Miền Trung cần thể hiện khát vọng vươn lên mạnh mẽ

                

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại Hội nghị- Ảnh: chinhphu.vn

Hội nghị này có quy mô lớn do Chính phủ tổ chức, thu hút hơn 700 đại biểu là lãnh đạo nhiều bộ, ngành trung ương; đại diện, lãnh đạo 14 tỉnh, thành phố Vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung (từ Thanh Hóa đến Bình Thuận) và các chuyên gia kinh tế, các nhà đầu tư, doanh nghiệp.

Nhiều điểm nghẽn cản trở sự phát triển

Vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải Miền Trung gồm 14 tỉnh từ Thanh Hóa đến Bình Thuận. Dân số toàn Vùng khoảng hơn 20 triệu người, chiếm 21% tổng dân số cả nước, diện tích tự nhiên chiếm gần 29% cả nước. Trong đó, Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung gồm năm tỉnh, thành phố với diện tích bằng 8,5% cả nước và dân số chiếm 7%.

Sở hữu mặt tiền ra Biển Đông với chiều dài đường bờ biển 1.900km, các tỉnh Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung có vị trí chiến lược trong phát triển kinh tế biển và các hoạt động kinh tế trên dải đất liền ven biển, đặc biệt trong lĩnh vực du lịch, dịch vụ.

Nhiều năm trở lại đây, khu vực miền Trung có hệ thống hạ tầng giao thông phát triển khá nhanh và đồng bộ, với hệ thống giao thông đường bộ, đường thủy, đường hàng không thông suốt, không chỉ phục vụ phát triển kinh tế-xã hội Vùng mà còn kết nối với hành lang kinh tế Đông-Tây khu vực Đông Nam Á và liên thông với quốc tế...

Mặc dù là Vùng kinh tế trọng điểm, có bước phát triển tích cực thời gian qua, nhưng do xuất phát điểm thấp và tồn tại nhiều bất lợi trong phát triển, nên đến nay Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung vẫn là “Vùng trũng” phát triển so với Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.
                

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng hát biểu tại Hội nghị- Ảnh: TTXVN

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đã chỉ ra một số điểm nghẽn đang cản trở sự phát triển của Vùng kinh tế miền Trung. Trong đó, đầu tiênlà quy mô kinh tế vùng còn khiêm tốn, động lực tăng trưởng của vùng còn yếu. Trong 14 tỉnh, chỉ có bốn tỉnh là Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Quảng Ngãi và Quảng Nam có dự án động lực quy mô lớn. Các tỉnh còn lại tốc độ tăng trưởng còn thấp, chưa khai thác được thế mạnh về hệ thống cảng biển, sân bay sẵn có.

Thứ hai là Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung gồm năm tỉnh Thừa Thiên-Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định chưa thể hiện được vai trò là hạt nhân tăng trưởng, đầu tầu dẫn dắt kinh tế vùng. Tỷ trọng GRDP của vùng kinh tế trọng điểm so với GDP cả nước trong giai đoạn 2016-2018 có xu hướng giảm, năm 2016 chiếm 7,89%, năm 2017 là 7,79%, đến năm 2018 chiếm 7,84%. Tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân hàng năm thời kỳ 2016-2018 là 7,3%/năm (đứng thứ 3 trong sáu vùng kinh tế của cả nước) thấp hơn bình quân vùng miền Trung (7,62%).

Thứ ba là thu ngân sách chưa bền vững, mặc dù, tăng cao nhưng số thu một lần, thu không ổn định còn chiếm tỷ lệ lớn, thu từ tiền sử dụng đất, xổ số kiến thiết chiếm tỷ lệ cao trong tổng số thu nội địa, chiếm tỷ lệ khoảng 22-25%.

Điểm nghẽn thứ tư được Bộ trưởng chỉ ra là hạ tầng giao thông kết nối liên vùng, nội vùng còn yếu và thiếu.

Một số điểm nghẽn khác cũng được Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng chỉ ra như: Nguy cơ thiếu nước ngọt, nhiễm mặn và hạn hán ngày càng rõ rệt, đặc biệt tại các tỉnh Nam Trung Bộ;thu hút đầu tư nước ngoài vào vùng còn thấp, chủ yếu dự án vừa và nhỏ; chất lượng nguồn nhân lực còn thấp, tỷ lệ lao động qua đào tạo có cấp chứng chỉ mới đạt khoảng 22-23%, thuộc vùng có tỷ lệ thấp của cả nước;thiếu sự liên kết vùng...

Tư lệnh ngành Kế hoạch và Đầu tư nhấn mạnh vùng miền Trung đang phải đối mặt với một số khó khăn, thách thức. Do đó, Chính phủ cần nghiên cứu, lắng nghe các thảo luận thấu đáo đề ra phương hướng giải quyết khặc phục những điểm nghẽn cản trở sự phát triển của vùng trong thời gian tới.
                

Quang cảnh Hội nghị- Ảnh: chinhphu.vn

Tập trung vào 5 trụ cột kinh tế

Sau khi lắng nghe các ý kiến phát biểu, kết luận hội nghị,Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh yếu tố con người có tính chất quyết định. Thủ tướng đề nghị các địa phương miền Trung quán triệt tinh thần: Đứng trước vận hội mới của đất nước trong 10-15 năm tới, miền Trung cần thể hiện khát vọng, vươn lên mạnh mẽ, quyết tâm để sớm trở thành địa bàn có trình độ kinh tế-xã hội phát triển cao, bền vững của đất nước. Phải vận dụng chiến lược kinh tế biển vào miền Trung, tập trung vào 5 trụ cột kinh tế.

Về ngư nghiệp, phải tập trung nuôi trồng và đánh bắt và chế biến thủy hải sản, một thế mạnh không phải nơi nào cũng có. Thứ hai là du lịch, đặc biệt là du lịch biển, đảo và khai thác thế mạnh của du lịch vùng Tây của các tỉnh miền Trung. Thứ ba là cảng biển và các dịch vụ logistics. Thứ tư là phát triển các ngành công nghiệp chế tạo, chế biến gắn liền với lợi thế cảng biển. Thứ năm là năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời và nghiên cứu các dạng năng lượng khác.

Nhấn mạnh việc liên kết vùng và thể chế phát triển vùng, Thủ tướng cho rằng vấn đề quy hoạch chiến lược phát triển miền Trung cần rõ hơn, sớm có thể chế thuận lợi cho phát triển khu vực.

Xây dựng môi trường kinh doanh có tính cạnh tranh hơn, miền Trung phải thực sự là "đất lành, chim đậu", tạo điều kiện cho sự phát triển. Từng địa phương phải quan tâm tới ứng phó với biến đổi khí hậu.
Giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành, Thủ tướng đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư đẩy nhanh tiến độ xây dựng quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch vùng đảm bảo chất lượng theo hướng tích hợp các quy hoạch quy định tại Luật Quy hoạch. Đề xuất nguồn lực để xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng cấp bách, nhất là hệ thống đường ven biển, đường lên Tây Nguyên và các công trình trọng điểm của vùng, các dự án khắc phục khô hạn, bảo vệ nguồn nước ngọt, đảm bảo phát triển bền vững.

Bộ Tài chính nghiên cứu một số cơ chế, chính sách tài chính, thuế, phí để phân cấp quản lý cho các tỉnh, thành trong vùng phù hợp với trình độ phát triển, đặc điểm kinh tế và cơ sở thuế của từng địa phương.

Bộ Giao thông vận tải cần lập kế hoạch phát triển sân bay lớn trên tinh thần nêu rõ “cái gì Nhà nước phải đầu tư dứt điểm, cái gì tư nhân đầu tư” để tạo điều kiện cho du lịch phát triển.

Đối với Bộ Công Thương, ưu tiên phát triển mạng lưới trung tâm logistics của vùng là nơi có lợi thế về vị trí địa lý, gần nguồn cung cấp hàng hóa như khu công nghiệp, hệ thống cảng, gần khách hàng tiêu thụ.

Bộ Khoa học và Công nghệ nghiên cứu hỗ trợ xây dựng các trung tâm ươm tạo công nghệ, ươm tạo doanh nghiệp khoa học và công nghệ trong trường đại học, doanh nghiệp, khu kinh tế, khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh, thành phố trong vùng, để từ đó là hạt nhân của hoạt động ứng dụng khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo.

Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội hỗ trợ các tỉnh, thành phố trong vùng đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp, phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực biển chất lượng cao.

Thủ tướng đề nghị các tỉnh, thành phố của vùng phải hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ đề ra năm 2019. Lãnh đạo các địa phương tiếp tục khơi dậy khát vọng vươn lên mạnh mẽ của toàn vùng và từng địa phương, doanh nghiệp, người dân. Chủ động phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, thực hiện tốt các hoạt động điều phối và liên kết. Đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng phải đảm bảo tính hiệu quả kinh tế, khả năng lan tỏa. Kiểm soát và khắc phục ô nhiễm môi trường, ngăn chặn từ sớm các nguồn gây ô nhiễm.

Song song với phát triển kinh tế phải coi trọng cải thiện phúc lợi của người dân, bảo đảm an sinh xã hội, đảm bảo quyền bình đẳng của người dân trong tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản, tạo điều kiện để mọi người dân có điều kiện phát triển toàn diện; bảo vệ và nâng đỡ nhóm yếu thế, thiếu cơ hội; giảm khoảng cách chênh lệch giàu nghèo; đặc biệt quan tâm giải quyết tốt các vấn đề xã hội đang nổi lên ví dụ như tín dụng đen, bạo lực xã hội.

“Chúng ta phải hết sức chú trọng xây dựng tổ chức bộ máy trong sạch, vững mạnh từ cơ sở, nói không với tiêu cực, hết lòng, hết sức phục vụ nhân dân”, Thủ tướng nói. “Tôi mong muốn và tin tưởng rằng, phát huy kết quả đạt được, với truyền thống đoàn kết, sự quyết tâm và hợp tác chặt chẽ, tích cực giữa các địa phương trong vùng và ban, bộ ngành Trung ương, miền Trung rồi đây sẽ phát triển mạnh mẽ hơn, thực hiện thành công sứ mệnh lan tỏa, tạo động lực phát triển cho cả nước trong giai đoạn mới”, Thủ tướng phát biểu.
                

Thủ tướng chứng kiến lãnh đạo tỉnh Bình Định trao quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư, giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho 15 dự án- Ảnh: chinhphu.vn

Tại Hội nghị, Thủ tướng đã chứng kiến lãnh đạo tỉnh Bình Định trao quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư, giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho 15 dự án. Thủ tướng cũng trao tặng cờ Tổ quốc, dụng cụ sơ cấp cứu cho 20 ngư dân tiêu biểu của Bình Định trong chương trình “Một triệu lá cờ Tổ quốc cùng ngư dân bám biển” do Báo Người Lao động tổ chức. Theo đó, chương trình sẽ trao 10.000 lá cờ Tổ quốc cho ngư dân Bình Định.