Ban hành văn bản và thực hiện quy định còn bất cập
Từ thực tiễn kiểm toán, ông Lê Đức Luận chỉ rõ, trước hết, công tác ban hành văn bản còn bất cập, thể hiện ở chỗ nhiều địa phương chưa rà soát định kỳ đối với quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết; chưa kịp thời ban hành, điều chỉnh các văn bản quy định về quản lý quy hoạch đô thị; chưa tổ chức lập, phê duyệt và ban hành quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc đô thị; ban hành quyết định phê duyệt quy hoạch còn chồng chéo, các văn bản quản lý quy hoạch đô thị không phù hợp.
Sở Xây dựng một số địa phương không có văn bản hướng dẫn kiểm tra, tổ chức thực hiện; chế độ báo cáo chưa đầy đủ; cấp phép xây dựng và quản lý sau cấp phép trên cơ sở văn bản hết hiệu lực hoặc không phù hợp. Có địa phương phân cấp cho Sở Xây dựng cấp giấy phép xây dựng chưa phù hợp; chưa xây dựng và ban hành chương trình phát triển đô thị toàn thành phố; chậm ban hành quy định về cấp giấy phép xây dựng; chưa ban hành quy trình kiểm tra của Đội quản lý trật tự đô thị.
 |
| ÔngLê Đức Luận - Vụ trưởng Vụ Chế độ và Kiểm soát chất lượng kiểm toán traođổi thông tinđến các cơ quan báo chí -Ảnh tư liệu: N.LỘC |
Bên cạnh đó, đối với công tác lập, thẩm định, phê duyệt và điều chỉnh đồ án quy hoạch đô thị tại các tỉnh, thành phố được kiểm toán cho thấy, đồ án quy hoạch chung đô thị chưa phù hợp, thống nhất và còn chậm; đồ án quy hoạch phân khu chưa đảm bảo, xác định các thành phần sử dụng đất còn thiếu; đồ án quy hoạch chung chưa phù hợp với quy hoạch chung, quy hoạch vùng, quy hoạch phân khu về mục đích sử dụng đất; chưa tuân thủ yêu cầu đánh giá môi trường chiến lược; chưa đảm bảo quy định.
Hơn nữa, việc lập, thẩm định, phê duyệt đồ án quy hoạch chung chưa thực hiện theo Luật Quy hoạch đô thị; có tình trạng lập, thẩm định và phê duyệt điều chỉnh đồ án quy hoạch đô thị chưa đảm bảo điều kiện. Một số địa phương bố trí chưa đủ quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội, cũng như chưa đảm bảo 20% diện tích đất ở hoặc chuyển thành đất nhà ở thương mại; thậm chí không dành 20% tổng diện tích đất ở trong các đồ án quy hoạch chung để xây dựng nhà ở xã hội.
Quá trình thẩm định, phê duyệt điều chỉnh đồ án quy hoạch chung, quy hoạch chung điều chỉnh, quy hoạch phân khu còn chưa có ý kiến của cơ quan có thẩm quyền; chưa tổ chức xin ý kiến cộng đồng dân cư hoặc cơ quan, tổ chức có liên quan.
Cần siết chặt việc cấp phép và quản lý cấp phép xây dựng
Liên quan đến công tác quản lý và sử dụng đất, KTNN phát hiện việc lập, điều chỉnh kế hoạch sử dụng đất và quy hoạch sử dụng đất điều chỉnh đến năm 2020 của cấp tỉnh, thành phố chưa đảm bảo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; không bố trí đủ vốn để triển khai thực hiện các dự án; tham mưu ban hành quyết định phê duyệt kế hoạch sử dụng đất hàng năm chưa đảm bảo quy định; thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất dự án trong đô thị còn nhiều tồn tại, bất cập.
Cụ thể, KTNN nêu rõ, quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch phân khu thiếu đồng bộ khiến tổ chức, cá nhân được chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở, đất sản xuất, kinh doanh nhưng lại không đủ điều kiện cấp phép xây dựng do mục đích sử dụng đất không phù hợp với chức năng sử dụng đất trong quy hoạch phân khu. Một số đồ án quy hoạch chưa hướng dẫn cho các chủ đầu tư thực hiện các thủ tục về đất đai và tham mưu cho cơ quan có thẩm quyền giao đất, cho thuê đất theo quy định; chưa có quyết định thu hồi đất, giao đất của các cấp thẩm quyền, nhưng nhà đầu tư đã triển khai thực hiện đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật.
Đặc biệt, còn xảy ra tình trạng cấp phép xây dựng cho các trường hợp không thuộc đối tượng, chưa đảm bảo quy định hoặc Quy chuẩn Việt Nam và quy chuẩn có liên quan; tổ chức cấp phép xây dựng chưa đảm bảo trình tự, thủ tục, thời gian; hồ sơ cấp phép có giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất nhưng chưa đảm bảo.
 |
| KTNN đã thực hiện kiểm toán để đánh giá công tác quản lý quy hoạch và cấp phép xây dựng tại các đô thị - Ảnh minh họa: sav.gov.vn |
Trong công tác quản lý sau cấp phép xây dựng, nhiều công trình, dự án xây dựng khi chưa được cấp phép hoặc không đúng so với giấy phép xây dựng. Hầu hết địa phương chưa tổ chức kiểm tra hành vi vi phạm trật tự xây dựng kịp thời; áp dụng mức phạt vi phạm chưa phù hợp; chưa quyết định cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả; lập biên bản vi phạm hành chính chậm; kiểm tra chưa triệt để, kiên quyết. Một số dự án chuyển mục đích sử dụng so với giấy phép xây dựng không đúng quy định.
KTNN kiến nghị một số vấn đề quan trọng
Từ những bất cập trên, ông Lê Đức Luận cho biết, KTNN đã có nhiều kiến nghị quan trọng. Trong đó có kiến nghị điều chỉnh hoặc hủy bỏ một phần, một số nội dung trong các văn bản của các cơ quan quản lý nhà nước, địa phương chưa phù hợp với những quy định trong Luật Đất đai, Luật Đô thị.
Đơn cử như kiến nghị rà soát, điều chỉnh, hủy bỏ nội dung khoản 1 Điều 9 Quyết định số 2631/QĐ-UBND của UBND tỉnh Quảng Nam quy định trình tự, thủ tục xác định giá đất cụ thể trên địa bàn tỉnh; rà soát, điều chỉnh Quyết định số 25/2019/QĐ-UBND của UBND tỉnh Bình Định ban hành quy định về lập, thẩm định, phê duyệt, quản lý thực hiện quy hoạch đô thị và quy hoạch xây dựng trên địa bàn tỉnh; rà soát, sửa đổi, bổ sung Quyết định số 4104/QĐ-UBND ngày 29/12/2016 của UBND tỉnh Khánh Hòa về việc phê duyệt Chương trình phát triển đô thị tỉnh Khánh Hòa đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030.
KTNN cũng kiến nghị thay thế và sửa đổi bổ sung các văn bản pháp luật trong lĩnh vực quản lý đô thị đã hết hiệu lực và không còn phù hợp với thực tiễn tại TP.HCM và có 01 kiến nghị liên quan đến rà soát Quy chuẩn Việt Nam ban hành theo Thông tư số 12/2012/TT-BXD ngày 28/12/2012 của Bộ Xây dựng ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia nguyên tắc phân loại, phân cấp công trình dân dụng, công nghiệp và hạ tầng kỹ thuật đô thị.
Cùng với đó, KTNN yêu cầu các đơn vị rà soát và điều chỉnh một số nội dung liên quan đến những hạn chế được phát hiện trong quá trình kiểm toán, như tại Hà Nội, TP.HCM, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định. Đồng thời kiến nghị xử lý trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan đến các sai phạm xảy ra trong công tác quản lý đô thị và cấp phép xây dựng xảy ra tại một số địa phương…/.
H.THOAN - T.THIỆN - N.LỘC
