Quyền yêu cầu khách thể kiểm toán thực hiện kiến nghị kiểm toán của KTNN một số nước

Quy định rõ thời hạn phải thực hiện kết luận và kiến nghị kiểm toán

Luật KTNN Cộng hòa Áo quy định: Khách thể kiểm toán phải trả lời trong vòng 3 tháng để giải trình về những kiến nghị được thực hiện. KTNN Áo lập Báo cáo kiểm toán cho từng cuộc kiểm toán, nêu phát hiện và bình luận về khách thể kiểm toán, gửi cho Hội đồng Nhà nước cùng với Hội đồng Liên bang hoặc HĐND cấp phù hợp.

Điều 14 Luật KTNN Croatia ghi rõ: Trong vòng 60 ngày kể từ khi nhận được Báo cáo kiểm toán, đại diện theo pháp luật của khách thể kiểm toán phải gửi thư phản hồi chính thức đến KTNN Croatia để báo cáo về những hoạt động được thực hiện tương ứng với những phát hiện kiểm toán.

Luật KTNN Thụy Điển quy định: Hằng năm, KTNN Thụy Điển lập khoảng 30 báo cáo kiểm toán hoạt động gửi Quốc hội, sau đó Quốc hội gửi sang Chính phủ. Trong vòng 4 tháng, Chính phủ phải báo cáo về hành động đã thực hiện và sẽ thực hiện. Ủy ban Quốc hội sẽ nghiên cứu báo cáo thực hiện và Quốc hội sẽ ra quyết định.

Khoản 1, Điều 33 Luật KTNN Hungary quy định: KTNN Hungary sẽ gửi báo cáo kiểm toán với các phát hiện kiểm toán đến cho người đứng đầu khách thể kiểm toán. Người đứng đầu khách thể kiểm toán sẽ thiết kế kế hoạch hành động đối với những phát hiện của KTNN và gửi kế hoạch này đến KTNN Hungary trong vòng 30 ngày kể từ khi nhận được báo cáo kiểm toán. Khoản 2, nếu các biện pháp trong kế hoạch hành động không đầy đủ, hoặc không chấp nhận được, KTNN Hungary sẽ gửi trả (và có nêu lý do) bản kế hoạch hành động cho người đứng đầu khách thể kiểm toán để chỉnh sửa và hoàn thiện trong thời hạn 15 ngày; đồng thời, KTNN cũng thông báo với kiểm toán nội bộ của khách thể kiểm toán. Khoản 3, nếu người đứng đầu khách thể kiểm toán không đệ trình kế hoạch hành động (đối với những phát hiện của KTNN) đúng thời hạn, hay đệ trình một kế hoạch hành động không chấp nhận được, Tổng Kiểm toán Nhà nước Hungary có thể: (a) khởi tố hình sự hay đưa ra hành động kỷ luật đối với người đứng đầu khách thể kiểm toán, (b) đề xuất cơ quan có thẩm quyền ngừng các khoản trợ cấp đối với khách thể kiểm toán từ hệ thống tài chính công và có thể nhận khoản đặt cọc (phạt) với mức 1% thuế thu nhập cá nhân.

Luật KTNN Israel ghi rõ: Khách thể kiểm toán được pháp luật yêu cầu phải rà soát hoạt động theo báo cáo của Tổng Kiểm toán Nhà nước, thực hiện các biện pháp khắc phục những khiếm khuyết được phát hiện và thực hiện những kiến nghị trong báo cáo kiểm toán. Luật KTNN quy định bắt buộc khách thể kiểm toán phải thực hiện theo báo cáo kiểm toán hay ý kiến kiểm toán được gửi đến Quốc hội hay công chúng.

Đoạn 21A(b) của Luật này quy định người đứng đầu của khách thể kiểm toán phải chỉ định nhóm sửa chữa những thiếu sót và nhóm sẽ do tổng giám đốc của khách thể kiểm toán hay cấp tương đương phụ trách. Nếu những khiếm khuyết được phát hiện trong quá trình hoạt động của khách thể kiểm toán, nhóm phải thảo luận về cách loại bỏ những khiếm khuyết này trong 60 ngày kể từ báo cáo kiểm toán hay ý kiến kiểm toán được trình lên Quốc hội. Nhóm cũng phải quyết định về cách khắc phục khiếm khuyết và cập nhật cho người đứng đầu khách thể kiểm toán về chủ ý và những quyết định trong vòng 15 ngày kể từ khi thực hiện. Sau khi nhóm đã hoàn thành công việc, người đứng đầu khách thể kiểm toán phải báo cáo những quyết định của nhóm với Tổng Kiểm toán Nhà nước trong vòng 30 ngày. Báo cáo phải bao gồm phần giải thích cho các biện pháp được thực hiện để khắc phục những khiếm khuyết, ngày khắc phục, hoạt động khắc phục những khiếm khuyết bị trì hoãn và lý do. Tổng Kiểm toán Nhà nước có thể yêu cầu các báo cáo bổ sung bất kỳ khi nào.

Bên cạnh đó, một số nước quy định rõ trách nhiệm của KTNN và/hoặc Quốc hội theo dõi và báo cáo về tình hình thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán; trách nhiệm xử phạt đối với hành vi không tuân thủ việc thực hiện kết luận và kiến nghị kiểm toán, như: Ở Estonia, sau khi thảo luận báo cáo kiểm toán của KTNN, Ủy ban của Quốc hội gửi yêu cầu đến Chính phủ, sau đó kiểm tra liệu những đề xuất của Ủy ban và của KTNN có được Chính phủ thực hiện.

Ở Anh, Báo cáo thực hiện kiến nghị kiểm toán của Chính phủ được công bố và là cơ sở để KTNN kiểm tra việc thực hiện các kiến nghị kiểm toán. Ở Italia, đối với kiểm toán hoạt động, KTNN lập báo cáo với những đánh giá và kiến nghị. Khách thể kiểm toán phải tuân thủ những kiến nghị kiểm toán trong lĩnh vực quản lý tài chính công và phải cải thiện quản lý tài chính của mình. Khách thể kiểm toán cũng phải thông báo với KTNN về các biện pháp được thực hiện theo những kiến nghị kiểm toán…

Một số Kiểm toán Nhà nước có quyền xét xử

Khoản 3, Điều 33 Luật KTNN Hungary quy định: Nếu người đứng đầu khách thể kiểm toán không đệ trình kế hoạch hành động (đối với những phát hiện của KTNN) đúng thời hạn, hay đệ trình một kế hoạch hành động không chấp nhận được, Tổng Kiểm toán Nhà nước Hungary có thể: (a) khởi tố hình sự hay đưa ra hành động kỷ luật đối với người đứng đầu khách thể kiểm toán, (b) đề xuất cơ quan có thẩm quyền ngừng các khoản trợ cấp đối với khách thể kiểm toán từ hệ thống tài chính công và có thể nhận khoản đặt cọc (phạt) với mức 1% thuế thu nhập cá nhân.

Khoản 4: Trong trường hợp nêu ở khoản 3, nếu cá nhân hay tổ chức có năng lực và được yêu cầu, sẽ thực hiện các biện pháp cần thiết và thông báo bằng văn bản cho Tổng Kiểm toán Nhà nước Hungary trong vòng 30 ngày. Khoản 5: Nếu khách thể kiểm toán sau đó đáp ứng các yêu cầu của hành động, KTNN Hungary sẽ thông báo cho cơ quan chức năng ở Điều 33 (3b) và đề xuất chấm dứt việc tạm ngừng trợ cấp. Khoản 6: Để loại bỏ thực tiễn phát hiện là hành vi vi phạm, sử dụng không đúng hay lãng phí tài sản, Tổng Kiểm toán Nhà nước của Hungary có thể gửi thư nhắc nhở về các phát hiện kiểm toán đến người đứng đầu khách thể kiểm toán, nếu không cần thực hiện những biện pháp trừng phạt nghiêm.

Ở Tây Ban Nha, chức năng xét xử được quy định cho Ban Tư pháp của KTNN Tây Ban Nha. KTNN Tây Ban Nha không quyết định trách nhiệm hình sự (do Tòa án Hình sự quyết định), nhưng có thể truy tố trách nhiệm kế toán tùy theo thực tiễn phát hiện. Xét xử trách nhiệm kế toán áp dụng với những người quản lý công quỹ, cũng như các hành động làm sai có chủ ý hay bất cẩn dẫn đến mất mát tài sản công, hay hành động ngược với quy định về ngân sách và kế toán trong khu vực công; người thụ hưởng các khoản vay, tặng, bảo đảm và hỗ trợ từ khu vực công. Trách nhiệm với tiền công bị mất/thiệt hại là trách nhiệm cá nhân. Công chức hay công dân quản lý công quỹ có trách nhiệm bồi thường toàn bộ khoản mất nếu hành động có chủ ý gây ra khoản mất mát. Khởi tố cũng áp dụng với người giám sát mà lẽ ra với chức năng của mình có thể ngăn ngừa được thiệt hại. KTNN Tây Ban Nha có thể phán xử cá nhân thuộc khu vực tư nếu họ sử dụng sai công quỹ, các khoản trợ cấp công, hay tiền không được sử dụng theo đúng quy định.

KTNN Italia có quyền truy tố cán bộ khu vực công, kể cả bộ trưởng, nếu có sự bất cẩn hay gian lận dẫn đến mất mát tài chính cho bộ máy hành chính công. Trách nhiệm với thiệt hại được xác định là trách nhiệm cá nhân.

KTNN Bồ Đào Nha có quyền xét xử và phạt đối với người có tội và làm trái quy định tài chính. Theo Điều 65 và 66 của Luật KTNN, KTNN có thể phạt với nhiều trường hợp như không giải quyết, không thu hay không chuyển giao các khoản doanh thu đã được xác minh; vi phạm quy định về lập và chấp hành dự toán; không cung cấp tài khoản trong thời gian quy định, bất cộng tác mà không có lý do chính đáng với KTNN. KTNN Bồ Đào Nha có quyền xét xử tố tụng để hiệu lực hóa các trách nhiệm tài chính được phát hiện và nêu trong báo cáo kiểm toán. Trong quá trình tố tụng, KTNN có thể yêu cầu hoàn lại khoản tiền bị biển thủ hay chi tiêu sai và áp dụng phạt với sự vi phạm quy định (ví dụ như không tổ chức đấu thầu công khai).

KTNN Bỉ có quyền yêu cầu nhân viên kế toán công khắc phục, toàn bộ hay một phần, khoản thâm hụt khi KTNN cho rằng nhân viên kế toán công đã mắc lỗi nghiêm trọng, chịu trách nhiệm về bất cẩn nghiêm trọng hay mắc những lỗi lặp lại khiến thâm hụt phát sinh dễ dàng.