Chiều 16/8, tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 25, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã cho ý kiến về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản.
Tình trạng “quân xanh, quân đỏ” trong đấu giá ngày càng tinh vi
Trình bày tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, bên cạnh những kết quả đạt được, thực tiễn thực hiện Luật Đấu giá tài sản cũng đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập.
Theo đó, một số quy định về trình tự, thủ tục đấu giá chưa chặt chẽ, chưa phù hợp với thực tiễn. Việc áp dụng trình tự, thủ tục đấu giá đối với một số loại tài sản đặc thù còn gặp khó khăn. Chất lượng của đội ngũ đấu giá viên vẫn còn hạn chế về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng hành nghề; còn tình trạng đấu giá viên vi phạm pháp luật, đạo đức nghề nghiệp
Bộ trưởng Lê Thành Long cũng nhấn mạnh, chất lượng dịch vụ đấu giá nhìn chung còn bất cập, tình trạng “quân xanh, quân đỏ”, “thông đồng, dìm giá” ngày càng có xu hướng tinh vi, phức tạp; cơ chế kiểm soát còn bộc lộ một số vướng mắc; việc ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động đấu giá còn một số hạn chế, khó khăn.
“Còn tình trạng người có tài sản đấu giá chưa thực hiện vai trò, trách nhiệm của mình, thậm chí một số trường hợp còn có biểu hiện thông đồng, móc nối để trục lợi; việc giám sát quá trình đấu giá không thường xuyên, thậm chí là “buông lỏng” - Bộ trưởng Lê Thành Long nêu rõ.
Do đó, việc sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật Đấu giá tài sản là rất cần thiết và cấp bách.
Thẩm tra sơ bộ Dự án Luật, Thường trực Ủy ban Kinh tế đồng tình với sự cần thiết sửa đổi Luật, song đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ thêm nhiều vấn đề.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, việc bổ sung quy định thực hiện đấu giá trực tuyến thông qua Cổng đấu giá tài sản quốc gia và Trang thông tin điện tử đấu giá trực tuyến của tổ chức đấu giá tài sản là phù hợp, bảo đảm chặt chẽ, công khai, minh bạch, tránh tình trạng tiêu cực, gây thất thoát tài sản trong hoạt động đấu giá tài sản.
Tuy nhiên, có ý kiến đề nghị nghiên cứu, bổ sung quy định trách nhiệm của Bộ Tư pháp trong việc quản lý Cổng Đấu giá tài sản quốc gia như trách nhiệm về: bảo mật thông tin trong quá trình tổ chức đấu giá tài sản bằng hình thức trực tuyến; lưu trữ thông tin phục vụ công tác tra cứu, theo dõi, giám sát, kiểm tra, thanh tra, kiểm toán…; bảo đảm việc vận hành thông suốt và hiệu quả của Cổng Đấu giá tài sản quốc gia…
Cơ quan thẩm tra cũng nhất trí việc sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến trình tự, thủ tục đấu giá tài sản như: quy định về Quy chế cuộc đấu giá, niêm yết việc đấu giá tài sản, xem tài sản đấu giá, địa điểm tổ chức cuộc đấu giá; địa điểm, thời gian bán, tiếp nhận hồ sơ tham gia đấu giá…
Quy định này nhằm đảm bảo tính công khai, minh bạch và cách hiểu thống nhất trong quá trình thực thi; bảo đảm quyền lợi hợp pháp và nghĩa vụ của những chủ thể có liên quan đến tài sản đấu giá. Đồng thời, bảo đảm hiệu quả trong hoạt động đấu giá tài sản, tránh hiện tượng thông đồng, dìm giá, làm nhiễu loạn hoạt động đấu giá tài sản.
Xác định rõ phạm vi, đảm bảo tháo gỡ được bất cập
Góp ý hoàn thiện Dự thảo Luật, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị làm rõ phạm vi sửa Luật này là sửa đến đâu, còn lại những vấn đề khác thì giải quyết thế nào. Trên cơ sở đó xác định hướng tiếp cận đồng bộ trong hoàn thiện pháp luật về đấu giá tài sản, khắc phục những tiêu cực, sơ hở, bất cập, chồng chéo, mâu thuẫn có nguy cơ xảy ra tham nhũng, tiêu cực và đảm bảo lành mạnh hóa các quan hệ kinh tế - xã hội.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ lưu ý, Luật Đấu giá tài sản là luật hình thức, còn nội dung ở các luật khác. Do đó, cần xác định rõ quan hệ giữa luật hình thức và luật nội dung; làm rõ phạm vi quy định của Luật này trong tương quan với các luật khác.
Theo Chủ tịch Quốc hội, trong nền kinh tế thị trường hiện nay, bên cạnh những tài sản hữu hình còn có những tài sản vô hình. Loại tài sản này ngày một nhiều, có giá trị rất lớn.
“Vậy loại tài sản này có đem ra đấu giá hay không và đấu giá như thế nào hay cái nào là đấu giá, cái nào thì điều chỉnh bằng luật khác” - Chủ tịch Quốc hội đặt vấn đề và đề nghị cần phân định rõ phạm vi điều chỉnh của Luật Đấu giá tài sản với các luật khác có liên quan, gồm Bộ luật Dân sự, Luật Quản lý tài sản công, pháp luật về đầu tư kinh doanh vốn nhà nước...
Cơ quan soạn thảo cần làm rõ, việc sửa đổi Luật có đảm bảo giải quyết được khó khăn, vướng mắc hiện nay hay không? Để luật Đấu giá tài sản bắt kịp xu hướng phát triển của thế giới hiện nay, cần có sửa đổi cụ thể như thế nào?
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ
Tại một số nước, pháp luật có quy định về hình thức “đấu giá lên” và “đấu giá xuống”. Tuy nhiên, Dự thảo Luật trình lần này chỉ quy định về “đấu giá lên”, chưa bao hàm hình thức “đấu giá xuống”. Chủ tịch Quốc hội đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ lý do chưa có hình thức này.
Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh, bán đấu giá tài sản là một ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Về nguyên tắc của ngành nghề kinh doanh nói chung là cần cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp.
Do đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần nghiên cứu, thảo luận kỹ về thủ tục, điều kiện để không làm phát sinh thêm thủ tục hành chính gây khó khăn cho người dân, doanh nghiệp.
Nhấn mạnh giá khởi điểm trong đấu giá là một trong những vấn đề ách tắc rất lớn, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Lê Quang Mạnh chỉ ra, thực tiễn ở các địa phương cho thấy việc xác định giá khởi điểm có 2 tình trạng.
Thứ nhất là, các cơ quan liên quan xác định giá tối thiểu tài sản sản công rất thấp sau đó kết hợp thông đồng để trục lợi, gây thất thoát tài sản.
Thứ hai là, nhiều cơ quan thực thi nhiệm vụ có tâm lý e ngại nên xác định giá sàn để bắt đầu đấu giá rất cao để tránh trách nhiệm. Thực tiễn hiện nay càng ngày càng nhiều hiện trạng này.
Do đó, ông Mạnh cho rằng, cần phải nghiên cứu, xác định vấn đề về giá khởi điểm, quy định trách nhiệm, quy định phương thức để đảm bảo việc xác định giá khởi điểm để giải quyết được cả hai hiện trạng trên.
