Đây là một số kết quả từ “Nghiên cứu thực chứng hướng tới thúc đẩy việc tiếp cận thông tin đất đai của người dân”, được công bố tại Tọa đàm chuyên đề “Đánh giá việc công khai thông tin kế hoạch sử dụng đất cấp huyện và bảng giá đất cấp tỉnh”, do Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) tại Việt Nam phối hợp với Trung tâm Thúc đẩy giáo dục và Nâng cao năng lực phụ nữ (CEPEW) tổ chức vào sáng 01/7.
 |
| Quang cảnh Tọađàm.Ảnh: D.THIỆN |
Bà Ngô Thị Thu Hà - Giám đốc CEPEW cho biết, pháp luật về đất đai và tiếp cận thông tin của Việt Nam đã có những quy định cụ thể về trách nhiệm, quy trình, hình thức và thời hạn công khai thông tin bảng giá đất cấp tỉnh và kế hoạch sử dụng đất cấp huyện cũng như cung cấp những nội dung thông tin này theo yêu cầu của người dân.
Nghị quyết của Quốc hội Khoá XIV cũng đã quyết nghị việc Chính phủ cần tuyên truyền nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật về đất đai, quy hoạch đô thị của tổ chức và ngườidân; cũng như khuyến khích và tạo điều kiện cho tổ chức, cá nhân, tổ chức xã hội - nghề nghiệp tham gia phản biện xã hội đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật về quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai.
Tuy nhiên, kết quả nghiên cứucho thấy, chỉ có 27/63 UBND tỉnh, thành phố đã đăng tải bảng giá đất cấp tỉnh giai đoạn 2020-2024 (chiếm 42,9%) và có 337/704 UBND cấp huyện trên toàn quốc đã đăng tải kế hoạch sử dụng đất cấp huyện năm 2021 (chiếm 47,9%).
Đặc biệt, việc đăng tải thông tin của các cơ quan nhà nước còn thiếu đồng bộ, các tài liệu đính kèm thông báo công khai kế hoạch sử dụng đất cấp huyện thường được đăng rải rác ở một số chuyên mục khác nhau trên các cổng/trang thông tin điện tử làm cho người dân gặp khó khăn trong việctìm kiếm thông tin một cách đầy đủ.
Bên cạnh đó, chỉ có 17% cơ quan nhà nước đăng tải đầy đủ kế hoạch sử dụng đất cấp huyện đáp ứng yêu cầu đăng tải cả 4 loại tài liệu gồm: thông báo công khai kế hoạch sử dụng đất; quyết định phê duyệt kế hoạch sử dụng đất cấp huyện; báo cáo thuyết minh; bản đồ kế hoạch sử dụng đất; hoặc đăng tải 3 loại tài liệu quan trọng nhất ngoại trừ thông báo công khai kế hoạch sử dụng đất.
Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy, đối với yêu cầu cung cấp thông tin gửi tới các văn phòng UBND cấp huyện trên toàn quốc, có 98 cơ quan cung cấp thông tin (chiếm 17,5%); 15 cơ quan từ chối cung cấp thông tin (chiếm 2,7%). Ngoài ra, có46 cơ quan có phản hồi nhưng không cung cấp thông tin (chiếm 8,2%) và có tới 402 cơ quan không phản hồi (chiếm 71,7%).
Ở chiều tích cực, có 12/63 tỉnh, thành phố thực hiện rấttốt việc đăng tải thông tin kế hoạch sử dụng đất trên trang thông tin điện tử cấp huyện (chiếm 19%), bao gồm: Bắc Kạn, Sơn La, Nam Định, Đà Nẵng, Phú Yên, Gia Lai, Tiền Giang, Trà Vinh, Đồng Tháp, Hậu Giang, Sóc Trăng, Cà Mau.
Trong đó, 3 tỉnh Gia Lai, Tiền Giang và Trà Vinh có tất cả các huyện thực hiện tốt việc công khai thông tin.
Từ thực tếtrên, nhóm nghiên cứu khuyến nghị các cơ quan nhà nước cần phải đẩy mạnh thực thi các yêu cầu của Luật Tiếp cận thông tin năm 2016. Việc thực hiện tốt những quy định trong Luật này sẽ góp phần thực hiện tốt các quy định về công khai thông tin đất đai được quy định trong pháp luật về đất đai, qua đó nhằm góp phần tăng hiệu quả quản trị đất đai và giảm tranh chấp, khiếu kiện trong lĩnh vựcđất đai.
Từ góc nhìn quốc tế, bà Diana Torres - Trưởng phòng Quản trị và Tham gia, UNDP tại Việt Nam chia sẻ, thiếu công khai thông tin về quy hoạch, kế hoạch sử dụng và thu hồi đất đai, bảng giá đất… là một những nguyên nhân dẫn tới khiếu kiện về đất đai ở Việt Nam, đặc biệt là ở những khu vực vùng ven các thành phố lớn.
“Bởi vậy, khi thông tin liên quan đến đất đai được chia sẻ công khai và người dân có cơ hội đóng góp ý kiến cho dự thảo kế hoạch sử dụng đất và bảng giá đất, nguy cơ tham nhũng và khiếu kiện trong lĩnh vực đất đai sẽ giảm đi, niềm tin của người dân vào chính quyền địa phương sẽ tăng lên” - bà Diana Torres nhấn mạnh.
Bà Ngô Thị Thu Hà chia sẻ thêm, người dân, báo chí và các tổ chức xã hội đóng vai trò quan trọng trong việcthúc đẩy minh bạch thông tin, trong đó có thông tin về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và bảng giá đất. Các thông tin vềđất đai càng minh bạch sẽ giúp cho Nhà nước quản trị nguồn tài nguyên đất đai ngày càng tốt hơn.
| “Nghiên cứu thực chứng hướng tới thúc đẩy việc tiếp cận thông tin đất đai của người dân” được UNDP tại Việt Nam vàCEPEW thực hiện khảo sátđối với 63 tỉnh, thành phố và 704 quận, huyện, thị xã trên toàn quốc trong 1 năm (từ tháng 7/2021 đến tháng 6/2022). Nghiên cứudo Bộ Ngoại giao và Thương mạiAustralia(DFAT), Đại sứ quán Ireland và UNDP tại Việt Nam cùng tài trợ, thông qua Chương trình nghiên cứu Chỉ số Hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh (PAPI) của UNDP tại Việt Nam. |
DIỆU THIỆN
