Tỷ giá tăng do nhiều yếu tố
Nhìn lại 3 quý đầu năm 2016, có thể thấy, tỷ giá giảm nhanh trong tháng 1 rồi tương đối ổn định trên mặt bằng tỷ giá mua của NHNN (22.300 VND/USD). Cùng với đó, tâm lý găm giữ ngoại tệ và tỷ lệ đô la hóa đều giảm. NHNN đã mua được lượng lớn ngoại tệ, đưa dự trữ ngoại hối lên mức kỷ lục, thanh khoản thị trường tốt. Dưới lăng kính của các chuyên gia, điều này cho thấy, điều hành tỷ giá của NHNN thời gian qua là khá linh hoạt, phù hợp với cung - cầu ngoại tệ trong nước và diễn biến trên thị trường quốc tế. Cơ chế thả nổi tỷ giá có kiểm soát từ đầu năm đã giúp ổn định tiền đồng, giảm rủi ro tỷ giá cho nhà đầu tư quốc tế.
Tuy nhiên, trong quý IV, từ sau khi kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ được công bố (ngày 09/11), tỷ giá có xu hướng tăng mạnh. Cụ thể, đồng USD tăng liên tiếp tại nhiều phiên giao dịch, đạt mức tăng cao nhất trong vòng 13 năm qua; tỷ giá trung tâm của NHNN cũng chính thức tăng trên 1% so với đầu năm; tỷ giá niêm yết tại các ngân hàng thương mại phổ biến ở mức 22.680đồng/USD - 22.790 đồng/USD.
Trả lời báo chí mới đây, Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cũng đã khẳng định: Những diễn biến về tỷ giá trên thị trường trong nước thời gian vừa qua là dễ hiểu vì từ đầu năm 2016, NHNN đã chuyển sang cách thức điều hành tỷ giá mới linh hoạt hơn, tức là cho phép tỷ giá biến động hằng ngày phù hợp với những diễn biến trên thị trường trong nước và quốc tế. Trên thế giới, biến động đồng USD cũng như các đồng tiền khác là khá lớn. Tỷ giá tăng nhanh trong mấy ngày qua chủ yếu là do yếu tố tâm lý và có thể có diễn biến đảo chiều trong thời gian tới.
Bên cạnh đó, các chuyên gia nhận định, phần lớn nhà đầu tư đều kỳ vọng vào động thái tăng lãi suất của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) trong tháng 12 này. Nếu FED tăng lãi suất thì đồng USD cũng sẽ tăng giá so với các đồng tiền khác. Mặt khác, tỷ giá tăng cũng là xu hướng chung trong những năm gần đây. Thời điểm cuối năm được coi là mùa cao điểm của tỷ giá. Cầu ngoại tệ tăng đột biến chủ yếu do nhu cầu thanh toán tăng và các DN chủ động mua ngoại tệ để thanh toán nợ đến hết năm. Cùng với đó, việc NHNN Việt Nam chủ động điều chỉnh tỷ giá để giảm áp lực cho thị trường ngoại tệ trong năm 2017 cũng là một trong những nguyên nhân khiến tỷ giá tăng lên.
“Sóng tỷ giá” cuối năm 2016 sẽ có nhưng không gây sốc với thị trường cũng như nhà đầu tư. Ảnh: TK
Dù tỷ giá đã có biến động trong những ngày qua song theo các chuyên gia, nhiều yếu tố cho thấy áp lực tăng tỷ giá dịp cuối năm không quá lớn. Yếu tố trước hết tác động đến tỷ giá chính là quan hệ cung - cầu ngoại tệ. Theo PGS.TS Phạm Thị Hoàng Anh - Viện trưởng Viện Nghiên cứu khoa học ngân hàng (Học viện Ngân hàng) cầu cuối năm tăng do nhu cầu nhập khẩu tăng. Nhưng, lượng cung ngoại tệ cũng tăng lên, điển hình là cán cân thương mại xuất siêu, tức là xuất khẩu lớn hơn nhập khẩu. Điều này cộng với luồng vốn FDI và nguồn kiều hối sẽ giúp chúng ta không lo áp lực tỷ giá.
Phó Thống đốcNHNN Nguyễn Thị Hồng cũng khẳng định thêm: Từ nay đến cuối năm, cung ngoại tệ tiếp tục được hỗ trợ bởi nguồn thu từ xuất khẩu, kiều hối chuyển vào dịp cuối năm, giải ngân dòng vốn đầu tư trực tiếp, đầu tư gián tiếp... Trong khi đó, cầu ngoại tệ không có áp lực lớn, đặc biệt nhu cầu ngoại tệ mua trước hạn thường xảy ra khi biến động tăng về tỷ giá không cao. Thêm nữa, việc NHNN cho phép các tổ chức tín dụng tiếp tục được vay ngoại tệ theo Thông tư 24/2015/TT-NHNN đến hết năm 2017 góp phần giảm cầu mua ngoại tệ để thanh toán ra nước ngoài, hỗ trợ tích cực cho thị trường.
Kỳ vọng FED tăng lãi suất vào tháng 12 được cho là áp lực lớn nhất với tỷ giá Việt Nam dịp cuối năm nay. TS. Cấn Văn Lực - Cố vấn cao cấp Chủ tịch HĐQT Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) - dự báo: Nền kinh tế Mỹ đủ điều kiện để FED có thể điều chỉnh tăng lãi suất trong tháng 12. Đây là điều chúng ta đáng quan tâm. Tuy nhiên, nhà đầu tư và thị trường đã tính toán tới khả năng này nên cuối năm “sóng tỷ giá” vẫn có nhưng về cơ bản là không lớn.
Mặt khác, với việc điều hành tỷ giá trung tâm linh hoạt từ đầu năm và mức dự trữ ngoại hối cao, NHNN hoàn toàn có thể chủ động mua vào, bán ra để ổn định cung - cầu ngoại tệ dịp cuối năm. NHNN cũng đã cam kết sẽ theo dõi sát diễn biến kinh tế vĩ mô, tiền tệ trong nước và quốc tế để chủ độngthực hiện các biện pháp và công cụ điều hành phù hợp, sẵn sàng bán ngoại tệ để can thiệp nhằm ổn định thị trường.
NGỌC MAI
