Kế toán không thuần túy là khoa học, là một công cụ quản lý kinh tế mà còn là một nghề nghiệp, một nghề mang tính chuyên nghiệp cao. Ở đâu có hoạt động kinh tế - tài chính ở đó có kế toán và cần đến kế toán. Từ những năm 90 của thế kỷ trước, khi nền kinh tế chuyển đổi sang kinh tế thị trường đã xuất hiện thêm công cụ quản lý kinh tế mới, chuyên ngành mới, đó là chuyên ngành kiểm toán. Từ đó, dần dần hình thành đội ngũ những người làm kiểm toán với 3 loại hình: Kiểm toán nhà nước, kiểm toán dịch vụ (ở Việt Nam quen gọi là kiểm toán độc lập), kiểm toán nội bộ.
VAA là tổ chức xã hội - nghề nghiệp của những người làm kế toán và kiểm toán tại Việt Nam, được thành lập theo Quyết định số 12/TTg ngày 10/1/1994 của Thủ tướng Chính phủ. Hiệp Hội hoạt động dưới sự quản lý nhà nước và bảo trợ của Bộ Tài chính, sự quản lý của Bộ Nội Vụ. Hội là thành viên chính thức của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA), Liên đoàn Kế toán quốc tế (IFAC) và Hiệp hội Kế toán các nước Đông Nam Á (AFA).
30 năm hoạt động trong một nền kinh tế chuyển đổi từ kinh tế kế hoạch hóa tập trung sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, mở cửa và hội nhập trong muôn vàn khó khăn, thách thức, Hiệp hội đã trụ vững, đổi mới, phát triển; đóng góp tích cực vào xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội; duy trì và nâng cao vị thế, vai trò của tổ chức nghề nghiệp kế toán và kiểm toán Việt Nam không chỉ trong nước mà cả trong khu vực và trên thế giới.
Tham gia tích cược vào quá trình hoàn thiện thể chế kinh tế, xây dựng luật pháp
Thành công lớn là Hiệp hội và các thành viên đã tham gia tích cực và đóng góp có hiệu quả vào phát triển kinh tế - xã hội, hoàn thiện và phát triển kế toán, kiểm toán Việt Nam. Với tư cách là tổ chức xã hội - nghề nghiệp, VAA và các thành viên của Hội đã thực hiện một cách tích cực, có hiệu quả vào quá trình hoàn thiện thể chế kinh tế, xây dựng luật pháp, chính sách kinh tế - tài chính.
Hội đã đề cao trách nhiệm và tổ chức tốt công tác tư vấn khoa học và phản biện xã hội nhiều dự án Luật Kinh tế, các văn bản pháp quy, các chính sách tài chính, kế toán và kiểm toán, các chuẩn mực kế toán, kiểm toán. Ngay trong những ngày đầu thành lập Hiệp hội, các hội viên đã giữ vai trò nòng cốt, chủ lực tham gia tích cực, có hiệu quả vào công cuộc cải cách, đổi mới căn bản hệ thống kế toán và hiện đang tiếp tục tham gia tích cực đổi mới, hoàn thiện hệ thống kế toán, kiểm toán Việt Nam.
Hiệp hội đã chủ động triển khai việc phổ biến khoa học - kỹ thuật, hướng dẫn và tổ chức thực hiện luật pháp, chính sách của nhà nước đến hội viên, những người làm nghề kế toán, kiểm toán. Kết quả hoạt động của Hiệp hội và sự tham gia của các hội viên đã góp phần quan trong vào sự tin cậy và minh bạch của thông tin kinh tế tài chính, vào các quyết định quản lý và quyết định kinh tế của nhà nước.
Với tư cách là hoạt động thương mại dịch vụ-dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp, hội viên của Hiệp hội đã tham gia xây dựng và phát triển thị trường dịch vụ kế toán, kiểm toán và không chỉ hỗ trợ tích cực cho các doanh nghiệp tổ chức hệ thống thông tin, mà còn đóng góp đáng kể vào tăng trưởng kinh tế, tăng GDP.
Phát triển mạnh cả về quy mô và chất lượng
Từ hơn 600 hội viên ban đầu với 1, 2 tổ chức thành viên, đến nay, Hiệp hội có gần 10.000 hội viên trong cả nước, sinh hoạt trong 27 tổ chức thành viên; nhiều Hội thành viên đã được thành lập trong cả nước. Hiệp hội củng cố và phát triển theo hướng chuyển dần từ tính chất xã hội - nghề nghiệp sang tính chất nghề nghiệp, mang tính chuyên nghiệp cao, tăng cường các họat động dịch vụ xã hội, phù hợp với thông lệ quốc tế.
Để nâng cao năng lực hội viên, Hiệp hội đã tổ chức nhiều khóa đào tạo, huấn luyện và bồi dương nghiệp vụ cho hội viên, đội ngũ những người làm kế toán, kế toán trưởng, phát triển năng lực hội viên, đáp ứng yêu cầu và đòi hỏi mới của nghề nghiệp. Hiệp hội đảm nhận và triển khai nhiều hoạt động nghiên cứu khoa học; chủ trị các đề tài nghiên cứu khoa học về tài chính, kế toán, kiểm toán; tham gia xây dựng chính sách, tổ chức các hoạt động tư vấn khoa học, phản biện xã hội; tổ chức hội thảo khoa học, sinh hoạt chuyên môn, các khóa đào tạo cấp chứng chỉ nghề nghiệp, các lớp huấn luyện, cập nhật kiến thức, chính sách, chế độ mới cho hội viên; tham gia các hội nghị, hội thảo trong nước và quốc tế.
Hiệp hội quan tâm đặc biệt đến việc bồi dưỡng phẩm chất, đạo đức nghề nghiệp, trách nhiệm xã hội của Hội viên thông qua việc ban hành quy chế về đạo đức hành nghề, tăng cường tuyên truyền, giáo dục và chủ động kiểm soát đạo đức nghề nghiệp, kiểm soát chất lượng dịch vụ hành nghề kế toán, kiểm toán, kịp thời động viên khen thưởng các Hội viên có thành tích và xử lý nghiêm kỷ luật các tổ chức, cá nhân, các hành vi vi phạm.
Có thể đánh giá, kiến thức nghề nghiệp và năng lực chuyên môn của hội viên đã được nâng cao, đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi ngày càng cao của nghề nghiệp. Hầu hết hội viên hoàn thành xuất sắc nhiêm vụ, giữ vững bản lĩnh, đạo đức phẩm chất nghề nghiệp. Nhiều hội viên đã trưởng thành, được giao đảm nhận chức trách và vị trí lãnh đạo, quản lý doanh nghiệp, ngành, địa phương và đất nước
Tăng cường thông tin, quảng bá nghề nghiệp
Công tác thông tin, tuyền truyền, giới thiệu về Hiệp hội và nghề nghiệp đã được VAA tiến hành thường xuyên, liên tục với nhiều hình thức, trên nhiều diễn đàn, website, fanpages, tạp chí, hội nghị, hội thảo... Hiệp hội thường xuyên có bài giới thiệu về Việt Nam, nghề nghiệp kế toán và kiểm toán Việt Nam trên các tạp chí, ấn phẩm truyền thông của tổ chức nghề nghiệp quốc tế như: AFA Conection, AFA Report...
Tạp chí Kế toán và kiểm toán - cơ quan ngôn luận của Hiệp hội phát hành đều đặn, từng bước nâng cao chất lượng cả nội dung và hình thức. Tạp chí đã đổi mới về tổ chức, sắp xếp lại, thực hiện đúng quy hoạch báo chí, từng bước tăng kỳ hạn và quy mô phát hành hàng tháng, duy tri đều đặn trên 100 trang/số.
Phối hợp hoạt đông và hợp tác nghề nghiệp trong nước và quốc tế
Có thể đánh giá, vai trò, vị thế của nghề nghiệp kế toán Việt Nam đã dược xác lập và nâng lên đáng kể cả trong nước và ngoài nước. Mối quan hệ giữa Hiệp hội với các cơ quan nhà nước như Quốc hội và các Ủy ban của Quốc hội, Bộ Tài chính, Bộ Nội vụ, Kiểm toán nhà nước, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Ban Đối ngoại Trung ương, Phòng thương mai và công nghiệp Việt nam… được duy trì thường xuyên, tranh thủ tối đa sự chỉ đạo và hướng dẫn của các cơ quan trong các họat động của Hội.
Hội đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thành viên của các tổ chức nghề nghiệp trong nước và ngoài nước. Ở trong nước, Hiệp hội là thành viên tích cực của VUSTA, tham gia tích cực, có hiệu quả vào nhiều hoạt động của VCCI. Lãnh đạo Hiệp hội tham gia Đoàn Chủ tịch VUSTA, hoạt động tích cực và có hiệu quả trong phát triển và vận động đội ngũ trí thức.
Trong quan hệ quốc tế, VAA đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thành viên và tham gia tích cực, có hiệu quả vào hoạt động của IFAC, AFA. Tư cách thành viên chính thức của VAA tại IFAC đã được xác lập. Hội đã ký văn bản hợp tác và thực hiện có hiệu quả quan hệ hợp tác nghề nghiệp với các tổ chức nghề nghiệp quốc tế có Văn phòng Đại diện ở Việt Nam như: Hiệp hội kế toán công chứng Vương quốc Anh (ACCA), Viện kế toán công chứng Anh và Xứ Wales (ICAEW), Hội kế toán công chứng Australia (CPAA), Hội kế toán quản trị Hoa kỳ (IMA), Hội kiểm toán viên nội bộ quốc tế (IIA), Viên kế toán Singapor (ISCA)...
Tiếng nói và vị thế của VAA tại diễn đàn kế toán thế giới đã được đề cao. Thông qua các hoạt động nghề nghiệp, Hội đã tăng cường giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm và đặc biệt là tranh thủ giới thiệu quảng bá để các tổ chức nghề nghiệp trên thế giới hiểu về Việt Nam và ủng hộ Việt Nam trong hội nhập quốc tế, trong phát triển nghề nghiệp kế toán và kiểm toán.
Đến nay, ngoài các tổ chức nghề nghiệp trong khu vực Đông Nam Á, Hôi đã thiết lập quan hệ với nhiều tổ chức nghè nghiêp Bắc Á, Tây Á, châu Phi, châu Âu... Hiệp hội đã hoàn thành xuất sắc vai trò Chủ tịch Hiệp hội kế toán các nước Đông Nam Á nhiệm kỳ 2020-2005, đang làm tốt trách nhiệm chủ tịch AFA nhiệm kỳ 2024-2025. Ban đối ngoại Trung ương đã ghi nhận, tặng Bằng khen cho VAA về những đóng góp của Hiệp hội trong quan hệ đối ngoại, hợp tác và phát triển nghề nghiệp.
Quan tâm đến công tác Đảng, công đoàn và hoạt động xã hội
Chi bộ Đảng, Công đoàn cơ sở của Văn phòng Trung ương Hiệp hội luôn được lãnh đạo VAA quan tâm, hoạt động rất hiệu quả. Liên tục các năm, chi bộ đều được xếp loại là tổ chức Đảng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, được Đảng ủy cấp trên khen thưởng. Lãnh đạo chi bộ tham gia Đảng ủy, Thường vụ Đảng ủy, là Chủ nhiệm Ủy ban kiểm tra của Đảng bộ Liên hiệp hội một số khóa và đã hoàn thành xuất sắc nhiêm vụ.
Công đoàn luôn động viên và quan tâm chăm lo người lao động hoàn thành tốt nhiệm vụ chuyên môn và quyền lợi của người lao động. Nhiều đoàn viên công đoàn đạt chiến sĩ thi đua. Tập thể đoàn kết, gắn bó và chấp hành đầy đủ luật pháp nhà nước, kỷ luật lao động và quy chế làm việc của Hiệp hội.
Hiệp hội thực hiện đầy đủ trách nhiệm xã hội, luôn hưởng ứng và tham gia tích cực các cuộc vận động do Liên hiệp hội, Mặt trận tổ quốc và chính quyền địa phương tổ chức. Hiệp hội đã vận động, động viên Hội viên và người lao động đóng góp tích cực cho các chương trình xóa đói giảm nghèo, chương trình vì hải đảo, phòng chống dịch Covid-19, khuyến học và các hoạt động từ thiện...
Hoạt động và kết quả đạt được của VAA trong 30 năm qua đã nâng cao vị thế của nghề nghiệp kế toán, kiểm toán Việt Nam không chỉ trong nước và cả ngoài nước, khẳng định vai trò của tổ chức nghề nghiệp kế toán và kiểm toán trong nền kinh tế thị trường, mở cửa và hội nhập của Việt Nam, góp phần tích cực vào sự tin cậy, minh bạch của thông tin kinh tế tài chính, kế toán, của nền tài chính quốc gia.
Bước vào giai đoạn mới, VAA tiếp tục phấn đấu xây dựng Hiệp hội thực sự tin cậy và chuyên nghiệp, xứng đáng là tổ chức nghề nghiệp có vị thế trong khu vực Đông Nam Á, là thành viên tích cực của Tổ chức nghề nghiệp kế toán thế giới. Trong nhiệm kỳ khóa VII, Hiệp hội sẽ triển khai đồng bộ các giải pháp để nâng cao chất lượng hoạt động, tính chuyên nghiệp và vị thế của tổ chức nghề nghiệp kế toán, kiểm toán Việt Nam.
Đánh giá và ghi nhận kết quả hoạt động, thành tích và những đóng góp vào công cuộc xây dựng đất nước, phát triển khoa học công nghệ, VAA đã được Nhà nước tăng huân chương lao động hạng nhất, nhì, ba; Liên Hiệp các Hội khoa học kỹ thuật Việt Nam tăng cờ thi đua nhiều năm; Ban đối ngoại Trung ương, Kiểm toán nhà nước, Bộ Tài chính, VCCI ... tặng bằng khen. 5 lãnh đạo của Hiệp hội được Liên hiệp hội vinh danh "Trí thức tiêu biểu".