Bộ Tư pháp lấy ý kiến về Dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013

Hội nghị diễn ra theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến, thu hút đông đảo các chuyên gia, các đại biểu đến từ nhiều cơ quan, Bộ, ban, ngành Trung ương và địa phương; đại diện 63 Sở Tư pháp, Cục Thi hành án dân sự trên cả nước.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh  nhấn mạnh, việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp dù ở phạm vi, quy mô nào cũng là một công việc rất hệ trọng, rất thiêng liêng. Do vậy, theo đúng chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp phải được tiến hành thận trọng, khách quan, dân chủ, khoa học, hiệu quả với sự tham gia tích cực, đồng bộ của các cơ quan, tổ chức, các chuyên gia, nhà khoa học. 

Bộ trưởng cho biết, chủ trương của chúng ta chỉ là sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nhằm phục vụ sắp xếp, tinh gọn bộ máy. Bộ Tư pháp được giao nhiệm vụ lấy ý kiến nhân dân và các cơ quan khác trong thời gian 01 tháng, đồng thời tổng hợp các ý kiến góp ý trình Chính phủ trình Ủy ban Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013. 

Bộ trưởng mong các đại biểu góp ý một cách trọng tâm, trọng điểm để cùng với các cơ quan chức năng đóng góp ý kiến trong quá trình hoàn thiện Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.

Việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 trong thời điểm hiện nay là hết sức cần thiết, tạo cơ sở hiến định cho việc thực hiện cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy, xây dựng, hoàn thiện, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ phát triển đất nước nhanh, bền vững trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc.

Việc sửa đổi, bổ sung tập trung vào 2 nhóm nội dung quan trọng. Một là, các quy định liên quan đến Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (MTTQVN), các tổ chức chính trị - xã hội;

Hai là các quy định tại Chương IX để thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; đồng thời, có quy định chuyển tiếp để bảo đảm chính quyền địa phương hoạt động thông suốt, không gián đoạn, phù hợp với lộ trình thực hiện sắp xếp, sáp nhập các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã, không tổ chức cấp huyện.

Tại Hội nghị, các ý kiến đã góp ý đối với toàn bộ Dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 đã được Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 công bố, tập trung vào các quy định liên quan đến MTTQVN, tổ chức chính trị - xã hội, đơn vị hành chính, chính quyền địa phương.

Phát biểu tại Hội nghị, GS,TS Phan Trung Lý - nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội tán thành chủ trương sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 để đáp ứng yêu cầu sắp xếp lại hệ thống tổ chức và bộ máy hành chính Nhà nước theo hướng tinh gọn, nâng cao hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.

Đồng thời, tán thành với cách làm nghiêm túc, thận trọng, công phu của Ủy ban Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và cơ bản tán thành với các nội dung được trình bày trong Dự thảo Nghị quyết sửa đổi Hiến pháp năm 2013.

Góp ý về việc sửa đổi Điều 9, Điều 10 Hiến pháp 2013, ông Phan Trung Lý phân tích, quy định của Dự thảo Nghị quyết nhằm thực hiện chủ trương tinh gọn tổ chức hệ thống chính trị, khắc phục sự trùng lặp về tổ chức, chức năng và hoạt động giữa MTTQVN và các tổ chức chính trị - xã hội, qua đó nâng cao tính thiết chế và hiệu lực hiến định của Hiến pháp. Đồng thời, thể hiện đúng vai trò trung tâm liên minh chính trị - xã hội của MTTQVN trong hệ thống chính trị, phù hợp với chủ trương đổi mới và sắp xếp lại tổ chức bộ máy theo Nghị quyết Trung ương.

Tuy nhiên, ông đề nghị cần thể hiện được vai trò trung tâm, tập trung thống nhất của MTTQVN, vừa bảo đảm phát huy vai trò của các tổ chức chính trị xã hội và tổ chức xã hội. Bên cạnh đó, cần quán triệt quan điểm chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về đổi mới tư duy lập hiến, lập pháp: “chỉ quy định những vấn đề có tính nguyên tắc, không quy định quá cụ thể chi tiết” theo hướng trong Điều 9, Điều 10 sửa đổi chỉ quy định về Mặt trận và các tổ chức chính trị xã hội, các tổ chức xã hội, mà không quy định cụ thể tên của 5 tổ chức chính trị xã hội.

Về chính quyền địa phương, TS Trần Anh Tuấn - nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ gợi ý bổ sung thêm một khoản vào Điều 111 Hiến pháp như sau: Chính quyền địa phương chỉ tổ chức 2 cấp, gồm chính quyền cấp tỉnh và chính quyền cấp dưới tỉnh.

Theo ông Trần Anh Tuấn, quy định như vậy, dù chính quyền cấp dưới tỉnh có được chia thành phường, xã, liên phường, liên xã, đặc khu hay sau này, tùy theo điều kiện phát triển mà có thể có thêm phủ, trấn, thành phố… thì chính quyền địa phương được tổ chức ở đó cũng đều là chính quyền cấp dưới tỉnh (đang tạm gọi là cấp xã) và chỉ là 1 cấp, thể hiện được sự đa dạng trong sự thống nhất. 

Các ý kiến đóng góp sẽ được Ban Tổ chức gửi đến cơ quan có thẩm quyền tổng hợp trình Ủy ban Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.