Phát triển nhiên liệu sinh học gặp nhiều thách thức
Ông Khương Lê Thành - Thành viên HĐQT BSR cho biết, BSR là một trong những doanh nghiệp lớn và quan trọng trong lĩnh vực lọc hóa dầu ở Việt Nam, đơn vị cũng đã nỗ lực thực hiện một số công việc, đóng góp vào sự phát triển nhiên liệu sinh học ở Việt Nam.
Từ năm 2014, với mục tiêu giảm thiểu lượng khí thải và đảm bảo an toàn cho môi trường, sản phẩm xăng E5 RON 92 đã được BSR chạy thử và tiêu thụ. Tuy nhiên, việc thúc đẩy sử dụng nhiên liệu sinh học trong quá trình sản xuất vẫn còn đang đối mặt với một số thách thức.
Trong đó, chi phí nguyên liệu ban đầu cho việc sản xuất xăng E5 vẫn còn cao, một số quy định và chính sách ưu đãi, phân phối thị trường cũng có nhiều khó khăn đã làm cho việc sản xuất nhiên liệu sinh học của các nhà máy bị ngưng trệ.
“Chúng tôi hy vọng Đề án của Đại học Bách khoa Hà Nội sẽ là lối mở đến Bộ Công Thương và được các cơ quan chức năng mở nút thắt, giúp giải quyết được các vấn đề khó khăn, nhằm tạo điều kiện cho các nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học ổn định sản xuất, góp phần tái tạo môi trường” - ông Khương Lê Thành nhấn mạnh.
PGS.TS Phạm Hữu Tuyến - Trưởng đoàn công tác của Viện Cơ khí Động lực, Đại học Bách khoa Hà Nội nhấn mạnh, lộ trình sử dụng xăng sinh học đã được đề xuất trong Đề án. Các khó khăn trong sản xuất cồn ethanol nhiên liệu như nguyên liệu đầu vào giá thành cao, không ổn định; chi phí đầu tư xử lý môi trường trong tổng mức đầu tư lớn cũng đã được phân tích, đề cập.
Ở đầu ra, giá thành cao sẽ khiến khó cạnh tranh với ethanol nhập khẩu, trong khi giá bán thì theo thỏa thuận với các doanh nghiệp đầu mối xăng dầu; mức tiêu thụ xăng sinh học thấp nên nhu cầu cồn ethanol nhiên liệu chưa cao; chính sách hỗ trợ của Nhà nước đối với doanh nghiệp sản xuất nhiên liệu sinh học còn ít…
Theo TS.Nguyễn Đức Khánh - Viện Cơ khí động lực, Đại học Bách khoa Hà Nội - nhiên liệu sinh học đã được sử dụng phổ biến rộng rãi tại nhiều quốc gia trên thế giới. Nghiên cứu của Đại học Bách khoa Hà Nội cũng chỉ ra rằng, những động cơ sử dụng nhiên liệu sinh học có độ bền cao hơn, tốt cho môi trường hơn. Kết quả cụ thể, CO2 giảm trung bình 5,9% - 10,9% đối với sử dụng xe máy, CO2 giảm 14,4% - 19,3% đối với sử dụng ô tô.
Trên cơ sở phân tích các kết quả nghiên cứu trên thế giới và trong nước về ảnh hưởng của nhiên liệu sinh học đến động cơ và các hệ thống, các nhà nghiên cứu của Viện Cơ khí động lực kết luận: Với tỷ lệ ethanol trong nhiên liệu sinh học tới 10%, có thể sử dụng trực tiếp mà không cần thay đổi kết cấu của động cơ.
Còn tỷ lệ ethanol 5% trong nhiên liệu có vai trò như phụ gia cải thiện quá trình làm việc của động cơ, nâng cao tính năng kinh tế, kỹ thuật và giảm phát thải độc hại; hàm lượng ethanol thấp không ảnh hưởng hoặc ảnh hưởng ít đến các chi tiết chính của động cơ.
Trong một số trường hợp, sử dụng nhiên liệu sinh học với tỷ lệ ethanol thấp có thể giảm được lượng muội bám trên piston, xylanh và giảm hao mòn động cơ. Đề án cũng đề xuất lộ trình sử dụng xăng sinh học hợp lý để có thể thúc đẩy nhiên liệu sinh học được sử dụng hiệu quả, từ tháng 12/2025 đến năm 2030.
Hướng tới sản xuất năng lượng thân thiện với môi trường
Các nhà nghiên cứu của Đại học Bách khoa Hà Nội cũng cho rằng, việc ưu đãi, hỗ trợ, khuyến khích các đơn vị sản xuất, phối trộn và phân phối nhiên liệu sinh học (vốn, công nghệ, thuế, sử dụng đất…) cũng rất cần được quan tâm.
Cùng với đó là hỗ trợ đầu tư nghiên cứu, ứng dụng giống cây nguyên liệu có năng suất cao, nhiên liệu sinh học thế hệ 2-3, các công nghệ sản xuất tiên tiến hiệu suất cao.
Hơn nữa, cần điều chỉnh mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng sinh học dựa trên khả năng giảm phát thải so với xăng khoáng, khuyến khích các cửa hàng bán lẻ phân phối xăng sinh học…
Ông Phạm Văn Vượng - Phó Trưởng ban Kinh tế - Kế hoạch BSR, Giám đốc Công ty cổ phần nhiên liệu sinh học Dầu khí miền Trung (BSR-BF) đã đóng góp nhiều ý kiến từ thực tiễn để hoàn thiện Đề án của Đại học Bách khoa Hà Nội.
Theo đó, vấn đề phát triển nhiên liệu sinh học đã thu hút sự quan tâm và tham gia của nhiều doanh nghiệp trong nước thời gian qua, đặc biệt BSR-BF cũng rất quan tâm phát triển lĩnh vực này nhằm xúc tiến mô hình sản xuất năng lượng thân thiện với môi trường.
Tuy nhiên, cần phải có các chính sách ưu đãi về thuế, vốn vay, lãi suất, sử dụng đất…, cũng như chi phí làm các trạm phối trộn, xác định giá nhiên liệu sinh học phù hợp để đảm bảo hài hòa lợi ích cho cả đơn vị cung cấp lẫn khách hàng - ông Phạm Văn Vượng đề xuất. Ngoài ra, cần có thêm nhiều nỗ lực để đảm bảo quá trình chuyển đổi năng lượng thành công và bền vững trong tương lai.
Tại buổi làm việc, các nhà chuyên môn cũng đã đóng góp nhiều ý kiến để hoàn thiện thêm Đề án. Nhiều đề xuất đáng lưu ý như: tăng cường đầu tư nghiên cứu và phát triển, xây dựng hạ tầng phù hợp, đào tạo nhân lực và áp dụng các chính sách ưu đãi… Đây chính là những giải pháp cần thiết để thúc đẩy việc sử dụng nhiên liệu sinh học và đóng góp cho mục tiêu bảo vệ môi trường, an ninh năng lượng của đất nước.
Dự kiến Đề tài “Nghiên cứu đánh giá tình hình thực hiện và đề xuất giải pháp thúc đẩy Đề án phát triển nhiên liệu sinh học ở Việt Nam” sẽ được trình lên Bộ Công Thương vào cuối năm 2023 để Bộ đưa ra những chủ trương phù hợp cho lộ trình phát triển nhiên liệu sinh học tại Việt Nam./.
