Nga: Nhiều Bộ, ngành, cơ quan vi phạm các quy định về quản lý tài chính công

Kết quả kiểm toán cho thấy, trong năm 2018, tổng số tiền vi phạm tài chính của các cơ quan Bộ, ngành thuộc Chính phủ Nga là 773 tỷ Rúp (khoảng 12 tỷ USD), với 9.200 vụ vi phạm, tăng hơn 3.000 vụ vi phạm so với năm tài chính 2017. Vi phạm trong công tác đấu thầu mua sắm công chiếm tỷ lệ cao nhất trong các vi phạm ngân sách ở mức 294,6 tỷ Rúp. Năm 2018, KTNN Nga đưa ra tổng cộng có 40 vụ án hình sự và 85 vụ án hành chính liên quan đến các vi phạm và hoàn trả cho NSNN khoảng 7,75 tỷ Rúp.

Ông Tatyana Golikova - người đứng đầu cơ quan KTNN Nga - cho biết, quốc phòng và hàng không là 2 lĩnh vực có tỷ lệ vi phạm tài chính cao nhất, với số tiền vi phạm lần lượt là 544,5 tỷ Rúp và 785,5 tỷ Rúp. Trong cuộc kiểm toán lần này, ông Golikova đặc biệt nhắm tới Cơ quan Vũ trụ Liên bang Roscosmos - cơ quan chính phủ chịu trách nhiệm về các chương trình khoa học vũ trụ và nghiên cứu không gian của Nga.

Các kiểm toán viên đã nhận thấy những thất thoát đáng kể của Roscosmos đến từ nhiều chương trình mua sắm tốn kém, nhiều dự án chưa hoàn thành hoặc bị ngừng trệ, trong khi một số nguồn quỹ tồn đọng không được sử dụng trong nhiều tháng. Đây không phải là lần đầu tiên ông Tatyana Golikova cảnh báo về hoạt động quản lý kém hiệu quả của Cơ quan này. Trước đó, trong năm 2017, KTNN Liên bang Nga đã nhận thấy 151 điểm bất thường trong hoạt động tài chính của Roscosmos, với tổng giá trị thiệt hại lên tới 785,5 tỷ Rúp.

Báo cáo cho biết, Roscosmos được thành lập vào năm 1992, tái cơ cấu vào năm 1999, rồi tiếp tục được kiện toàn vào năm 2004 và đến năm 2015, Tổng thống Liên bang Nga Putin đã ký quyết định chính thức giải thể Roscosmos sau khi Cơ quan này bị cắt giảm ngân sách liên tiếp bởi một số hợp đồng bị sử dụng sai mục đích do tham nhũng tới 92 tỷ USD. Song vào năm 2016, Roscosmos phiên bản mới hoạt động dưới sự kiểm soát chặt chẽ hơn của Chính phủ và được chuyển đổi thành một tập đoàn vũ trụ nhà nước để giải quyết các vấn đề tài chính và cơ cấu lại công tác quản lý của Cơ quan Hàng không vũ trụ Nga. Điều này đồng nghĩa với việc Roscosmos có thể vừa thực hiện các mục tiêu của ngành Hàng không vũ trụ Nga, vừa thực hiện các giao dịch kinh tế như một công ty tư nhân. Quá trình tái cấu trúc Roscosmos thể hiện tham vọng của Chính phủ Nga trong việc đưa con người lên Mặt trăng vào năm 2029.

Cơ quan kiểm toán hiện chưa công bố chi tiết về cuộc điều tra đối với Roscosmos, song theo ông Tatyana Golikova, sẽ có nhiều quan chức của Roscosmos bị điều trần trong thời gian tới do có liên quan đến các hành vi gian lận, biển thủ ngân sách và làm sai lệch sổ sách. Ngoài ra, ông Golikova cũng cho biết, phần lớn những vi phạm tài chính của Cơ quan Hàng không có liên quan đến những vấn đề nổi cộm tại Dự án Xây dựng trung tâm vũ trụ mới Vostochny Cosmodrome được khởi công từ năm 2012. Đây là một dự án tiêu tốn khoảng 3 tỷ USD NSNN với mục tiêu giảm sự phụ thuộc của Nga vào Trung tâm vũ trụ Baikonur ở Kazakhstan và cải thiện ngành công nghiệp vũ trụ nói chung.

Phản hồi trước những quan ngại về “sức khỏe” tài chính của chương trình hàng không này, Phó Thủ tướng Nga Dmitry Rogozin cho rằng, nguyên nhân nằm ở sự yếu kém trong công tác quản lý của lĩnh vực này.

Cơ quan Vũ trụ Liên bang Roscosmos không phải là cơ quan duy nhất vi phạm các quy định về quản lý tài chính công. Trong Báo cáo kiểm toán, KTNN Liên bang Nga cũng báo cáo 84,7 tỷ ngân sách công bị vi phạm trong lĩnh vực y tế, tiếp đó là 51 tỷ Rúp vi phạm trong lĩnh vực giáo dục và 23,8 tỷ Rúp trong lĩnh vực giao thông.