Chất vấn Bộ trưởng Bộ Tư pháp, đại biểu Quốc hội Trần Thị Hồng Thanh (Đoàn Ninh Bình) cho biết, để phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động lập quy thì việc kiểm soát quyền lực trong thực hiện quyền lập quy là hết sức quan trọng. Tuy nhiên, hiện nay, tính hiện thực các quy định của Hiến pháp và pháp luật về kiểm soát quyền lực trong hoạt động lập quy còn hạn chế.
“Xin Bộ trưởng cho biết, để thực hiện có hiệu quả kiểm soát quyền lực trong hoạt động lập quy cần tập trung thực hiện nhiệm vụ, giải pháp gì?”- đại biểu đặt câu hỏi.
Cùng quan tâm đến vấn đề này, đại biểu Trần Thị Thanh Hương (Đoàn An Giang) cho rằng, quyết tâm xuyên suốt của Đảng, của Quốc hội, Chính phủ là hạn chế việc lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ được cài cắm vào các văn bản pháp luật, bởi lẽ đó cũng là một dạng tham nhũng.
Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Lê Thành Long cho biết những chế tài nghiêm khắc hơn cũng như giải pháp của Bộ Tư pháp để tăng cường kiểm soát, chấn chỉnh đối với vấn đề này.
Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Lê Thành Long cho biết, về vấn đề kiểm soát quyền lực trong hoạt động xây dựng văn bản, đối với cơ quan hành pháp, hiện có rất nhiều biện pháp, như Chính phủ phải báo cáo giải trình hoặc cử các thành viên trả lời chất vấn, có các báo cáo mỗi năm; giám sát của các đại biểu Quốc hội, Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội; bản thân Chính phủ cũng giám sát quyền lực.
“Tôi vẫn hy vọng rằng có những công cụ tốt hơn nữa và hiệu lực hơn nữa, đặc biệt các quy định của Đảng”- Bộ trưởng nhấn mạnh.
Bộ trưởng cũng cho biết, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 126/NQ-CP ngày 14/8/2023 về một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật, nhằm ngăn ngừa tình trạng tham nhũng, lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ. Trong thời gian tới cần tập trung thực hiện tốt Nghị quyết này.
Sự vào cuộc của các cơ quan kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán cũng là một cảnh tỉnh để các Bộ, các ngành, các cơ quan, trong đó có cả Bộ Tư pháp ý thức hơn được về việc của mình; phân định làm sao “rõ công, rõ việc” đúng như Tổng Bí thư nói rằng “phải đúng vai và phải thuộc bài”.
Về chế tài, Bộ trưởng Tư pháp gợi mở về việc cụ thể hóa các yếu tố để xem xét xử lý kỷ luật khi không thực hiện nghiêm những quy định về công chức, công vụ.
“Ví dụ như quy định phải hoàn thành tốt hoặc hoàn thành nhiệm vụ nhưng rà lại thì thấy chậm hoặc thực hiện không đúng quy định, chức trách về công vụ của mình.
Khi đó, ngoài ảnh hưởng đến uy tín, không bầu, không đề xuất thăng quan tiến chức phải nhấn mạnh hơn kỷ luật về công chức, công vụ như công bố đầy đủ thông tin ra sao, khiển trách, cảnh cáo thế nào và thậm chí cho thôi chức vụ” - Bộ trưởng nói.
Về chế tài về hình sự, theo Bộ trưởng, thông qua một số vụ điều tra, truy tố, xét xử, kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán đã có những phân tích về các vi phạm mà chừng mực nào đó có “lợi ích nhóm”, như thẩm quyền không đúng, ban hành gấp gáp... Nếu có đầy đủ các yếu tố cấu thành thì sẽ xử lý hình sự hoặc kỷ luật đảng.
Bộ trưởng Lê Thành Long cho rằng có thể lượng hóa được hậu quả, thất thoát về tài sản, ảnh hưởng đến quyền, lợi ích của Nhà nước, của người dân trong việc chậm ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Về giải pháp xử lý, Bộ trưởng cho rằng, có những giải pháp tổng thể, cũng có những giải pháp cụ thể, từ ban hành văn bản đến thiết kế luật đảm bảo khả thi, phù hợp, đáp ứng điều kiện, tiêu chuẩn, đảm bảo thời hạn ban hành để có hiệu lực cùng với luật.
Đặc biệt, hiện nay, Đảng ta đang thực hiện siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong công tác tham mưu, xây dựng, ban hành thể chế, Bộ trưởng hy vọng đây sẽ là công cụ hiệu quả, hiệu lực để giải quyết vấn đề này.
