Các hình thức, đối tượng mua, bán, sử dụng hoá đơn không hợp pháp
Tổng cục Thuế cho biết, đối tượng bán hóa đơn không hợp pháp thành lập một hoặc chuỗi doanh nghiệp, hộ kinh doanh thông qua việc sử dụng giấy chứng minh thư nhân dân/căn cước công dân của một số người thiếu hiểu biết, hám lợi, bị mất cắp hoặc giả mạo, hoạt động trong một chu kỳ ngắn rồi bỏ trốn, mất tích.
Các doanh nghiệp, hộ kinh doanh này thường có cùng một địa chỉ hoặc văn phòng ảo, kinh doanh nhiều ngành hàng nhưng không có cửa hàng, không có kho hàng, không có phương tiện vận chuyển và thường xuyên thay đổi địa điểm nhưng không thay đổi cơ quan quản lý thuế để tránh việc thanh tra, kiểm tra của cơ quan thuế, cơ quan chức năng.
Đối tượng bán hóa đơn không hợp pháp mua lại các doanh nghiệp, hộ kinh doanh hoạt động yếu kém, sắp giải thể, phá sản sau đó thay đổi người đại diện pháp luật.
Thành lập doanh nghiệp, hộ kinh doanh tại các vùng, miền có sản phẩm trồng trọt, chăn nuôi, đánh bắt thuỷ hải sản, nguyên nhiên vật liệu… nhằm hợp pháp hoá nguồn gốc hàng ghi trên các hóa đơn không hợp pháp, tránh nghi ngờ, kiểm soát của cơ quan chức năng.
Một số doanh nghiệp, hộ kinh doanh thực tế có hoá đơn đầu ra ít hơn hoá đơn đầu vào như bán lẻ, kinh doanh ăn uống, xăng dầu, cơ sở dịch vụ như khách sạn, nhà nghỉ… và có nhu cầu bán hóa đơn khống theo yêu cầu không hợp pháp của khách hàng.
Đối tượng mua, sử dụng hóa đơn không hợp pháp là các doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh sử dụng hóa đơn không hợp pháp để kê khai thuế giá trị gia tăng (GTGT) đầu vào, hoàn thuế GTGT nhằm chiếm đoạt tiền thuế của nhà nước; hợp pháp hoá các khoản chi phí không có hoá đơn, chứng từ, các khoản chi khống làm giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và các loại thuế khác; hợp thức hoá các hàng hoá, dịch vụ không rõ nguồn gốc, xuất xứ, hợp pháp hoá hàng nhập lậu, gian lận thương mại; hàng hoá khai thác trái phép… hoặc sử dụng cho mục đích khác.
Một số đơn vị sử dụng vốn ngân sách nhà nước sử dụng hóa đơn không hợp pháp để hợp thức hóa các khoản chi.
Các đối tượng mua bán hóa đơn không hợp pháp công khai hoặc lập các hội, nhóm kín trên mạng xã hội để thông tin và giao dịch; trực tiếp giao dịch hoặc thông qua những đối tượng trung gian.
Điểm K, Khoản 2, Điều 2 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 quy định về tội in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước: Nếu cá nhân có hành vi mua bán trái phép hoá đơn thì có thể bị phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 500 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 05 năm tùy vào tính chất, mức độ và hành vi phạm tội. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Tăng cường phối hợp, hoàn thiện quy trình nghiệp vụ quản lý thuế
Để cảnh báo người dân và NNT về sử dụng hoá đơn không hợp pháp và sử dụng không hợp pháp hóa đơn, ngành thuế đã đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuế, xác định tổ chức, cá nhân có rủi ro cao trong việc mua bán hóa đơn để xử lý.
Trên cơ sở dữ liệu HĐĐT mua vào, bán ra và các thông tin về NNT đang được lưu trữ tại cơ quan thuế, cơ quan thuế xây dựng các công cụ, ứng dụng phần mềm... thực hiện phân tích, rà soát, đối chiếu dữ liệu HĐĐT để xác định NNT có rủi ro cao trong sử dụng hóa đơn để đưa vào kiểm tra, thanh tra; xác định NNT có sai lệch thông tin dữ liệu giữa hồ sơ khai thuế GTGT và HĐĐT, yêu cầu NNT khai đúng, khai đủ, không trì hoãn thời gian nộp thuế; xác định các doanh nghiệp có rủi ro cao do có giá trị hàng hóa, dịch vụ bán ra so với giá trị hàng hóa tồn kho và giá trị hàng hóa, dịch vụ mua vào vượt ngưỡng an toàn để cảnh báo và kiểm tra, xử lý.
Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, tổng hợp, phân tích dữ liệu lớn về HĐĐT để đánh giá, phân tích, rà soát các doanh nghiệp có dấu hiệu rủi ro cao trong việc mua bán hóa đơn để có các biện pháp quản lý phù hợp, kịp thời đấu tranh, phòng chống, ngăn chặn, phát hiện các hành vi mua bán hóa đơn, gian lận HĐĐT của NNT.
Cơ quan thuế công khai danh sách doanh nghiệp không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký trên Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế và cơ quan thuế các cấp.
Đặc biệt, cơ quan thuế sẽ tiếp tục tăng cường phối hợp thường xuyên, chặt chẽ hơn với Cơ quan điều tra và các cơ quan chức năng có liên quan (hải quan, ngân hàng...) để truy vết, xử lý NNT mua hóa đơn và xử lý triệt để tình trạng bao che cho những hành vi vi phạm pháp luật trong sử dụng hoá đơn.
Cơ quan thuế sẽ tiếp tục phối hợp cung cấp danh sách NNT có rủi ro cao về hóa đơn sang cơ quan công an để tiến hành rà soát, điều tra, xử lý nghiêm nếu có vi phạm.
Đồng thời tăng cường phối hợp, chia sẻ thông tin, dữ liệu về doanh nghiệp có dấu hiệu rủi ro cao về thuế và hóa đơn giữa cơ quan thuế các cấp, cơ quan thuế quản lý các địa bàn khác nhau. Cảnh báo NNT chủ động rà soát, kiểm tra hóa đơn đầu vào của doanh nghiệp có dấu hiệu rủi ro cao về thuế và hóa đơn để thực hiện xác định nghĩa vụ thuế đúng quy định.
Ngành thuế sẽ hoàn thiện chính sách, quy định chặt chẽ hơn đối với tổ chức, cá nhân đăng ký mới thông tin sử dụng HĐĐT, đối chiếu các thông tin của NNT đăng ký sử dụng HĐĐT với thông tin định danh để xác định các trường hợp cần xác minh địa chỉ kinh doanh trước khi chấp thuận cho NNT sử dụng HĐĐT.
Ngoài ra, Tổng cục Thuế sẽ bổ sung một số trường hợp xem xét ngừng sử dụng HĐĐT nhằm ngăn chặn kịp thời những NNT có hành vi vi phạm pháp luật về thuế, hành vi mua bán, sử dụng không hợp pháp hóa đơn.
Rà soát các vướng mắc, bất cập trong triển khai thực hiện quy định về HĐĐT để báo cáo cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung kịp thời, phù hợp với thực tiễn.
Tổng cục Thuế mong muốn người dân, NNT kịp thời thông tin đến cơ quan thuế và cơ quan chức năng những dấu hiệu mua, bán hoá đơn, chứng từ không hợp pháp để rà soát, thanh tra, kiểm tra hoặc điều tra và xử lý nếu có vi phạm./.
