Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đang lấy ý kiến đối với Dự thảo Thông tư quy định về việc TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu lại thời hạn trả nợ nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn do ảnh hưởng, thiệt hại của bão số 3.
Cần thiết phải cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho khách hàng
Tại Nghị quyết số 143/NQ-CP ngày 17/9/2024 về nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để khẩn trương khắc phục hậu quả bão số 3, nhanh chóng ổn định tình hình nhân dân, đẩy mạnh khôi phục sản xuất kinh doanh, tích cực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, kiểm soát tốt lạm phát, Chính phủ giao NHNN chỉ đạo các ngân hàng thương mại thực hiện cơ cấu lại thời hạn, giữ nguyên nhóm nợ đối với khách hàng để khôi phục sản xuất kinh doanh sau bão theo các quy định hiện hành.
Thực hiện nhiệm vụ Chính phủ giao tại Nghị quyết số 143/NQ-CP, NHNN nhận thấy cần phải ban hành Thông tư quy định về việc TCTD thực hiện cơ cấu lại thời hạn trả nợ nhằm hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng, thiệt hại bởi bão số 3 do Thông tư số 02/2023/TT-NHNN quy định về cơ cấu nợ và giữ nguyên nhóm nợ sẽ kết thúc vào ngày 31/12/2024.
Mặt khác, việc áp dụng Thông tư số 02/2023/TT-NHNN nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn trong việc trả nợ do ảnh hưởng bởi cơn bão số 3 sẽ không phù hợp. Thông tư số 02/2023/TT-NHNN quy định cơ cấu và giữ nguyên nhóm nợ đối với số dư nợ phát sinh trước ngày 24/4/2023, trong khi các khoản nợ của khách hàng bị ảnh hưởng bởi cơn bão số 3 có thể vừa mới phát sinh.
Theo NHNN, việc ban hành Thông tư quy định về việc TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu lại thời hạn trả nợ nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn do ảnh hưởng, thiệt hại của bão số 3 là cấp bách và cần thiết để thực hiện chỉ đạo của Chính phủ.
Việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ của TCTD cho khách hàng có tác động tích cực, giúp khách hàng được điều chỉnh lại kế hoạch trả nợ phù hợp với khả năng thu xếp các nguồn tiền trả nợ, đồng thời giúp khách hàng có dòng tiền để tiếp tục duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh, ổn định đời sống.
Thời gian cơ cấu nợ không quá 1 năm
Dự thảo Thông tư quy định, TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được xem xét quyết định cơ cấu lại thời hạn trả nợ đối với đối với số dư nợ gốc và/hoặc lãi của khoản nợ trên cơ sở đề nghị của khách hàng, khả năng tài chính của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và đáp ứng một số quy định.
Theo Dự thảo Thông tư, việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ sẽ áp dụng cho các khách hàng bao gồm cả chi nhánh, văn phòng đại diện của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài trên địa bàn các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương gồm: Hà Giang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Bắc Giang, Phú Thọ, Thái Nguyên, Bắc Kạn, Tuyên Quang, Lào Cai, Yên Bái, Lai Châu, Sơn La, Điện Biên, Hòa Bình, Hà Nội, Hải Phòng, Hải Dương, Hưng Yên, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Thái Bình, Nam Định, Hà Nam, Ninh Bình, Quảng Ninh, Thanh Hóa gặp khó khăn trong việc trả nợ do ảnh hưởng, thiệt hại của bão số 3.
Cụ thể, khách hàng thuộc đối tượng nêu trên có dư nợ gốc phát sinh trước ngày 07/9/2024 và từ hoạt động cho vay, cho thuê tài chính. Phát sinh nghĩa vụ trả nợ gốc và/hoặc lãi trong khoảng thời gian từ ngày 07/9/2024 đến hết ngày 31/12/2025.
Số dư nợ của khoản nợ được cơ cấu lại thời hạn trả nợ còn trong hạn hoặc quá hạn đến 10 ngày kể từ ngày đến hạn thanh toán, thời hạn trả nợ theo hợp đồng, thỏa thuận. TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được cơ cấu lại thời hạn trả nợ đối với số dư nợ của khoản nợ đã quá hạn trên 10 ngày trong khoảng thời gian từ ngày 07/9/2024 đến ngày Thông tư này có hiệu lực khi thực hiện cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu tiên theo quy định tại Thông tư này.
Khách hàng được cơ cấu nợ là khách hàng được TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đánh giá gặp khó khăn không có khả năng trả nợ đúng hạn nợ gốc và/hoặc lãi theo hợp đồng, thỏa thuận thuộc một trong các trường hợp sau: khách hàng bị ảnh hưởng, thiệt hại của bão số 3; đối tác của khách hàng bị ảnh hưởng, thiệt hại của bão số 3 nên không thực hiện được đúng, đầy đủ các cam kết, thỏa thuận đã ký với khách hàng.
Bên cạnh đó, khách hàng cũng phải được TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đánh giá là có khả năng trả nợ đầy đủ nợ gốc và/hoặc lãi theo thời hạn trả nợ được cơ cấu lại.
Đáng chú ý, quy định trên loại trừ trường hợp khách hàng bị ảnh hưởng, thiệt hại của bão số 3 và đang cần có thời gian để ổn định đời sống, xây dựng, tìm kiếm phương án khôi phục sản xuất, kinh doanh. Việc xem xét cơ cấu lại thời hạn trả nợ đối với trường hợp này được thực hiện trong 3 tháng đầu tiên kể từ ngày Thông tư này có hiệu lực và thời gian cơ cấu thời hạn trả nợ không quá 1 năm kể từ ngày được cơ cấu.
Việc xem xét cơ cấu lại thời hạn trả nợ được thực hiện từ ngày Thông tư có hiệu lực đến hết ngày 31/12/2025 và không giới hạn về số lần cơ cấu lại thời hạn trả nợ.
Thời điểm trả nợ cuối cùng của số dư nợ được cơ cấu lại thời hạn trả nợ (kể cả trường hợp gia hạn nợ) được xác định phù hợp với mức độ khó khăn của khách hàng nhưng không vượt quá ngày 31/12/2026.
Dự thảo Thông tư cũng quy định TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài không thực hiện cơ cấu lại thời hạn trả nợ đối với khoản nợ vi phạm quy định pháp luật./.