Hướng đến sự công khai, minh bạch
Đồng tình cao với những số liệu, đánh giá của KTNN trong Báo cáo kiểm toán quyết toán NSNN năm 2014, đại biểu Ngô Văn Minh (Quảng Nam) cho rằng, việc KTNN báo cáo trước Quốc hội là một điểm mới theo quy định của Luật, đồng thời cũng thể hiện sự đổi mới trong hoạt động của Quốc hội. Dù mới nêu được thực trạng song Báo cáo của KTNN là Báo cáo có chất lượng. Nhờ đó, Quốc hội có thêm một cơ sở rất quan trọng để thông qua quyết toán NSNN.
Đại biểu Nguyễn Quang Tuấn (Hà Nội), cho rằng, việc KTNN trình bày Báo cáo trước Quốc hội là một bước tiến bộ, thể hiện sự công khai minh bạch trong công tác quyết toán NSNN. Nhất trí cao với Báo cáo của KTNN, đại biểu bày tỏ lo ngại khi bội chi NSNN 2014 vượt hơn con số được Quốc hội phê chuẩn là 5,3% GDP. Nợ công năm 2014 là 58,02% so với GDP. Cấp độ nợ công tăng nhanh, so với 2013, cấp độ tăng là 17,1%. Chất lượng hiệu quả công tác quản lý nợ công còn nhiều hạn chế như: phân tán, thiếu sự đối chiếu, thống nhất trước khi tổng hợp báo cáo, gây khó khăn cho KTNN khi đưa ra con số hoặc đưa ra nhận định khách quan, chính xác.
Bộ Tài chính cũng chưa cung cấp đầy đủ các bằng chứng để xác định chính xác, đầy đủ số dư nợ công; chưa ghi thu ghi chi vốn vay nước ngoài kịp thời. Một số DN được Chính phủ bảo lãnh chưa thực hiện biện pháp giảm thiểu rủi ro về lãi suất, tỷ giá, sử dụng vốn không hiệu quả, gây khó khăn trong trả nợ... Đại biểu đề nghị Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch - Đầu tư tìm ra giải pháp cụ thể để hạn chế nợ công.
Tán thành và đánh giá cao nhiều nội dung trong Báo cáo kiểm toán quyết toán NSNN của KTNN, đại biểu Trần Thị Quốc Khánh (Hà Nội), cho rằng báo cáo của KTNN lần này đã thể hiện rất rõ ràng, minh bạch những mặt được, chưa được, có địa chỉ cụ thể. Đại biểu Khánh đề nghị, Chính phủ kiểm tra và thanh tra những đơn vị vi phạm lặp đi lặp lại nhiều lần đã được nêu trong Báo cáo kiểm toán. “Nếu cứ lặp đi lặp lại thế này không nâng cao được hiệu quả sử dụng ngân sách. Tôi đề nghị Báo cáo kiểm toán đã chỉ rất rõ ràng địa chỉ, đã minh bạch, đã rõ hành vi vi phạm rồi thì phải để các cơ quan điều tra xem xét rất kỹ, thậm chí có thể xem xét về mặt hình sự, để thể hiện sự nghiêm minh và hiệu lực giám sát của Quốc hội” - đại biểu Khánh nói.
Nhìn nhận lại kỷ cương, kỷ luật ngân sách
Từ thực tế những sai sót đã được chỉ ra trong Báo cáo kiểm toán, các đại biểu Quốc hội cho rằng, đã đến lúc Chính phủ cần nhìn thẳng vào thực tế những tồn tại, hạn chế; siết chặt lại kỷ cương, kỷ luật ngân sách.
Nêu lên con số hơn 26.169 tỷ đồng chi vượt dự toán, đại biểu Ngô Văn Minh cho rằng, đây là việc làm "tiền trảm hậu tấu" sai Nghị quyết của Quốc hội, sai pháp luật, chấp hành kỷ cương, kỷ luật không nghiêm. Đại biểu đề nghị Chính phủ cần phải có giải trình đầy đủ và làm rõ trách nhiệm, không thể chấp nhận “sự đã rồi”. Cùng với đó, đại biểu đề nghị cần chấn chỉnh tình trạng chi không đúng dự toán, nợ đọng thuế; làm rõ trách nhiệm chi không đúng định mức, đầu tư dàn trải, dự án chậm tiến độ… như Báo cáo kiểm toán đã nêu.
Đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP. HCM), nhấn mạnh 8 vấn đề nổi lên trong Báo cáo kiểm toán quyết toán NSNN năm 2014, thể hiện việc chấp hành kỷ luật, kỷ cương ngân sách còn nhiều tồn tại. Đó là: Việc lập dự toán thu NSNN chưa đầy đủ các khoản thu; bố trí ngân sách Trung ương vượt tỷ lệ hỗ trợ cho một số dự án, không đúng đối tượng, bố trí vốn cho một số dự án chưa đủ điều kiện, sai nội dung nguồn vốn đầu tư; một số Bộ, cơ quan lập dự toán cao hơn khả năng ngân sách, nhiều khoản chi vượt dự toán; một vài địa phương xuất hiện một số nhiệm vụ chi chưa tuân thủ định mức phân bổ của HĐND tỉnh, bố trí dự toán chi thường xuyên cho lĩnh vực giáo dục, đào tạo, dạy nghề thấp hơn mức Trung ương giao. Đặc biệt một điều “khá buồn” mà KTNN nêu là hầu hết các Bộ, cơ quan Trung ương, địa phương được kiểm toán đều xảy ra tình trạng chi không đúng chế độ, tiêu chuẩn và định mức…
Từ đó, đại biểu kiến nghị, tính kỷ cương, kỷ luật ngân sách cần phải được tôn trọng và thực hiện nghiêm minh ở tất cả các cấp, các ngành từ Trung ương đến địa phương. Bên cạnh đó, Chính phủ mới cần quyết liệt hơn nữa trong chống thất thu, chuyển giá, gian lận thương mại, trốn thuế; tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, tạo công ăn việc làm… để tạo nguồn thu cho ngân sách. Đồng thời, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn ngân sách, đầu tư kinh doanh trên 1 triệu tỷ đồng tại tập đoàn, tổng công ty Nhà nước; tiếp tục đẩy mạnh tái cơ cấu DNNN…
Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc trình bày Báo cáo kiểm toán quyết toán NSNN năm 2014 trước Quốc hội. Ảnh: TTXVN
Theo đại biểu, Báo cáo kiểm toán đã nêu lên rất nhiều sai sót trong điều hành, quản lý thu chi với số tiền lớn, vì vậy cần đánh giá thực tế hơn. “Tôi đề nghị Chính phủ, Quốc hội cần nhìn nhận lại tính kỷ luật, kỷ cương trong chấp hành Nghị quyết của Quốc hội và thực thi pháp luật về ngân sách trong thời gian tới, để tháo gỡ những khó khăn vướng mắc đồng thời tạo sự công khai, minh bạch trong quản lý, sử dụng ngân sách”- Đại biểu Tâm đề xuất.
Box: Số liệu quyết toán NSNN năm 2014 đã được Quốc hội phê chuẩn:
- Tổng số thu cân đối NSNN là 1.130.609 tỷ đồng, bao gồm cả nguồn từ năm 2013 chuyển sang năm 2014, thu kết dư ngân sách địa phương năm 2013, thu huy động đầu tư của ngân sách địa phương và thu từ quỹ dự trữ tài chính theo quy định của Luật NSNN.
- Tổng số chi cân đối NSNN là 1.339.489 tỷ đồng bao gồm cả 235.506 tỷ đồng chuyển nguồn từ năm 2014 sang năm 2015.
- Bội chi NSNN là 249.362 tỷ đồng, bằng 6,33% tổng sản phẩm trong nước (GDP), không bao gồm kết dư ngân sách địa phương.
- Nguồn bù đắp bội chi NSNN gồm: vay trong nước 196.693 tỷ đồng; vay ngoài nước 52.669 tỷ đồng.
ĐĂNG KHOA
