BCKT và sự kỳ vọng của nhà đầu tư
Báo cáo: “Tương lai của kiểm toán” do Hiệp hội kế toán công chứng Anh quốc (ACCA) và Công ty TNHH Grant Thornton nghiên cứu, tổng hợp, công bố cách đây không lâu đã phản ánh sự kỳ vọng của nhà đầu tư về BCKT. Theo đó, BCKT cần giảm độ phức tạp, cho phép người sử dụng dễ dàng truy cập các thông tin cần thiết; nhất là phải xây dựng lòng tin cho các nhà đầu tư trên cơ sở cung cấp những vấn đề cốt lõi của Báo cáo tài chính. BCKT phải đưa ra những thông tin hữu ích, chi tiết hơn, đảm bảo sự trung thực, chính xác; nêu rõ ảnh hưởng của kết quả kiểm toán hay các phát hiện cảnh báo sớm và tư vấn có giá trị từ BCKT. Mặt khác, nhà đầu tư còn mong muốn BCKT cung cấp thông tin theo bối cảnh nhiều hơn để giải thích quá trình các KTV đưa ra ý kiến và những thách thức mà các KTV phải đối mặt trong suốt quá trình kiểm toán. Đồng thời, nhà đầu tư kỳ vọng BCKT đưa ra những đánh giá về rủi ro tốt hơn; cung cấp được nhiều thông tin hơn, nhất là các thông tin liên quan đến tính bền vững của DN. Như vậy, để hấp dẫn nhà đầu tư, BCKT cần phải có sự đổi mới trong việc cung cấp thông tin.
DN kiểm toán cần hướng dẫn KTV tuân thủ các Chuẩn mực kiểm toán để đảm bảo tính khách quan, trung thực, nhất quán
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, thực tiễn hoạt động kiểm toán độc lập của Việt Nam thời gian qua đã phản ánh, nhiều BCKT các DN niêm yết trên sàn chứng khoán không đảm bảo khách quan, trung thực hoặc chưa phát hiện ra các sai sót, gian lận. Việc một số DN có Báo cáo tài chính không minh bạch nhưng vẫn được đưa lên sàn chứng khoán để mua bán, điển hình là trường hợp Công ty Cổ phần Mỏ và Xuất nhập khẩu khoáng sản miền Trung với mã cổ phiếu MTM vừa qua, phần nào cho thấy chất lượng BCKT vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế. Điều này đã làm ảnh hưởng đến quyền lợi, thậm chí gây thiệt hại lớn cho nhà đầu tư.
Chú trọng tuân thủ các Chuẩn mực kiểm toán
Từ thực tế trên, ông Nguyễn Vũ Quang Trung - Phó Tổng Giám đốc Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội - cho rằng, để các BCKT đảm bảo tính khách quan, trung thực, nhất quán, cùng với việc nghiên cứu, ứng dụng các phần mềm vào quá trình kiểm toán, DN cần phải yêu cầu, hướng dẫn KTV tuân thủ các Chuẩn mực kiểm toán.
Mặt khác, theo ông Andrew Gambier - Trưởng Bộ phận kiểm toán ACCA Anh quốc - kiểm toán độc lập là lĩnh vực chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của xu hướng toàn cầu hóa mà biểu hiện rõ nét chính là sự thay đổi của các tiêu chuẩn, quy định trong các Chuẩn mực quốc tế. Điều này đòi hỏi công ty kiểm toán phải nỗ lực tuân thủ các Chuẩn mực quốc tế để nâng cao chất lượng BCKT, tạo dựng niềm tin cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, ông Andrew Gambier lưu ý thêm, Việt Nam không nên rập khuôn một cách máy móc các Chuẩn mực quốc tế mà cần dựa vào hoàn cảnh, điều kiện thực tế để học hỏi, áp dụng cho phù hợp.
Trên thực tế, tại Việt Nam, hoạt động kiểm toán độc lập bắt đầu hình thành từ năm 1991. Hơn 25 năm qua, hệ thống văn bản pháp luật về lĩnh vực này đã liên tục được phát triển và hoàn thiện phù hợp với thông lệ quốc tế và điều kiện của Việt Nam. Đáng lưu ý, hệ thống 37 Chuẩn mực kiểm toán và Chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp do Bộ Tài chính xây dựng và ban hành đã góp phần tạo hành lang pháp lý cho hoạt động kiểm toán độc lập. Từ năm 2009 đến nay, để bắt kịp sự thay đổi và yêu cầu ngày càng cao hơn của các Chuẩn mực quốc tế, nhiều Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam cũng đã được sửa đổi cho phù hợp; đặc biệt là nhóm chuẩn mực liên quan đến kiểm soát chất lượng, làm gia tăng giá trị của kết quả kiểm toán. Cùng với đó, cơ quan quản lý nhà nước cũng đã có những chỉ đạo, hướng dẫn cụ thể giúp DN kiểm toán áp dụng, tuân thủ các chuẩn mực. “Việc thực hiện tuân thủ các Chuẩn mực kiểm toán là cơ sở để các công ty kiểm toán nâng cao chất lượng BCKT, tạo niềm tin cho các nhà đầu tư”- Phó Vụ trưởng Vụ Chế độ Kế toán và Kiểm toán (Bộ Tài chính) Lê Thị Tuyết Nhung nhấn mạnh.
Bài và ảnh: THÀNH ĐỨC
