan hệ phối hợp chặt chẽ với KTNN khu vực I trong hoạt động giám sát, kiểm tra, nhằm đảm bảo sử dụng hiệu quả, minh bạch ngân sách nhà nước trên địa bàn.
Một dấu mốc quan trọng là việc Thường trực HĐND Thành phố Hà Nội, UBND Thành phố và KTNN đã thống nhất ký kết Quy chế phối hợp số 1433/QC-KTNN-TTHĐND-UBND ngày 28/11/2023. Đây là văn bản phối hợp chính thức, có giá trị toàn diện, giúp thiết lập cơ chế phối hợp đồng bộ, kịp thời, hiệu quả trong cả ba khâu: xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện và giám sát việc thực hiện các kiến nghị kiểm toán.
Thực tiễn cho thấy, đến nay, công tác phối hợp giữa Thường trực HĐND thành phố Hà Nội với KTNN khu vực I đã đạt được nhiều kết quả tích cực, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động giám sát của HĐND, giúp HĐND có thêm thông tin, bằng chứng khách quan, tin cậy để đánh giá đúng thực trạng quản lý, sử dụng ngân sách.
Hoạt động kiểm toán của KTNN được thực hiện khách quan, toàn diện hơn, có trọng tâm, trọng điểm giúp HĐND có cơ sở để giám sát các đơn vị trong việc thực hiện các kết luận, kiến nghị kiểm toán. Kỷ luật tài chính - ngân sách được tăng cường, nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách và tài chính, góp phần phòng ngừa, phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật, tham nhũng, lãng phí.
Có thể khẳng định, KTNN khu vực I đã cung cấp nguồn dữ liệu có giá trị, đầy đủ và khách quan - là căn cứ quan trọng để Thường trực HĐND thành phố thực hiện tốt chức năng giám sát, nhất là trong thẩm tra báo cáo tài chính - ngân sách, giám sát đầu tư công và tổ chức chất vấn tại các kỳ họp.
Thường trực HĐND Thành phố Hà Nội và KTNN khu vực I tuy thực hiện hai chức năng độc lập - giám sát và kiểm toán nhưng đều hướng đến mục tiêu chung là đảm bảo nguồn lực tài chính công được quản lý, sử dụng đúng quy định, hiệu quả, công khai, minh bạch.
Trong thực tiễn, nhiều nội dung giám sát chuyên đề của Thường trực HĐND Thành phố đã được xây dựng trên cơ sở dữ liệu, phát hiện từ các báo cáo kiểm toán của KTNN khu vực I. Đặc biệt, các kiến nghị kiểm toán liên quan đến đầu tư công, sử dụng tài sản công, tài chính công của các đơn vị sự nghiệp công lập… luôn là trọng tâm để HĐND tổ chức giám sát việc thực hiện và đưa ra các khuyến nghị chính sách tương ứng.
Ngược lại, kết quả giám sát của Thường trực HĐND, nhất là thông tin từ các đợt khảo sát, các phản ánh từ cử tri cũng được KTNN khu vực I tiếp thu, lựa chọn đưa vào nội dung và địa bàn kiểm toán hằng năm. Mối quan hệ này giúp tránh chồng chéo, tăng hiệu quả kiểm tra, đồng thời bảo đảm sự toàn diện, sâu sát trong kiểm soát tài chính công.
.jpg)
Có thể khẳng định, đây là mối quan hệ phối hợp mang tính “hai chiều, hai kênh, cùng mục tiêu”, phát huy rõ vai trò kiểm soát quyền lực nhà nước trong lĩnh vực ngân sách tại địa phương.
Để nâng cao hơn nữa hiệu quả phối hợp giữa Thường trực HĐND và KTNN khu vực I, trong thời gian tới, hai bên cần tiếp tục cụ thể hóa và triển khai hiệu quả Quy chế phối hợp 1433/QC-KTNN-TTHĐND-UBND ngày 28/11/2023; tăng cường kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện quy chế, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.
Đổi mới phương thức chia sẻ thông tin, Thường trực HĐND và KTNN khu vực I cần sử dụng nền tảng số để cập nhật, theo dõi tiến độ thực hiện kiến nghị kiểm toán và nội dung phối hợp giám sát; xây dựng cơ sở dữ liệu chung về tài chính công, kết nối giữa HĐND, KTNN và các cơ quan liên quan; áp dụng công nghệ thông tin trong việc thu thập, xử lý, phân tích và công khai thông tin.
Bên cạnh đó, HĐND và KTNN cần phối hợp tổ chức giám sát chuyên đề về việc thực hiện kiến nghị kiểm toán, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến đầu tư công, đất đai, tài sản công; xây dựng cơ chế theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kiến nghị kiểm toán của các đơn vị được kiểm toán; công khai kết quả thực hiện kiến nghị kiểm toán để tạo áp lực dư luận, nâng cao trách nhiệm giải trình.
Thường trực HĐND thành phố Hà Nội đánh giá cao sự đồng hành, phối hợp trách nhiệm và hiệu quả của KTNN khu vực I trong thời gian qua. Mối quan hệ này không chỉ góp phần tăng cường kỷ luật tài chính - ngân sách, mà còn nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của cơ quan dân cử. Trong thời gian tới, với tinh thần cầu thị, chủ động và chia sẻ trách nhiệm, mối quan hệ phối hợp giữa Thường trực HĐND và KTNN khu vực I sẽ tiếp tục được nâng cao, góp phần xây dựng nền tài chính công minh bạch, hiệu quả và vì sự phát triển bền vững của Thủ đô.
Đồng hành, hỗ trợ địa phương quản lý và sử dụng hiệu quả ngân sách
Thông qua hoạt động kiểm toán, KTNN khu vực I đã giúp tỉnh Bắc Ninh hoàn thiện hơn công tác chỉ đạo, điều hành và quản lý ngân sách nhà nước.
Thứ nhất, Bắc Ninh đã đổi mới và nâng cao chất lượng công tác xây dựng kế hoạch tài chính ngân sách và kế hoạch đầu tư công; bám sát vào các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội có trọng tâm, trọng điểm và phân bổ nguồn lực hợp lý để đảm bảo cân đối, phục vụ các nhiệm vụ chính trị cũng như phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Thứ hai, KTNN khu vực I giúp địa phương quản lý chặt chẽ, tiết kiệm hơn trong vấn đề chi tiêu ngân sách và tăng cường kỷ cương, kỷ luật tài chính, hoàn thành kế hoạch thu ngân sách ở mức độ cao nhất.
Thứ ba, các kết luận, kiến nghị kiểm toán giúp nâng cao tính công khai, minh bạch trong quá trình quản lý và sử dụng tài chính ngân sách của địa phương. Hằng năm, tỷ lệ thực hiện các kiến nghị kiểm toán của Bắc Ninh rất cao và có những năm lên đến 99%.
Với các kiến nghị kiểm toán của KTNN khu vực I, UBND tỉnh Bắc Ninh luôn kịp thời chỉ đạo các cơ quan, đơn vị thực hiện nghiêm túc, đúng thời gian quy định. KTNN khu vực I cũng đã phối hợp chặt chẽ, vừa đôn đốc vừa hướng dẫn các đơn vị khắc phục những bất cập được phát hiện qua kiểm toán.
Trong bối cảnh cả nước đẩy mạnh tinh gọn bộ máy, ứng dụng công nghệ thông tin để xây dựng chính quyền số, KTNN đã đồng hành, hỗ trợ địa phương thông qua các cuộc kiểm toán chuyên đề, tư vấn hoàn thiện cơ chế chính sách, qua đó, giúp người dân và các doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận thông tin, rút ngắn thời gian giải quyết các thủ tục hành chính.
Đặc biệt, bên cạnh việc đánh giá hiệu quả sử dụng các nguồn lực ngân sách của Nhà nước, KTNN đã giúp địa phương nhận ra những bất cập liên quan, các chế độ, chính sách chưa phù hợp với thực tiễn hoặc trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện vẫn còn khó khăn, vướng mắc. Từ đó, KTNN đã có những kiến nghị với Chính phủ, các cơ quan quản lý kịp thời sửa đổi, bổ sung, đảm bảo chính sách pháp luật của Nhà nước đi vào cuộc sống và phục vụ tốt hơn người dân và doanh nghiệp.
Kịp thời phát hiện những điểm nghẽn, giúp các địa phương phát huy tiềm năng, thế mạnh
Thông qua các kết luận, kiến nghị của KTNN khu vực I, các địa phương đã nhận thức rõ hơn và rút được nhiều kinh nghiệm trong công tác quản lý ngân sách, thực hiện đúng quy định pháp luật, nâng trình độ quản lý của các cơ quan quản lý và tạo điều kiện cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận các thủ tục hành chính tốt hơn, có thêm cơ hội thu hút đầu tư, từ đó thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển.
Trong bối cảnh cả nước đang đẩy mạnh tinh gọn bộ máy, vận hành chính quyền địa phương 2 cấp và chuyển đổi số trong quản lý điều hành, thể chế cũng phải được cải cách để tạo điều kiện phát triển các nguồn lực về tài chính, đầu tư công, đầu tư tư nhân; chú trọng đầu tư cơ sở hạ tầng, trong đó có hạ tầng giao thông và chuyển đổi nền kinh tế số, góp phần cho tăng trưởng kinh tế.
Vì vậy, lúc này rất cần KTNN kịp thời phát hiện những điểm nghẽn, bất cập trong công tác quản lý cũng như trong thể chế để kiến nghị với các cấp có thẩm quyền sửa đổi, tạo điều kiện cho công tác quản lý ở các cấp chặt chẽ hơn, phát huy được tiềm năng, thế mạnh của từng địa phương./.
