Ngoài việc đánh giá những kết quả sau 35 năm đổi mới, tại Hội nghị lần này, Ban tổ chức cũng dành thời gian để Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quán triệt về Chiến lược phát triển Văn hóa đến năm 2030, trọng tâm là phát huy, nâng cao tính hiệu quả của hoạt động văn hóa nghệ thuật trong đời sống, xã hội, từ đó đáp ứng tốt hơn yêu cầu phát triển, hội nhập của đất nước.
Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng:
Từ nhận thức, quan điểm của Đảng về văn hóa, trên cơ sở Chiến lược phát triển kinh tế xã hội, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch được Thủ tướng Chính phủ giao xây dựng Chiến lược phát triển Văn hóa đến năm 2030. Chiến lược chú trọng vào một số nhóm nhiệm vụ trọng tâm.
Nhóm nhiệm vụ đầu tiên là nâng cao nhận thức một cách đầy đủ nhất về các quan điểm của Đảng, tư tưởng của Bác Hồ về văn hóa để tuyên truyền, xây dựng, phát triển văn hóa, con người Việt Nam trong thời kỳ mới. Phải nâng cao nhận thức trong Nhân dân thì chúng ta mới có điều kiện thực hành văn hóa, bởi vì Nhân dân là chủ thể.
Thứ hai, văn hóa là lĩnh vực rộng lớn, bao trùm. Muốn quản lý thì phải có công cụ pháp luật. Chúng ta phải đổi mới tư duy, thay vì chúng ta làm văn hóa thì chuyển sang quản lý nhà nước về văn hóa bằng việc hoàn thiện về thể chế, chính sách và công cụ. Đây là một trong ba đột phá mà Đảng đã xác định.Theo đó, ngành văn hóa phải rà soát lại toàn bộ các văn bản quy phạm pháp luật để xem ở lĩnh vực nào đang thiếu cần phải bổ sung, hoàn thiện. Chúng ta phải phát hiện những "điểm nghẽn" để xây dựng những quy định pháp luật, rộng hơn là các luật, nghị định, thông tư… với cách tiếp cận trong xây dựng luật không phải chỉ xem đó là công cụ quản lý mà còn tạo ra động lực phát triển.
Một trong những nhiệm vụ quan trọng khác đó là xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh để tạo ra động lực phát triển cho đất nước và có khả năng hội nhập, vừa toàn diện nhưng phải có điểm nhấn.
 |
| Một trong những nhiệm vụ quan trọng đặt ra trong giai đoạn này là nâng cao chất lượng, hiệu quả của hoạt động của văn hóa. Ảnh: Tổ Quốc |
Tiếp đó là nhiệm vụ nâng cao chất lượng hoạt động hiệu quả của văn hóa, xây dựng những giá trị chân-thiện-mỹ để hướng con người đến cái đẹp và đi theo một quy luật riêng của nghệ thuật. Chúng ta phải tôn tạo, giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa riêng của cộng đồng 54 dân tộc anh em, phong phú đa dạng nhưng trong một chỉnh thể thống nhất văn hóa Việt Nam. Nâng cao chất lượng của đoàn nghệ thuật, trung tâm nghệ thuật quốc gia.Suy rộng ra, có những vấn đề nghệ thuật mang tính hàn lâm phải được phổ biến, quán triệt nhưng đồng thời phải chú ý đến văn hóa quần chúng, đó là các phong trào, làm phong phú thêm cho văn hóa và hoạt động nghệ thuật.
PGS,TS. Bùi Hoài Sơn - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hoá, Giáo dục của Quốc hội:
Thành tựu phát triển văn hóa trong những năm qua là rất đáng ghi nhận, nhưng lĩnh vực này cũng đang đối diện với những thách thức vô cùng lớn. Hội nhập quốc tế và làn sóng của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã dẫn đến sự "va chạm" giữa văn hoá bản địa và văn hoá ngoại nhập.
Chính vì thế chúng ta cần có cách tiếp cận và tư duy mới để xử lý những vấn đề về văn hóa, những vấn đề liên quan đến xây dựng con người để bảo đảm được những mục tiêu mà Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã đặt ra là đến năm 2030 chúng ta trở thành nước công nghiệp có mức thu nhập trung bình, đến năm 2045 chúng ta trở thành nước công nghiệp phát triển có thu nhập cao. Toàn bộ những bối cảnh và vấn đề này cần phải có cách tiếp cận mới về văn hóa, con người Việt Nam, vì chúng ta luôn coi văn hóa và con người Việt Nam là mục tiêu, mục đích của sự phát triển bền vững xã hội. Khi chúng ta tạo động lực, có niềm tin và truyền cảm hứng từ sự phát triển văn hóa thì đất nước mới phát triển bền vững, tạo điều kiện lan tỏa lợi ích cho những lĩnh vực khác như: chính trị, xã hội, giáo dục, công nghệ… từ sức mạnh của văn hóa.
Hội nghị Văn hóa toàn quốc là sự kiện được trông đợi, được coi là “Hội nghị Diên Hồng về văn hóa”. Ở đó những người yêu văn hóa, những người làm việc trong lĩnh vực văn hóa nghệ thuật có thể đề xuất những sáng kiến và hiến kế cho sự phát triển văn hóa của đất nước. Ở đó lãnh đạo Đảng và Nhà nước khẳng định quyết tâm phát triển văn hóa nghệ thuật, đưa ra những thông điệp quan trọng cho phát triển văn hóa nghệ thuật.
Tôi hy vọng sau Hội nghị, việc truyền cảm hứng từ Hội nghị sẽ tác động đến các cấp, các ngành ở địa phương đối với việc chăm lo cho phát triển văn hóa nghệ thuật. Khi đã ý thức nhiều hơn về phát triển văn hóa, về lợi ích và trách nhiệm trong phát triển văn hóa cũng như đưa ra những kế hoạch trong tương lai để phát triển văn hóa thì chúng ta tin tưởng văn hóa có nhiều cơ hội đóng góp vào sự phát triển đất nước.
NSND Trịnh Thuý Mùi - Chủ tịch Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam:
Những ngày này, các nghệ sĩ sân khấu đều nóng lòng chờ đợi ngày diễn ra Hội nghị Văn hoá toàn quốc triển khai Nghị quyết Đại hội đại biểu lần thứ XIII của Đảng. Thực tế, trong những năm qua, văn nghệ sĩ luôn luôn song hành cùng đất nước và văn học nghệ thuật đã có rất nhiều thành tựu. Qua nghệ thuật đã truyền tải được những tư tưởng, chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước tới nhân dân, góp phần vào công cuộc xây dựng, bảo vệ, phát triển đất nước.
 |
| Văn nghệ sĩ cần động lực mới, đổi mới tư duy để đáp ứng tốt hơn yêu cầu sáng tạo văn hóa nghệ thuật trong thời kỳ mới. Ảnh: Tổ Quốc |
Trải qua chặng đường dài, đất nước ngày một phát triển, đời sống của nhân dân ngày càng ấm no, nhưng với văn hoá, văn nghệ, chúng ta phải thẳng thắn thừa nhận là có những mặt chưa tương xứng. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng như hiện nay, hoạt động văn hoá nghệ thuật có nhiều điều kiện thuận lợi, song cũng có rất nhiều thách thức. Ví dụ, với sân khấu, hiện nay, đội ngũ văn nghệ sĩ được đào tạo bài bản ở trong và ngoài nước trước đây đang ngày càng mai một.Trong khi đó, nguồn lực sáng tạo có vai trò vô cùng quan trọng với hoạt động văn hoá nghệ thuật nói chung, sân khấu nói riêng. Người sáng tạo nghệ thuật phải luôn được cập nhật, mang trong mình tri thức, kiến thức mới.
Trong cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, khoa học công nghệ phát triển như vũ bão, nếu người làm văn hóa không cập nhật các thành tựu ấy thì khó có tác phẩm đáp ứng nhu cầu của công chúng.Vì vậy, chúng tôi luôn mong có được cơ chế chính sách đặc thù trong đào tạo văn nghệ sĩ nhằm đổi mới, phát triển nguồn lực sáng tạo, từ đó tiếp cận với những tinh hoa văn hoá, tinh hoa nghệ thuật của các nước phát triển để làm giàu thêm cho nền văn hoá, nghệ thuật nước nhà.
Việc chúng ta tổ chức Hội nghị Văn hoá toàn quốc trong thời điểm này rất quan trọng và tôi hy vọng đây là bước khởi đầu mới, là nơi tập trung trí tuệ để tìm cho ra những giải pháp đồng bộ cho văn hóa. Tất nhiên, về phía văn nghệ sĩ cũng cần phải nỗ lực hơn nữa để sáng tạo nên những tác phẩm hay, những tác phẩm xây dựng đời sống tinh thần của con người, hướng con người tới cái đẹp, cái cao cả.
N.LỘC (ghi)
