Tại Hội nghị Đối thoại, tư vấn, hỗ trợ, giải đáp chính sách BHXH, BHYT cho DN diễn ra mới đây, ông Nguyễn Phi Hiền - Phó Giám đốc BHXH tỉnh Bình Dương cho biết, thông qua việc đối thoại, tư vấn góp phần nâng cao nhận thức, kịp thời bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người lao động; đồng thời, hỗ trợ DN thực hiện nghiêm các quy định về pháp luật, hạn chế tối đa tình trạng nợ đọng, trốn đóng BHXH, BHYT. “Đây là cơ hội để cơ quan BHXH nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng của người lao động” - ông Hiền cho biết.
Tại Hội nghị, các phòng nghiệp vụ của BHXH tỉnh Bình Dương trình bày nhiều nội dung liên quan đến chính sách BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp. Đại diện các đơn vị, DN đặt nhiều câu hỏi liên quan đến chế độ hưu trí, BHXH 1 lần, tử tuất, ốm đau, thai sản, bảo hiểm thất nghiệp, BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình… Hầu hết khó khăn, vướng mắc đều được đại diện lãnh đạo và các phòng nghiệp vụ của BHXH tỉnh Bình Dương giải đáp thỏa đáng.
Tham gia đối thoại, rất nhiều đại diện DN quan tâm đến Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi), nhất là chế độ hưu trí và nhận BHXH 1 lần.
Chị Nguyên Thảo, đại diện một DN may mặc ở TP. Thủ Dầu Một chuyển tải câu hỏi của người lao động: “Năm nay 35 tuổi và đã tham gia BHXH được 15 năm. Nếu nhận BHXH 1 lần và sau đó lại tiếp tục tham gia BHXH từ đầu. Như vậy lương hưu của người lao động sau này có bị ảnh hưởng gì không?”.
Trả lời câu hỏi của DN về trường hợp người lao động nhận BHXH 1 lần và sau đó lại tiếp tục tham gia BHXH từ đầu, Phó Giám đốc BHXH tỉnh cho biết, mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH được xác định theo quy định tại: Điều 62, Điều 64 Luật BHXH 2014; Điều 9, Điều 10 Nghị định 115/2015; Điều 20 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH; Khoản 19 và 21 Điều 1 Thông tư 06/2021/TT-BLĐTBXH được tính như sau: Mức lương hưu hàng tháng bằng tỷ lệ (%) hưởng lương hưu hằng tháng nhân với mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH. Trong đó, tỷ lệ (%) hưởng lương hưu hằng tháng được xác định là đóng BHXH đủ 20 năm (đối với nam) và 15 năm (đối với nữ) thì tỷ lệ là 45%; sau đó, cứ thêm mỗi năm đóng BHXH, thì tỷ lệ này cộng thêm 2%. Tỷ lệ (%) hưởng lương hưu hằng tháng tối đa là 75%.
Mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH được tính trung bình các mức thu nhập tháng đóng BHXH của toàn bộ thời gian đóng. Thu nhập tháng đã đóng BHXH để làm căn cứ tính mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH của người lao động được điều chỉnh trên cơ sở chỉ số giá tiêu dùng của từng thời kỳ theo quy định của Chính phủ.
Ngoài ra, người tham gia BHXH tự nguyện có thời gian đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75% khi nghỉ hưu, thì ngoài lương hưu còn được hưởng trợ cấp một lần. Mức trợ cấp một lần được tính theo số năm đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, cứ mỗi năm đóng BHXH thì được tính bằng 0,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
“Như vậy, số năm đóng BHXH càng nhiều và mức lương tính làm căn cứ đóng BHXH càng cao, thì lương hưu của NLĐ nhận được sẽ càng cao. Do vậy nếu người lao động nhận BHXH một lần, sau đó lại tiếp tục tham gia BHXH, thì số năm tham gia BHXH sẽ bị ảnh hưởng (giảm), do vậy mức lương hưu sẽ không cao” - ông Hiền lưu ý.
Trước ý kiến phản ánh của DN về băn khoăn của người lao động, đó là số năm tham gia BHXH đã đủ theo quy định của Luật BHXH để nhận chế độ hưu trí, nhưng vẫn đang trong độ tuổi lao động, vậy người lao động xin nghỉ việc, dừng đóng BHXH làm công việc khác để chờ đủ tuổi hưu, thì lương hưu có ảnh hưởng gì không?
Về vấn đề này đại diện Phòng Chế độ BHXH (BHXH tỉnh Bình Dương) cho biết: Việc dừng đóng BHXH sẽ bị ảnh hưởng, bởi nếu đóng BHXH đủ 20 năm (đối với nam) và 15 năm (đối với nữ) thì tỷ lệ lương hưu chỉ là 45% mức lương tính làm căn cứ đóng BHXH.
Khi còn trong tuổi lao động, dù đã đóng đủ thời gian đóng BHXH tối thiểu để hưởng lương hưu, người lao động vẫn nên tiếp tục duy trì tham gia BHXH để mỗi năm tham gia BHXH được tính thêm 2% lương hưu. Đó là chưa kể đến việc duy trì tham gia BHXH, NLĐ còn được cấp BHYT và hưởng nhiều chế độ khác như ốm đau, thai sản…
Để minh chứng cho vấn đề này, một bài toán so sánh giữa nhận BHXH 1 lần và chế độ hưu trí được BHXH tỉnh Bình Dương đưa ra: Nếu một người lao động là nữ đủ 20 năm đóng BHXH, với mức tiền lương bình quân hàng tháng đóng BHXH là 4 triệu đồng, thì chế độ hưu trí sẽ nhận được như sau: Mức hưởng lương hưu (55%), tương đương 2,2 triệu đồng/tháng; tổng tiền lương hưu (240 tháng) bằng 528 triệu đồng; BHYT mức giá 972 nghìn đồng/tháng, tương đương 19,4 triệu đồng; trợ cấp mai táng phí công với tử tuất là 24,6 triệu đồng. Như vậy tổng số tiền nhận được là khoảng 572 triệu đồng.
Trong khi đó, nếu nhận BHXH 1 lần thì được tính: 4 triệu đồng x (1,5 x 13 + 2 x 7)= 134 triệu đồng. Chênh lệch khoảng 438 triệu đồng./.
