Sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân: Cần quy định cụ thể mức giảm trừ gia cảnh

Sẽ thu thuế thu nhập cá nhân đối với chuyển nhượng vàng miếng

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, sáng 04/11, Quốc hội nghe Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình 3 dự án luật lĩnh vực tài chính, trong đó có Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi).

Bộ trưởng cho biết, Dự thảo Luật sửa đổi quy định về giảm trừ gia cảnh, giảm trừ đối với các khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo.

Ngày 17/10/2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Theo đó, nâng mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế lên 15,5 triệu đồng/tháng, cho mỗi người phụ thuộc lên 6,2 triệu đồng/tháng.

Mức giảm trừ gia cảnh mới sẽ được thực hiện kể từ khi Nghị quyết có hiệu lực thi hành và áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026, theo đó, cá nhân sẽ được khấu trừ theo mức giảm trừ gia cảnh mới ngay từ tháng 01/2026.

Nhằm đẩy mạnh chủ trương phân cấp, phân quyền và đảm bảo linh hoạt, phù hợp với thực tế điều hành của Chính phủ, dự thảo Luật giao Chính phủ căn cứ biến động của giá cả, thu nhập để điều chỉnh mức giảm trừ này - Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nêu rõ.

Nội dung mới nữa là Luật đã sửa đổi quy định về thuế TNCN đối với cá nhân kinh doanh trong đó bổ sung một số khoản thu nhập chịu thuế; sửa đổi quy định mức doanh thu không phải nộp thuế là 200 triệu đồng/năm để đảm bảo đồng bộ với quy định tại Luật Thuế giá trị gia tăng; đồng thời, bổ sung phương thức tính thuế trên thu nhập đối với thu nhập từ kinh doanh của cá nhân cư trú; điều chỉnh mức thuế suất từ 2% lên 5% đối với một số khoản thu nhập từ hoạt động cung cấp sản phẩm và dịch vụ nội dung thông tin số về giải trí, trò chơi điện tử…

Dự thảo Luật điều chỉnh Biểu thuế lũy tiến từng phần áp dụng đối với cá nhân cư trú có thu nhập từ tiền lương, tiền công theo hướng giảm số bậc thuế từ 7 bậc thành 5 bậc và nới rộng khoảng cách giữa các bậc, kế thừa quy định tại Luật hiện hành đã thực hiện ổn định là thu với thuế suất 2% trên giá chuyển nhượng từng lần.

Lần sửa đổi này cũng bổ sung phương pháp tính thuế thu nhập từ chuyển nhượng vốn trong trường hợp không xác định được giá mua và các chi phí liên quan đến việc chuyển nhượng vốn thì thuế TNCN được xác định bằng giá bán nhân với thuế suất 2% (áp dụng thống nhất cho cả cá nhân cư trú và không cư trú).

Điều chỉnh ngưỡng thu nhập để xác định thu nhập tính thuế đối với một số khoản thu nhập như thu nhập từ trúng thưởng, từ bản quyền, từ nhượng quyền thương mại, từ nhận thừa kế, quà tặng từ 10 triệu đồng lên 20 triệu đồng.

Đáng chú ý, Dự thảo bổ sung quy định về nhóm thu nhập mới phát sinh khác thuộc diện chịu thuế TNCN.

Trong đó, đối với chuyển nhượng vàng miếng, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho hay, theo quy định của pháp luật về kinh doanh vàng và pháp luật về đầu tư thì hoạt động kinh doanh vàng miếng là hoạt động kinh doanh có điều kiện, chỉ có doanh nghiệp, tổ chức tín dụng được Ngân hàng Nhà nước cấp giấy phép kinh doanh mua bán vàng miếng mới được phép kinh doanh vàng miếng; hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng không có giấy phép là hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng.

Vì vậy, cá nhân không được phép kinh doanh vàng miếng, việc mua bán vàng miếng của cá nhân mà có thu nhập được xác định là thu nhập khác (không phải thu nhập từ kinh doanh).

Dự thảo Luật giao Chính phủ căn cứ tình hình quản lý thị trường vàng, quy định thời điểm áp dụng, ngưỡng giá trị vàng miếng chịu thuế, điều chỉnh thuế suất cho phù hợp với việc quản lý thị trường vàng và sẽ thu thuế thu nhập cá nhân đối với vàng miếng với mức thuế suất là 0,1% trên giá chuyển nhượng từng lần.

Quy định này là bước đi cần thiết góp phần bảo vệ sự ổn định của nền kinh tế, thực hiện đúng chỉ đạo của Đảng và Nhà nước về quản lý chặt chẽ hoạt động kinh doanh vàng, góp phần ngăn chặn việc đầu cơ vào vàng, thu hút được nguồn lực lớn trong xã hội để tham gia vào nền kinh tế.

Quy định cụ thể trong Luật các khoản thu nhập chịu thuế

Thẩm tra Dự án Luật, Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, quy định về mức giảm trừ gia cảnh là nội dung quan trọng và là một trong những căn cứ để người nộp thuế xác định nghĩa vụ thuế của mình, do đó, nhận được sự quan tâm đặc biệt của người dân và xã hội.

Thực tế thực hiện thời gian qua và kinh nghiệm các nước cho thấy mức giảm trừ gia cảnh trên thực tế không được điều chỉnh một cách quá thường xuyên, liên tục và không phải là những nội dung mang tính cấp bách cần giao Chính phủ quy định để bảo đảm tính linh hoạt, kịp thời.

Do đó, đề nghị tiếp tục quy định cụ thể mức giảm trừ gia cảnh trong dự thảo Luật, đồng thời giao Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh trong trường hợp cần thiết, phù hợp với nhu cầu thực tế như cách thể hiện của Luật Thuế TNCN hiện hành.

Theo đó, Cơ quan thẩm tra đề nghị bổ sung các mức giảm trừ gia cảnh cụ thể và bỏ quy định giao Chính phủ quy định về mức giảm trừ gia cảnh trong Dự thảo Luật.

Liên quan đến quy định về thu nhập chịu thuế, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi nêu rõ, thu nhập thuộc diện chịu thuế là nội dung quan trọng, liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của người nộp thuế, cần được quy định cụ thể trong Luật để bảo đảm tính rõ ràng, minh bạch, ổn định của chính sách, tạo sự đồng thuận trong xã hội.

Trên cơ sở tổng kết, đánh giá, thống kê các khoản thu nhập phát sinh trong thực tiễn và kinh nghiệm của các nước trên thế giới về các khoản thu nhập thuộc diện chịu thuế, đề nghị Cơ quan soạn thảo quy định cụ thể trong dự thảo Luật các khoản thu nhập chịu thuế, bỏ quy định tại điểm đ khoản 10 Điều 3 (thu nhập khác do Chính phủ quy định) để bảo đảm tính rõ ràng, minh bạch của Luật.

Bên cạnh đó, nhiều ý kiến trong Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị cân nhắc thoả đáng việc áp thuế đối với chuyển nhượng vàng miếng để tránh bất cập cho người dân có hoạt động chuyển nhượng vàng không vì mục đích đầu cơ, kinh doanh. Việc đánh thuế vào khoản tiết kiệm từ vàng của người dân có thể không mang ý nghĩa nhân văn, xã hội và quản lý kinh tế; đồng thời đề nghị Chính phủ cung cấp thông tin về thời điểm dự kiến áp dụng các quy định này.