Trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công đã bổ sung thẩm quyền của Chính phủ quyết định điều hành linh hoạt khi hạn mức bảo lãnh Chính phủ có thể vượt tăng trưởng GDP năm trước; giao Chính phủ quy định chi tiết quy trình lập, phê duyệt và công bố kế hoạch vay, trả nợ công hàng năm.
Cắt giảm quy trình, thủ tục đối với các dự án sử dụng vốn ODA, vay ưu đãi nước ngoài, nhằm đẩy nhanh tiếp cận nguồn vốn vay ODA, vay ưu đãi, rút gọn một bước xin ý kiến thẩm tra và thẩm định của Bộ Ngoại giao và Bộ Tư pháp, xin ý kiến của các Bộ, ngành, cơ quan liên quan đối với đề xuất ký Điều ước quốc tế về vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài.
Luật cũng có các quy định mở rộng đối tượng được đề xuất vay. Theo đó, chủ thể đề xuất khoản vay là các Bộ, ngành trung ương, ủy ban nhân dân cấp tỉnh và doanh nghiệp nhà nước; cho phép doanh nghiệp có tỷ lệ sở hữu vốn nhà nước chi phối trên 50% được đề xuất khoản vay, nhằm tăng khả năng tiếp cận nguồn vốn ODA và vốn vay ưu đãi của các chủ thể trong nền kinh tế.
Dự thảo Luật bổ sung quy định nhằm tăng cường minh bạch dữ liệu nợ công. Theo đó, Bộ Tài chính được giao xây dựng cơ sở dữ liệu nợ công thống nhất, ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số và thực hiện báo cáo hằng tháng về nợ công. Bổ sung, làm rõ về quy định chuyển tiếp, nhằm bảo đảm tính liên tục, không gián đoạn trong quá trình thực hiện các chương trình, dự án đã được Quốc hội cho phép áp dụng cơ chế đặc thù. Dự thảo Luật cũng bổ sung quy định thu nhập từ lãi trái phiếu chính phủ được miễn thuế, áp dụng thống nhất cho cả nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Về điều kiện để doanh nghiệp được cấp bảo lãnh và được vay lại, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nêu rõ, Dự thảo Luật sửa đổi điểm đ khoản 3 Điều 36 Luật hiện hành, quy định doanh nghiệp được vay lại phải đáp ứng điều kiện “không bị lỗ trong 03 năm liền kề gần nhất theo báo cáo kiểm toán, trừ trường hợp doanh nghiệp được một trong các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế…”.
Ủy ban Kinh tế và Tài chính thống nhất với Dự thảo, tuy nhiên, đề nghị Cơ quan soạn thảo rà soát và quy định rõ thẩm quyền quyết định việc cấp bảo lãnh và cho vay lại trong trường hợp doanh nghiệp được một trong các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế.
Tiếp thu ý kiến thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và Tài chính, Chính phủ đã bổ sung quy định về điều kiện để doanh nghiệp được cấp và thẩm định bảo lãnh, cho vay lại, theo đó trường hợp doanh nghiệp không đáp ứng đủ điều kiện “không bị lỗ trong 03 năm liền kề gần nhất” thì sẽ dựa trên kết quả xếp hạng tín nhiệm của tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế, đảm bảo đồng bộ với các điều kiện áp dụng cho các doanh nghiệp khi tiếp cận nguồn vốn vay ODA, vay ưu đãi.
“Điều kiện không lỗ 03 năm là “chuẩn sàng lọc” tối thiểu về sức khỏe tài chính của doanh nhiệp để tiếp cận nguồn vốn vay lại của Chính phủ, đặc biệt đối với việc doanh nghiệp vay lại nguồn vốn vay của Chính phủ để thực hiện các dự án lớn thì năng lực tài chính của doanh nghiệp càng cần được xem xét cẩn trọng, hạn chế rủi ro tín dụng và bảo toàn nguồn vốn vay của Chính phủ. Trường hợp các doanh nghiệp được cấp có thẩm quyền giao nhiệm vụ thực hiện dự án đầu tư công thì sẽ thực hiện theo quy định của Luật Đầu tư công” – Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng báo cáo.
