Liên quan đến vấn đề bảo đảm an ninh lương thực và xuất khẩu lúa gạo, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan nhấn mạnh, an ninh lương thực quốc gia luôn là vấn đề thiết yếu, cấp bách khi nguồn cung và khả năng tiếp cận lương thực đang chịu tác động lớn của biến đổi khí hậu, thiên tai, ô nhiễm môi trường, dịch bệnh xuyên biên giới ngày càng khốc liệt, khó lường; quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ.
Ngày nay, việc bảo đảm an ninh lương thực không chỉ nói đến đủ lượng lúa gạo mà còn bao gồm các sản phẩm lương thực, thực phẩm như: thịt, cá, rau quả, cây lương thực khác...
Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, với cơ cấu tiêu dùng hiện nay thì gạo vẫn là mặt hàng tiêu dùng chính, chiếm 70% trong tiêu dùng lương thực thực phẩm của hộ gia đình. Do vậy, việc giữ đất lúa là cần thiết để bảo đảm an ninh lương thực quốc gia; đồng thời bảo đảm sinh kế, thu nhập cho người trồng lúa trên cơ sở phát huy nguồn lực của Nhà nước, nhân dân và các thành phần kinh tế.
Năm 2023, tổng diện tích lúa cả nước khoảng 7,1 triệu ha; năng suất trung bình đạt 60,7 tạ/ha, sản lượng ước đạt hơn 43,1 triệu tấn thóc, tăng hơn 452.000 tấn so với năm 2022.
“Từ nay đến cuối năm, nếu thời tiết không diễn biến bất thường thì sản lượng lúa sẽ đáp ứng đầy đủ nhu cầu lúa gạo trong nước và xuất khẩu” - Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết.
Dự tính, cân đối nhu cầu tiêu dùng trong nước năm 2023 là khoảng 29,5 triệu tấn thóc; lượng gạo xuất khẩu ước trên 7 triệu tấn (tương đương khoảng 14 triệu tấn thóc).
Với việc giữ diện tích đất trồng lúa là 3,5 triệu ha đến năm 2030, theo tính toán ở mức an toàn cao của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, lượng lúa dùng cho bảo đảm an ninh lương thực của 100 triệu dân và các nhu cầu tiêu thụ nội địa khác (dùng chế biến, thức ăn chăn nuôi, dự trữ trong dân, dự trữ quốc gia, làm giống...) khoảng 29,5 triệu tấn thóc/năm. Như vậy, cả nước có khoảng 13,5 triệu tấn thóc (tương đương 7 - 8 triệu tấn gạo) phục vụ xuất khẩu.
Bên cạnh việc sản xuất thì hằng năm Việt Nam cũng nhập khẩu gạo. Chẳng hạn, lượng nhập khẩu từ Campuchia đạt khoảng hơn 1 triệu tấn/năm, có thể bù đắp trong trường hợp cần thiết.
Việt Nam cũng nhập khẩu từ Ấn Độ, nhưng chủ yếu sử dụng cho nhu cầu chế biến thực phẩm, làm thức ăn chăn nuôi nên phía bạn cấm xuất khẩu gạo trắng không ảnh hưởng lớn đến gạo phục vụ cho tiêu dùng của Việt Nam.
Ngoài lúa gạo, hằng năm, Việt Nam còn sản xuất bình quân hơn 7 triệu tấn thịt hơi xuất chuồng, 10 triệu tấn thủy sản và chục triệu tấn rau quả. Như vậy, về tổng thể ở cấp độ quốc gia, vấn đề an ninh lương thực xét trên khả năng cung cấp là bảo đảm.
