Cơ hội lớn cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam, EU từ EVFTA và EVIPA

Cơ hội lớn kèm theo thách thức

Đây là cơ hội để các cơ quan Nhà nước, cộng đồng doanh nghiệp trao đổi, cung cấp thông tin hữu ích về hai Hiệp định EVFTA và EVIPA nhằm chuẩn bị tích cực để tận dụng tốt nhất những lợi ích mà hai Hiệp định mang lại.
                

Quang cảnh chương trình Đối thoại. Ảnh: H.Thoan

Theo Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh, Việt Nam là nước thứ hai trong ASEAN (sau Singapore) và là nước đang phát triển đầu tiên trong khu vực ký kết FTA với EU. Đây là kết quả của một chặng đường dài, thể hiện các bước tiến lớn để đưa Việt Nam từ một nước đi sau, lần đầu tiên vươn lên thuộc nhóm nước đi đầu trong khu vực trong tiến trình chủ động hội nhập kinh tế quốc tế.

Đồng quan điểm này, Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc nhấn mạnh, tương lai sẽ là thỏa thuận tự do thương mại giữa EU và ASEAN, bởi EU đã ký kết FTA với Singapore- nước có nền kinh tế phát triển nhất của ASEAN và cũng vừa ký FTA với Việt Nam- nước có nền kinh tế đứng gần cuối của ASEAN. Như vậy, những gì khó khăn nhất EU đều đã làm được nên sẽ không có gì khó khăn để EU đạt được thỏa thuận thương mại tự do với các nước khác trong ASEAN.

Với EVFTA, các đại biểu đều nhấn mạnh sẽ mang lại cơ hội rất lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam. Theo tính toán của Bộ Công Thương, EVFTA là một Hiệp định dự kiến có nhiều đóng góp tích cực cho tăng trưởng xuất khẩu, cũng như quá trình đa dạng hóa thị trường và mặt hàng xuất khẩu cho Việt Nam. Với EVFTA, ngay khi Hiệp định có hiệu lực, 85,6% số mặt hàng, tương đương 70,3% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU sẽ được hưởng thuế 0%. Sau 7 năm, 99,2% số mặt hàng sẽ được hưởng thuế 0%, tương đương 99,7% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam (các mặt hàng còn lại theo hạn ngạch thuế quan với thuế nhập khẩu trong hạn ngạch là 0%).

Bà Cecilia Malmstrom- Cao ủy Thương mại EU cho biết, theo nghiên cứu của Ủy ban châu Âu, Hiệp định EVFTA sẽ làm tăng thu nhập quốc dân của EU trong dài hạn với mức tăng có thể lên tới 29,5 tỷ Euro. Ngoài ra, dự kiến xuất khẩu của EU sang Việt Nam có thể tăng trung bình khoảng 29%. Đó là chưa kể các lợi ích khác đến từ các lĩnh vực dịch vụ, mua sắm của Chính phủ...

         

Theo các tính toán của chuyên gia Việt Nam, Hiệp định EVFTA được thực hiện ngay sẽ góp phần làm tăng tổng sản phẩm quốc dân (GDP) bình quân từ 2,18 đến 3,25% cho giai đoạn từ năm 2019- 2023; tăng từ 4,57 đến 5,30% cho giai đoạn năm 2024- 2028 và từ 7,07 đến 7,72% cho giai đoạn năm 2029-2033. Song song với tăng trưởng kinh tế, Hiệp định EVFTA cũng giúp tăng thêm việc làm cho khoảng 146.000 lao động mỗi năm.

Xu hướng tất yếu là phát triển bền vững

Tuy nhiên, các đại biểu cho rằng, phạm vi của những hiệp định thương mại tự do thế hệ mới không chỉ dừng ở các cam kết mở của thị trường hàng hóa mà còn điều chỉnh rất nhiều vấn đề khác như mở cửa thị trường dịch vụ, đầu tư và mua sắm của các cơ quan Chính phủ; thương mại điện tử; quyền sở hữu trí tuệ; doanh nghiệp nhà nước và phát triển bền vững.
                

Các diễn giả trong và ngoài nước tham gia chương trình Đối thoại.    Ảnh: H.THOAN

Vì thế, EVFTA vừa là cơ hội, nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức đối với Việt Nam. Theo Bộ trưởng Công Thương Trấn Tuấn Anh, các cam kết trong EVFTA là cơ sở để Việt Nam tiến hành cải cách, cải thiện môi trường đầu tư, chuyển đổi cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại, hiệu quả, đối đầu thành công với các thách thức trong giai đoạn nền sản xuất thế giới đang đứng trước các thay đổi nhanh chóng của cách mạng công nghiệp 4.0. Khi đó, các cơ sở hạ tầng và môi trường kinh doanh của Việt Nam cũng sẽ giúp cho các hoạt động đầu tư, kinh doanh của các doanh nghiệp trong nước và nhà đầu tư nước ngoài, trong đó có các doanh nghiệp EU, được thuận lợi và hiệu quả hơn.

Cao ủy Thương mại EU Cecilia Malmstrom cũng nhấn mạnh đến những thách thức này khi cho rằng, việc thực thi Hiệp định EVFTA đặt ra không ít thách thức với Việt Nam khi nền kinh tế có trình độ phát triển thấp nhất so với các nước đã ký FTA với EU. Tuy nhiên, đây là bước đi quan trọng và đúng hướng của Việt Nam để giúp nhiều người thoát khỏi nghèo đói, thúc đẩy đầu tư, mang lại công ăn việc làm không chỉ cho thế hệ hôm nay mà cho thế hệ mai sau.

Trong tiến trình phát triển kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, Việt Nam đang lựa chọn hướng phát triển nâng cao chất lượng tăng trưởng và sức cạnh tranh trên cơ sở nâng cao năng suất lao động, ứng dụng tiến bộ khoa học- công nghệ, đổi mới và sáng tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, phát huy lợi thế so sánh và chủ động hội nhập quốc tế, phát triển nhanh và bền vững. Vì thế, những yêu cầu đặt ra xuyên suốt trong Hiệp định là thương mại tự do, công bằng và phát triển bền vững hoàn toàn phù hợp với định hướng của Việt Nam.

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết thêm, những cam kết trong hai Hiệp định tuy không đưa ra yêu cầu trực tiếp đối với từng trường hợp cụ thể nhưng đều đòi hỏi Chính phủ Việt Nam phải đảm bảo sự tự do thương mại, công bằng và vì sự phát triển bền vững. Do đó, việc hài hòa hóa các quy định, tiêu chuẩn theo cam kết trong hai Hiệp định vừa là thách thức nhưng cũng chính là cơ hội để nâng cao chất lượng hội nhập của Việt Nam.

Cùng khẳng định EVFTA và EVIPA sẽ là động lực quan trọng thúc đẩy cải cách của Việt Nam, thúc đẩy phát triển bền vững ở Việt Nam trong thời gian tới- Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc bày tỏ, các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa của hai bên, chính là chủ thể của mối quan hệ hợp tác. Để các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam thích ứng và đáp ứng được yêu cầu của hội nhập trong EVFTA và EVIPA, cần phải tạo thuận lợi về chính sách từ phía Chính phủ Việt Nam và cần phải có sự hỗ trợ kỹ thuật từ phía EU, nhất là trên các khía cạnh năng lực quản trị, đổi mới công nghệ…