Chuẩn mực Kiểm toán nhà nước 2315 - Xác định và đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu trong kiểm toán tài chính

(BKTO) Chuẩn mực Kiểm toán nhà nước 2315 (CMKTNN) quy định và hướng dẫn trách nhiệm của kiểm toán viên nhà nước (KTVNN) trong việc xác định, đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu trong báo cáo tài chính (BCTC) đối với các cuộc kiểm toán tài chính của Kiểm toán nhà nước nhằm giúp KTVNN xác định và đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu do gian lận hoặc nhầm lẫn ở cấp độ BCTC và cấp độ cơ sở dẫn liệu, từ đó cung cấp cơ sở cho việc thiết kế và thực hiện các biện pháp xử lý đối với rủi ro có sai sót trọng yếu đã được đánh giá.

dsc_1964.jpg
KTVNN thiết kế và thực hiện các thủ tục đánh giá rủi ro để thu thập bằng chứng kiểm toán. Ảnh: TL

Câu hỏi 1: Thủ tục đánh giá rủi ro trong kiểm toán tài chính bao gồm các bước nào?

Trả lời: Đoạn 06 Chuẩn mực CMKTNN 2315 quy định thủ tục đánh giá rủi ro bao gồm các bước sau:

Phỏng vấn lãnh đạo và những người chịu trách nhiệm trong đơn vị được kiểm toán mà theo xét đoán của KTVNN có khả năng cung cấp thông tin hỗ trợ cho việc xác định rủi ro có sai sót trọng yếu do gian lận hoặc nhầm lẫn;

Thực hiện thủ tục phân tích: Các thủ tục phân tích thực hiện như thủ tục đánh giá rủi ro có thể bao gồm cả thông tin tài chính, phi tài chính hoặc sử dụng dữ liệu tổng hợp ở cấp độ cao. Do vậy, kết quả của các thủ tục phân tích có thể cung cấp dấu hiệu ban đầu về khả năng có sai sót trọng yếu;

Quan sát và kiểm tra có thể cung cấp thông tin hỗ trợ cho việc phỏng vấn lãnh đạo đơn vị được kiểm toán, các cá nhân khác trong đơn vị đồng thời cung cấp thêm những thông tin về đơn vị và môi trường hoạt động của đơn vị được kiểm toán.

Câu hỏi 2: Việc thảo luận trong Đoàn kiểm toán về khả năng BCTC dễ xảy ra sai sót trọng yếu nhằm mục đích gì?

Trả lời: Đoạn 10 CMKTNN 2315 quy định việc thảo luận trong Đoàn kiểm toán về khả năng BCTC dễ xảy ra sai sót trọng yếu nhằm:

Tạo cơ hội cho các thành viên có nhiều kinh nghiệm trong Đoàn kiểm toán chia sẻ các quan điểm dựa trên những kinh nghiệm và hiểu biết về đơn vị được kiểm toán;

Cho phép các thành viên trong Đoàn kiểm toán trao đổi thông tin, hiểu rõ hơn về những rủi ro, trọng yếu hoặc những khoản mục trong BCTC dễ bị sai sót trọng yếu do gian lận hoặc nhầm lẫn và nguyên nhân dẫn đến những sai sót đó;

Tạo cơ sở cho các thành viên của Đoàn kiểm toán trao đổi và chia sẻ những thông tin mới thu thập được trong suốt quá trình kiểm toán có ảnh hưởng tới việc đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu.

Câu hỏi 3: Trong kiểm toán tài chính, hệ thống kiểm soát nội bộ của đơn vị bao gồm những thành phần nào?

Trả lời: Đoạn 14 CMKTNN 2315 quy định hệ thống kiểm soát nội bộ bao gồm năm thành phần có quan hệ mật thiết với nhau:

Môi trường kiểm soát;

Quy trình đánh giá rủi ro của đơn vị;

Quy trình của đơn vị để giám sát hệ thống kiểm soát nội bộ;

Hệ thống thông tin và truyền thông;

Các hoạt động kiểm soát.

Câu hỏi 4: KTVNN xác định và đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu nhằm mục đích gì?

Trả lời: Đoạn 41 CMKTNN 2315 quy định KTVNN xác định và đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu nhằm xác định nội dung, lịch trình và phạm vi của các thủ tục kiểm toán tiếp theo cần thiết để thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp. Bằng chứng kiểm toán này cho phép KTVNN đưa ra ý kiến về BCTC ở mức rủi ro kiểm toán thấp có thể chấp nhận được.

Câu hỏi 5: Trong kiểm toán tài chính, rủi ro có sai sót trọng yếu thường tồn tại ở mấy cấp độ và đó là cấp độ nào?

Trả lời: Đoạn 42 CMKTNN 2315 quy định KTVNN cần xác định rủi ro có sai sót trọng yếu và xác định xem các rủi ro này có tồn tại hay không ở:

Cấp độ BCTC; hoặc Cấp độ cơ sở dẫn liệu của các nhóm giao dịch, số dư tài khoản và thông tin thuyết minh.

Câu hỏi 6: Khi thực hiện kiểm toán tại Đơn vị A, trường hợp KTVNN phát hiện khiếm khuyết kiểm soát nghiêm trọng thì cần xử lý như thế nào?

Trả lời: Đoạn 40 CMKTNN 2315 quy định nếu đã xác định được một hoặc nhiều khiếm khuyết kiểm soát, KTVNN cần sử dụng xét đoán chuyên môn để xem liệu khi xét riêng lẻ hoặc kết hợp, các khiếm khuyết có tạo thành một khiếm khuyết nghiêm trọng hay không. Sự nghiêm trọng đó không chỉ phụ thuộc vào việc sai sót đã thực sự xảy ra hay chưa mà còn phụ thuộc vào khả năng sai sót có thể xảy ra và mức độ nghiêm trọng tiềm tàng của sai sót. Do đó, những khiếm khuyết nghiêm trọng vẫn có thể tồn tại mặc dù KTVNN không phát hiện được các sai sót trong quá trình kiểm toán. KTVNN cần kịp thời trao đổi bằng văn bản với lãnh đạo đơn vị được kiểm toán về những khiếm khuyết nghiêm trọng trong kiểm soát nội bộ được phát hiện trong quá trình kiểm toán theo quy định tại CMKTNN 2260 (Trao đổi các vấn đề với đơn vị được kiểm toán trong kiểm toán tài chính)./.

Cùng chuyên mục
Chuẩn mực Kiểm toán nhà nước 2315 - Xác định và đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu trong kiểm toán tài chính