Xây dựng đội ngũ viên chức chuyên nghiệp, linh hoạt trong tuyển dụng

Sáng 29/9, tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 49, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Dự án Luật Viên chức (sửa đổi).

Hoàn thiện công tác tuyển dụng, sử dụng, quản lý viên chức theo vị trí việc làm

Trình bày Tờ trình Dự án Luật, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long cho biết, việc xây dựng Dự án Luật nhằm quán triệt, thể chế hóa đầy đủ các Nghị quyết, quy định, kết luận của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư về xây dựng đội ngũ viên chức trong đơn vị sự nghiệp công lập.

Dự thảo Luật kế thừa các quy định còn phù hợp; sửa đổi những quy định không còn phù hợp; bổ sung cơ chế mới để hoàn thiện công tác tuyển dụng, sử dụng, quản lý viên chức theo vị trí việc làm gắn với cơ cấu lại, nâng cao chất lượng đội ngũ.

Đồng thời, tạo sự liên thông trong sử dụng nguồn nhân lực giữa khu vực công và khu vực tư gắn với thu hút, trọng dụng nguồn nhân lực chất lượng cao; đẩy mạnh cơ chế phân cấp, phân quyền giữa Trung ương và địa phương, giữa cơ quan quản lý đơn vị sự nghiệp công lập và người đứng đầu đơn vị sự nghiệp…

Dự thảo Luật sửa đổi gồm 6 Chương, 43 Điều (giảm 19 Điều so với Luật hiện hành) với các nội dung cơ bản như: đổi mới công tác tuyển dụng viên chức theo hướng quy định rõ việc tuyển dụng được thực hiện theo 2 hình thức (thi tuyển và xét tuyển); bổ sung quy định về tiếp nhận đối với người có kinh nghiệm công tác ở cả khu vực công và khu vực tư vào làm viên chức; xác định vị trí việc làm tại đơn vị sự nghiệp công lập gồm 3 nhóm: vị trí việc làm quản lý; vị trí việc làm chuyên môn, nghiệp vụ; vị trí việc làm hỗ trợ…

Dự thảo Luật cũng hoàn thiện cơ chế thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, trong đó quy định hình thức thu hút gồm: tiếp nhận vào làm viên chức; ký hợp đồng đối với chuyên gia, nhà khoa học, người có kinh nghiệm, trình độ cao, kể cả người Việt Nam ở nước ngoài. Bổ sung cơ chế ký hợp đồng đối với các trường hợp hoạt động trong lĩnh vực đặc thù văn hóa, nghệ thuật, thể dục, thể thao và các lĩnh vực đặc thù khác mà không phải thực hiện tuyển dụng viên chức.

Tăng tính minh bạch, chống lạm dụng trong tuyển dụng

Thẩm tra Dự án Luật, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Nguyễn Trường Giang cho biết, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành việc sửa đổi toàn diện Luật Viên chức.

Tuy nhiên, hiện nay, một số luật có quy định cụ thể về viên chức, do đó, để tạo thuận lợi trong quá trình áp dụng pháp luật, cơ quan thẩm tra đề nghị nghiên cứu bổ sung quy định về áp dụng pháp luật để làm rõ mối quan hệ giữa quy định của Luật này với các luật khác có liên quan trong việc điều chỉnh đối với đội ngũ viên chức.

Về đổi mới việc tuyển dụng, sử dụng, quản lý viên chức theo vị trí việc làm, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cơ bản tán thành với việc chuyển đổi phương thức quản lý viên chức theo vị trí việc làm như quy định tại Dự thảo Luật để phù hợp với xu thế cải cách khu vực công hiện nay. Qua đó, đáp ứng yêu cầu “đổi mới mạnh mẽ phương pháp tuyển dụng, đánh giá, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sử dụng cán bộ, công chức, viên chức trong hệ thống chính trị” tại Kết luận số 121-KL/TW ngày 24/1/2025 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII. Từ đó, góp phần tạo cơ sở pháp lý để thực hiện trả lương theo vị trí việc làm theo tinh thần Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 21/5/2018; bảo đảm đồng bộ, thống nhất với phương thức quản lý cán bộ, công chức được quy định tại Luật Cán bộ, công chức.

Về thẩm quyền tuyển dụng viên chức, Cơ quan thẩm tra đề nghị quy định theo hướng thẩm quyền tuyển dụng viên chức do cơ quan có thẩm quyền quản lý đơn vị sự nghiệp công lập thực hiện; trong một số trường hợp thẩm quyền tuyển dụng viên chức được phân cấp cho người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của Chính phủ.

“Quy định như vậy cũng thống nhất với Luật Tổ chức chính quyền địa phương và phù hợp với chủ trương đẩy mạnh phân cấp, góp phần phát huy tính tự chủ, sáng tạo của đơn vị sự nghiệp công lập, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của đơn vị” - ông Nguyễn Trường Giang nêu rõ.

Cho ý kiến tại Phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lưu ý, Dự thảo Luật cần bảo đảm tăng cường tính minh bạch và chống lạm dụng trong tuyển dụng.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, cần xác định cán bộ là gốc của công việc, chọn cán bộ phải đủ đức, đủ tài, đủ tâm, đủ tầm, đủ sức và có nhiệt huyết với công việc thì cần xây dựng hệ thống đánh giá viên chức. Cùng với mở rộng viên chức, cần cân bằng với trách nhiệm, bảo vệ quyền và lợi ích chung.

Do đó, theo Chủ tịch Quốc hội, xây dựng đội ngũ viên chức phải chuyên nghiệp, tạo cơ chế linh hoạt trong tuyển dụng và bảo đảm quyền lợi chính đáng của viên chức. Đồng thời, thúc đẩy chuyển đổi số trong quản lý viên chức, xây dựng nền hành chính công minh, minh bạch, hiện đại.

Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, việc quản lý viên chức theo vị trí việc làm, đổi mới phương thức tuyển dụng viên chức, phân loại đơn vị sự nghiệp công lập, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin… cần có những quy định rõ ràng.

Đồng thời, Dự thảo Luật cần bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với các luật liên quan đã sửa đổi và ban hành, như Luật Cán bộ, công chức; Bộ luật Lao động, Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Đầu tư công, Luật Đấu thầu, Luật Đất đai, Luật Quy hoạch… để không chồng chéo, mâu thuẫn trong quá trình thi hành.

Các ý kiến cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp đồng có thời hạn, coi đây là cơ chế thay đổi nhận thức từ “biên chế suốt đời” sang “làm theo việc, theo thời hạn”; đề nghị Luật phải nhấn mạnh chính sách đào tạo, thu hút nhân tài và có cơ chế ràng buộc trách nhiệm, tránh lạm dụng./.