Hỗ trợ tài chính cho báo chí thực hiện nhiệm vụ chính trị, công ích
Sáng 04/12, tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 52, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý về về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi).
Báo cáo tại Phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội (ĐBQH), Thường trực Ủy ban và Cơ quan chủ trì soạn thảo đã thống nhất, chỉnh lý cụm từ “cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện” thành “cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện” để bảo đảm tính chính xác và phù hợp với phạm vi điều chỉnh của Dự án Luật.
Liên quan đến chính sách của Nhà nước về phát triển báo chí, ông Nguyễn Đắc Vinh cho hay, quá trình thảo luận, một số ý kiến cho rằng, chính sách phát triển báo chí cần được bổ sung, cụ thể hóa và mang tính đặc thù, khả thi, phù hợp với bối cảnh chuyển đổi số và phát triển báo chí hiện đại; cần có chính sách ưu đãi thuế và hỗ trợ tài chính cho báo chí thực hiện nhiệm vụ chính trị, công ích và cho việc đầu tư công nghệ số trong hoạt động báo chí hiện đại.
Tiếp thu ý kiến này, Dự thảo Luật đã được chỉnh lý theo hướng bổ sung quy định Nhà nước có chính sách ưu đãi thuế theo quy định của pháp luật. Ưu đãi về thuế cho báo chí được quy định tại Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, theo đó, báo chí được hưởng mức thuế suất là 10%.
Về đầu tư cho báo chí, khoản 2 Điều 9 Dự thảo Luật quy định Nhà nước đầu tư phát triển báo chí, tập trung trọng tâm, trọng điểm trong các lĩnh vực: Đào tạo, bồi dưỡng nhân lực về chuyên môn, nghiệp vụ, phát triển nguồn nhân lực chuyển đổi số báo chí và quản lý hoạt động báo chí, nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ hiện đại cho các cơ quan báo chí; Nền tảng số báo chí quốc gia; Hạ tầng dữ liệu báo chí số; Công cụ số để thực hiện giám sát hoạt động báo chí trên không gian mạng.
Về hỗ trợ tài chính cho báo chí thực hiện nhiệm vụ chính trị, công ích, Dự thảo Luật quy định chính sách nhà nước về giao nhiệm vụ, đặt hàng, đấu thầu và hỗ trợ cước vận chuyển, chi phí đăng tải, truyền dẫn, phát sóng để báo chí phục vụ nhiệm vụ chính trị, an ninh, quốc phòng, văn hóa, thông tin tuyên truyền về tình trạng khẩn cấp, thông tin đối ngoại, truyền thông chính sách, phục vụ thiếu niên, nhi đồng,trẻ em, người khiếm thính, khiếm thị, đồng bào vùng dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng sâu, vùng xa, miền núi, biên giới, hải đảo và các nhiệm vụ trọng yếu khác.
Bên cạnh đó, có ý kiến đề nghị bổ sung chính sách hỗ trợ chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo cho cơ quan báo chí; đồng thời cho phép báo chí tiếp cận các nguồn vốn như Quỹ Phát triển khoa học công nghệ, Quỹ Đổi mới Công nghệ Quốc gia để nâng cao năng lực đầu tư công nghệ.
Ủy ban Văn hóa và Xã hội nhận thấy, ý kiến của ĐBQH là xác đáng. Thường trực Ủy ban xin tiếp thu và tại khoản 2 Điều 9 Dự thảo Luật quy định chính sách: Nhà nước đầu tư hạ tầng dữ liệu báo chí số và phát triển nguồn nhân lực chuyển đổi số báo chí.
Theo quy định của pháp luật về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan khác ở trung ương và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thực hiện quản lý, sử dụng Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ quốc gia, Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia, Quỹ phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Do vậy, hoạt động chuyển đổi số báo chí là một nội thuộc lĩnh vực ứng dụng khoa học và công nghệ, được phép tiếp cận và sử dụng nguồn vốn từ các quỹ này để triển khai thực hiện.
Rà soát kỹ lưỡng, bảo đảm nguồn lực thực hiện
Phát biểu tại Phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, ý kiến của các đại biểu Quốc hội khi thảo luận tập trung vào cơ chế chính sách để phát triển báo chí, quản lý báo chí trên không gian mạng, bảo vệ an toàn cho tác nghiệp báo chí, điều kiện cấp phép và quản lý với cộng tác viên, định nghĩa và địa vị pháp lý. Chủ tịch Quốc hội đề nghị các cơ quan nghiên cứu, trao đổi thống nhất nội dung tiếp thu, giải trình bảo đảm thấu tình, đạt lý.
Theo Chủ tịch Quốc hội, Luật Báo chí lần này được sửa đổi trên tinh thần thực hiện cuộc cách mạng về sắp xếp tổ chức bộ máy chính quyền 2 cấp. Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể cũng phải sắp xếp các đơn vị báo chí.
Chủ tịch Quốc hội cũng thống nhất cao về các chính sách ưu đãi thuế cho báo chí được quy định tại Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp. Theo đó, tất cả loại hình báo chí được hưởng mức thuế suất 10%, trước đây báo in được hưởng thuế suất 10%, các loại hình khác phải chịu mức thuế suất 20%.
Chủ tịch Quốc hội cho biết, Dự thảo Luật đã bổ sung quy định cơ quan báo chí, tác giả, tác phẩm chỉ sử dụng trí tuệ nhân tạo để hỗ trợ cho hoạt động báo chí, phải thực hiện đúng quy định về sở hữu trí tuệ, đạo đức nghề nghiệp. Cơ quan báo chí có trách nhiệm quy định sử dụng trí tuệ nhân tạo trong cơ quan của mình.
Đặc biệt, tại Kỳ họp thứ 10, lần đầu tiên Quốc hội sẽ ban hành Luật Trí tuệ nhân tạo (AI) và cũng kết nối với Luật Báo chí (sửa đổi). Vì vậy, Chủ tịch Quốc hội đề nghị rà soát kỹ lưỡng, toàn diện Dự thảo Luật với các luật hiện hành cũng như dự án luật đang được sửa đổi, bổ sung có liên quan để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất trong các quy định liên quan đến báo chí, khoa học công nghệ, chuyển đổi số, an ninh thông tin, quảng cáo và sở hữu trí tuệ…
Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị tiếp tục rà soát kỹ lưỡng các nội dung, trong đó có việc bổ sung, rà soát các chính sách phát triển báo chí và bảo đảm nguồn lực thực hiện; nhất là cơ chế tài chính hỗ trợ cho báo chí thực hiện nghĩa vụ công ích và các nhiệm vụ được cấp có thẩm quyền giao, đầu tư hạ tầng, ưu đãi thuế để bảo đảm tính khả thi.
