Nỗ lực giảm nghèo ở một xã vùng cao

Thưa ông, sau sắp xếp, tổ chức lại mô hình chính quyền địa phương, tình hình kinh tế - xã hội và việc sử dụng nguồn lực cho công tác giảm nghèo tại xã có những thay đổi như thế nào?

Quy Đức từng là một trong những xã thuộc huyện Đà Bắc - huyện nghèo duy nhất của tỉnh Hòa Bình (nay là tỉnh Phú Thọ). Hiện tại, xã được thành lập trên cơ sở sáp nhập 4 xã Trung Thành, Đoàn Kết, Yên Hòa và Đồng Ruộng (huyện Đà Bắc cũ) với diện tích tự nhiên 146,975 km2; địa hình chia cắt, phức tạp, độ dốc lớn. Dân số toàn xã 9.462 người, tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 96,5% dân số, chủ yếu có 5 dân tộc chính cùng chung sống (Tày, Mường, Dao, Thái, Kinh). Các dân tộc sống gần gũi, hòa quyện, thống nhất và đoàn kết gắn bó giúp nhau tạo nên một sắc thái phong phú.

Với sự chỉ đạo sát sao của cấp ủy, chính quyền, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và nhân dân, tình hình kinh tế - xã hội của xã vẫn duy trì ổn định, có chuyển biến tích cực ở nhiều lĩnh vực. Một số chỉ tiêu đạt kết quả khá so với cùng kỳ, tạo nền tảng cho việc hoàn thành kế hoạch năm 2025.

Đến nay, cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng định hướng: Nông, lâm, ngư nghiệp đạt 74%; Công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, xây dựng đạt 20%; Dịch vụ, thương mại, du lịch đạt 6%; Thủy sản đạt 16 tấn. Cơ bản các chỉ tiêu đến thời điểm hiện tại đáp ứng đúng tiến độ đã đề ra theo Kế hoạch thực hiện năm 2025.

Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ, nhiệm kỳ qua, Đảng bộ và Nhân dân xã Quy Đức đạt nhiều thành tựu nổi bật: cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực; thu nhập bình quân đầu người tăng từ 20 triệu đồng năm 2020 lên khoảng 36 triệu đồng năm 2025; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 24,66%. 100% trẻ em bậc tiểu học được học hai buổi/ngày, tỷ lệ bao phủ Bảo hiểm y tế đạt 100%.

Trong điều kiện địa bàn xã vùng cao còn nhiều khó khăn, chúng tôi xác định việc huy động và phân bổ nguồn lực cho công tác giảm nghèo, trong đó có nguồn lực từ Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững có ý nghĩa hết sức quan trọng.

Thời gian qua, các nguồn lực hỗ trợ của Chương trình đã được triển khai tương đối đầy đủ, kịp thời và đến đúng các nhóm đối tượng yếu thế, nhất là hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Người dân đã được thụ hưởng các chính sách như hỗ trợ phát triển sinh kế, vay vốn ưu đãi, đào tạo nghề, hỗ trợ nhà ở, y tế, giáo dục… góp phần giảm bớt gánh nặng kinh tế và tạo điều kiện để họ tự vươn lên.

Nhiều mô hình sản xuất mang lại giá trị cao ra đời, với sự hỗ trợ của Nhà nước, như: Mô hình trồng cây gai, chăn nuôi bò, nuôi dê… ra đời và phát huy hiệu quả.

Điều đáng mừng là các mô hình hỗ trợ không chỉ mang lại giá trị vật chất, mà còn giúp người dân thay đổi nhận thức. Nhiều hộ trước kia còn tâm lý trông chờ, ỷ lại nay đã tích cực học hỏi, tự lực phát triển kinh tế.

Có thể nói, bằng những nỗ lực đồng bộ, xã Quy Đức đang dần vượt qua khó khăn, biến những nguồn lực hỗ trợ ban đầu thành nguồn sinh kế bền vững cho người dân. Đó không chỉ là sự chuyển mình về kinh tế mà còn là sự thay đổi về tư duy, là nền tảng để người dân vững bước trên hành trình thoát nghèo.

Tuy nhiên, so với nhu cầu thực tế, nhất là tại một xã nghèo với nhiều vấn đề phát sinh, thì nguồn lực hiện có vẫn còn hạn chế, chưa đáp ứng hoàn toàn yêu cầu đặt ra. Một số nhóm ngành nghề, mô hình sinh kế còn thiếu vốn đầu tư ban đầu; hỗ trợ sản xuất chưa đồng bộ; một số hạng mục hạ tầng thiết yếu phục vụ dân sinh vẫn cần được tăng cường.

Một trong những nhiệm vụ quan trọng để địa phương phát triển kinh tế - xã hội, hướng đến các mục tiêu đề ra là đảm bảo sự ổn định, vận hành tốt bộ máy sau sắp xếp. Vấn đề này tại xã đang được thực hiện như thế nào, thưa ông?

Đảm bảo vận hành ổn định bộ máy sau sắp xếp là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của địa phương, bởi đây là điều kiện tiên quyết để góp phần thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội, giữ vững an ninh, trật tự… trên địa bàn.

Sau khi sắp xếp, kiện toàn mô hình tổ chức chính quyền mới, việc vận hành bộ máy nhìn chung diễn ra khá ổn định. Các vị trí công chức được phân công theo năng lực và lĩnh vực chuyên môn, từ đó góp phần bảo đảm duy trì tốt hoạt động quản lý nhà nước trên địa bàn. Công tác chỉ đạo điều hành của cấp ủy, chính quyền được triển khai đồng bộ, kỷ luật, kỷ cương hành chính được siết chặt hơn, đặc biệt là trong giải quyết các thủ tục liên quan trực tiếp đến người dân.

Tuy nhiên, quá trình vận hành bộ máy mới cũng còn một số khó khăn nhất định. Khối lượng công việc tăng trong khi biên chế tinh gọn khiến áp lực đối với đội ngũ công chức khá lớn. Một số cán bộ phải đảm nhiệm kiêm nhiệm nhiều nhiệm vụ; cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ chuyển đổi mô hình chưa đồng bộ; công tác phối hợp giữa các bộ phận có thời điểm còn chưa thật nhuần nhuyễn, nhất là giai đoạn đầu chuyển tiếp.

Để nâng cao hơn nữa hiệu quả giải quyết công vụ và đặc biệt là cải cách thủ tục hành chính cho người dân, chúng tôi xin kiến nghị một số giải pháp:

Tiếp tục đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng chuyên môn và kỹ năng số cho đội ngũ cán bộ, công chức, bảo đảm đáp ứng yêu cầu công việc trong bối cảnh chính quyền điện tử và chuyển đổi số.

Đầu tư hoàn thiện hạ tầng công nghệ thông tin, đồng bộ phần mềm một cửa điện tử, đẩy mạnh cung cấp dịch vụ công trực tuyến nhằm giảm thời gian, chi phí cho người dân.

Tăng cường kiểm tra, giám sát tinh thần trách nhiệm của cán bộ, kịp thời chấn chỉnh những trường hợp gây phiền hà, chậm trễ trong giải quyết hồ sơ.

Nâng cao chất lượng phối hợp giữa các bộ phận chuyên môn, xây dựng quy trình xử lý công việc rõ ràng, minh bạch, giảm tối đa các khâu trung gian.

Tập trung xây dựng thái độ phục vụ nhân dân theo hướng “chuyên nghiệp - minh bạch - đúng hẹn - vì sự hài lòng của người dân”.

Cùng với đó, địa phương cũng sẽ tăng cường quản lý chặt chẽ, tiết kiệm và hiệu quả các nguồn lực tài chính; bảo đảm thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ thu, chi theo dự toán được giao. Thực hiện nghiêm kỷ luật tài chính - ngân sách; tăng cường quản lý, khai thác tốt nguồn thu, chống thất thu và tạo thuận lợi cho người nộp thuế. Kiểm soát chặt chẽ các khoản chi, bảo đảm trong phạm vi dự toán và đúng quy định pháp luật; quyết tâm hoàn thành tốt các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2025.

Với những giải pháp trên, chúng tôi tin rằng hiệu quả hoạt động của bộ máy chính quyền sẽ ngày càng được nâng cao, đáp ứng tốt hơn yêu cầu thực tiễn và mong đợi của nhân dân.

Ông đánh giá ra sao về vai trò của KTNN đối với công tác quản lý tài chính công, tài sản công, đặc biệt là việc sử dụng các nguồn lực giảm nghèo? 

Trong những năm qua, KTNN đã thể hiện vai trò hết sức quan trọng trong công tác quản lý tài chính công, tài sản công. Thông qua hoạt động kiểm toán định kỳ và chuyên đề, KTNN đã giúp địa phương nhìn nhận đầy đủ, khách quan hơn về tình hình quản lý, sử dụng ngân sách; việc thực hiện các chương trình, dự án đầu tư công; cũng như hiệu quả các nguồn lực hỗ trợ giảm nghèo.

Các kết quả và kiến nghị kiểm toán đã chỉ ra rõ những hạn chế trong quá trình tổ chức thực hiện, từ khâu lập kế hoạch, phân bổ nguồn lực đến triển khai và quyết toán. Nhiều vấn đề bất cập trong quản lý tài sản công, cũng như nguy cơ thất thoát, lãng phí ngân sách đã được phát hiện và chấn chỉnh kịp thời.

Từ các kiến nghị của KTNN, địa phương đã có cơ sở quan trọng để điều chỉnh phương thức quản lý, hoàn thiện các quy trình nghiệp vụ, nâng cao trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức thực thi công vụ.

Đặc biệt, đối với chương trình giảm nghèo, kết quả kiểm toán đã giúp địa phương rà soát lại việc phân bổ kinh phí, đánh giá đúng hiệu quả các mô hình hỗ trợ sinh kế, kịp thời điều chỉnh một số hoạt động chưa phù hợp với điều kiện thực tế. Qua đó, nguồn lực đầu tư cho giảm nghèo được sử dụng đúng mục tiêu, đến đúng đối tượng, góp phần nâng cao chất lượng đời sống của người dân.

Có thể nói, thông qua hoạt động kiểm toán và các khuyến nghị xác đáng, KTNN đã hỗ trợ rất thiết thực cho công tác quản lý, điều hành của chính quyền địa phương; đồng thời góp phần tăng cường tính minh bạch, hiệu quả trong sử dụng tài chính công và thúc đẩy mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo bền vững trên địa bàn.

Trong công tác đầu tư xây dựng từ nguồn vốn đầu tư công, xã sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát đầu tư, quản lý chất lượng các công trình xây dựng. Xã đang chỉ đạo quyết liệt các nhiệm vụ, giải pháp về đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, đặc biệt vốn các Chương trình mục tiêu quốc gia; tập trung thực hiện quyết liệt công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng thực hiện dự án.