Quy định rõ cơ chế phân cấp, phân quyền trong Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi)

Sáng 14/3, theo chương trình Phiên họp thứ 31, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi).

Phân quyền mạnh hơn

Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, Dự thảo Luật sau khi tiếp thu, chỉnh lý gồm 7 chương và 55 điều (giảm 4 điều so với Dự thảo Luật trình Quốc hội, trong đó, đã tiếp thu, chỉnh lý trong toàn bộ 55 điều, bỏ 6 điều, bổ sung mới 2 điều).

Dự thảo Luật đã bổ sung 2 nội dung mới trong nguyên tắc áp dụng pháp luật theo hướng ưu tiên áp dụng Luật Thủ đô và áp dụng quy định thuận lợi hơn cho việc xây dựng, phát triển, quản lý và bảo vệ Thủ đô.

Dự thảo Luật cũng chỉnh lý phân quyền cho HĐND thành phố Hà Nội quy định tiêu chí thành lập và quyết định việc thành lập, tổ chức lại, giải thể cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc UBND Thành phố; xác định Thường trực HĐND Thành phố hoạt động chuyên trách và có không quá 11 thành viên, số lượng thành viên cụ thể do HĐND thành phố quyết định; phân quyền trực tiếp cho Thường trực HĐND thành phố quyết định và báo cáo HĐND thành phố tại kỳ họp gần nhất một số vấn đề cấp bách…

“So với Dự thảo Luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6, Dự thảo Luật đã được tiếp thu, chỉnh lý theo hướng phân quyền mạnh hơn, xác định rõ phạm vi, trách nhiệm của chính quyền thành phố Hà Nội trong một số lĩnh vực” - ông Hoàng Thanh Tùng cho hay.

Cụ thể, Dự thảo Luật quy định giao HĐND Thành phố quy định chi tiết trình tự, thủ tục điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung đô thị, quy hoạch chung xây dựng khu chức năng, quy hoạch chuyên ngành hạ tầng kỹ thuật của thành phố; phân quyền cho UBND thành phố phê duyệt dự án xây dựng các công trình tại bãi sông, bãi nổi ở các tuyến sông có đê trên địa bàn thành phố.

Dự thảo Luật bổ sung, làm rõ hơn một số chính sách huy động nguồn lực tài chính, ngân sách cho TP. Hà Nội như: ngân sách trung ương trích 30% của số tăng thu để thưởng cho ngân sách Thành phố; bổ sung có mục tiêu cho ngân sách Thành phố toàn bộ số tăng thu (sau khi trích thưởng) với điều kiện ngân sách trung ương không hụt thu; cho giữ lại toàn bộ phần ngân sách trung ương được hưởng theo tỷ lệ phân chia khoản thu tiền sử dụng đất, tiền cho thuê đất thuộc thẩm quyền quản lý của TP. Hà Nội…

Đồng thời, phân quyền cho HĐND thành phố quyết định chủ trương đầu tư đối với dự án đường sắt đô thị, dự án đường sắt đô thị theo mô hình TOD; dự án sử dụng vốn đầu tư công, dự án sử dụng vốn ngân sách trung ương, dự án sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước kết hợp với nguồn vốn ngoài ngân sách, dự án đầu tư công liên tỉnh có mức vốn tối đa 20.000 tỷ đồng.

Bám sát cơ sở pháp lý, cơ sở thực tiễn trong xây dựng và phát triển Thủ đô

Tại phiên họp, UBTVQH tập trung cho ý kiến đối với một số quy định về: quản lý biên chế và thu nhập tăng thêm; việc xác định cụ thể giới hạn được sử dụng không gian ngầm của người sử dụng đất; về phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD); về thực hiện hợp đồng xây dựng - chuyển giao; việc phân quyền cho Ban quản lý khu công nghệ cao trong việc giao lại đất, cho thuê đất trong phạm vi khu công nghệ cao.

Phát biểu thảo luận tại phiên họp, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường bày tỏ tán thành quy định UBND TP. Hà Nội có thẩm quyền điều chỉnh và giao HĐND Thành phố quy định chi tiết về trình tự, thủ tục điều chỉnh cục bộ quy hoạch để tạo sự chủ động cho Thủ đô trong việc điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung đô thị, quy hoạch chung xây dựng khu chức năng, quy hoạch chuyên ngành, hạ tầng kỹ thuật. Theo ông Cường, quy định này sẽ rút ngắn trình tự, thủ tục thực hiện, nâng cao trách nhiệm cũng như kịp thời đáp ứng những vướng mắc thực tiễn ở Thủ đô Hà Nội.

Về quy định xác định cụ thể giới hạn được sử dụng không gian ngầm của người sử dụng đất, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị tiếp tục nghiên cứu, đánh giá tác động, đồng thời, tham khảo kinh nghiệm quốc tế để quy định cho phù hợp nhằm chủ động quản lý, khai thác, sử dụng không gian ngầm một cách hiệu quả, xác định rõ giới hạn được sử dụng không gian ngầm của người sử dụng đất, minh bạch hóa quyền và trách nhiệm của người sử dụng đất, tạo thuận lợi cho việc khai thác giá trị gia tăng từ đất. Đồng thời, Luật cũng cần cụ thể mức giới hạn độ sâu mà người sử dụng đất được sử dụng.

Liên quan đến quy định về thu nhập tăng thêm, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho rằng, việc quy định chế độ tiền lương, phụ cấp, tăng thu nhập thêm của cán bộ, công chức, viên chức Thủ đô là cần thiết. Cơ chế này đã được quy định cho TP.Hồ Chí Minh và một số địa phương khác. Quy định này giúp đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đảm bảo đời sống, yên tâm công tác, cống hiến lâu dài, hiệu quả cho sự phát triển của Thủ đô.

Phát biểu ý kiến tại Phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) trình UBTVQH lần này đã cơ bản bám sát đầy đủ cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý, cơ sở thực tiễn trong xây dựng và phát triển Thủ đô, cũng như thể chế được các chủ trương lớn của Đảng, Nghị quyết số 15-NQ/TW ngày 05/5/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045…

Theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, các nội dung của Dự thảo Luật đã cơ bản đạt được sự thống nhất và thông suốt cả về quan điểm, tư duy và tầm nhìn giữa các cơ quan. Nếu Luật Thủ đô hiện hành chủ yếu mang tính chất khung, thì Dự thảo Luật sửa đổi lần này đã đi vào những nội hàm rất cụ thể liên quan đến phân cấp, phân quyền.

Liên quan đến nội dung xin ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, về nguyên tắc áp dụng pháp luật, dự thảo Luật đã được chỉnh sửa thêm một bước. Tuy nhiên, vẫn cần tiếp tục rà soát, nghiên cứu, biên tập và thể hiện chặt chẽ hơn, đảm bảo tính thông nhất trong hệ thống pháp luật…

Nhấn mạnh ô nhiễm môi trường, đặc biệt là ô nhiễm không khí, vấn đề tắc nghẽn giao thông, vấn đề xử lý rác thải, ngập úng… là những vấn đề nổi cộm của Thủ đô, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ lưu ý, Dự thảo Luật lần này cần phải nghiên cứu, rà soát thêm để có những quy định phù hợp trong phân cấp, phân quyền, thẩm quyền khai thác các nguồn lực, trao quyền linh động… để Thủ đô giải quyết được những vấn đề này.