Thông tin trên được đưa ra tại Báo cáo Chỉ số Niềm tin kinh doanh (BCI) quý III/2024 của Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu (EuroCham) tại Việt Nam mới công bố.
Báo cáo của EuroCham cho thấy, Chỉ số BCI đã tăng đáng kể, từ mức 45,1 điểm của quý III/2023 lên 52,0 điểm vào quý III/2024, đánh dấu sự phục hồi mạnh mẽ trong một năm đầy biến động trước các yếu tố ngoại cảnh.
Mới đây, siêu bão Yagi đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cơ sở hạ tầng và nông nghiệp tại nhiều địa phương miền Bắc. Chính phủ dự báo tăng trưởng GDP giảm 0,15% trong năm nay, với tổng thiệt hại ước tính lên tới 1,63 tỷ USD.
Tuy nhiên, trong cuộc khảo sát các doanh nghiệp châu Âu gần đây nhất của EuroCham, được thực hiện từ ngày 12 - 25/9, sau khi cơn bão xảy ra, gần một nửa doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (47,4%) tin rằng tình hình kinh tế vĩ mô sẽ có sự cải thiện trong quý cuối cùng của năm. Thêm vào đó, triển vọng dài hạn cũng được đánh giá rất tích cực, với 69,3% doanh nghiệp bày tỏ kỳ vọng môi trường kinh doanh thuận lợi trong vòng 5 năm tới.
Đặc biệt, góc nhìn tích cực này càng được củng cố, khi 67% doanh nghiệp châu Âu nhận định Việt Nam là điểm đến đầu tư hấp dẫn mặc dù vẫn còn một số thách thức nhất định.
Theo đó, nhiều doanh nghiệp có kế hoạch mở rộng kinh doanh tại Việt Nam. Hiện nay, gần 80% doanh nghiệp cho biết họ đã có từ 1 đến 3 văn phòng hoặc cơ sở sản xuất tại Việt Nam. Trong số các doanh nghiệp có kế hoạch mở rộng kinh doanh, hơn một nửa doanh nghiệp dự định phát triển các cơ sở sản xuất mới ở miền Bắc hoặc mở thêm văn phòng tại các thành phố trọng điểm như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng và Cần Thơ.
“Bất chấp những thách thức đối với nền kinh tế do bão Yagi gây ra, sự kiên cường và thích ứng của nền kinh tế Việt Nam và các doanh nghiệp châu Âu đang hoạt động tại đây được thể hiện rõ qua khảo sát. Kết quả này không chỉ là những con số mà còn tô điểm một bức tranh toàn cảnh nêu bật sự phát triển của Việt Nam như một trung tâm kinh doanh chiến lược” - Chủ tịch EuroCham Bruno Jaspaert chia sẻ.
Bên cạnh những điểm tích cực, khảo sát của EuroCham cho thấy, các doanh nghiệp châu Âu đánh giá vẫn còn một số trở ngại đối với hoạt động của các doanh nghiệp như gánh nặng thủ tục hành chính còn lớn, nhiều quy định pháp luật chưa rõ ràng và doanh nghiệp còn gặp khó khăn trong việc xin giấy phép cho lao động, chuyên gia nước ngoài.
EuroCham cho biết, khoảng 66% doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam hiện đang sử dụng từ 1% đến 9% nhân viên là người nước ngoài và khoảng 6% doanh nghiệp có trên 20% nhân sự là người nước ngoài.
Tuy nhiên, các doanh nghiệp còn gặp nhiều khó khăn trong việc thu hút các chuyên gia nước ngoài đến Việt Nam làm việc, nguyên nhân là do quy trình xin cấp thị thực (visa) và giấy phép lao động còn phức tạp, nghiêm ngặt, cùng với đó các chi phí liên quan khá cao…
Đặc biệt, vấn đề này càng trở nên nghiêm trọng hơn khi có tới 1/3 số doanh nghiệp tham gia khảo sát cho biết họ đã trải qua những trải nghiệm không tích cực với việc xin cấp visa tại Việt Nam, khiến nhiều chuyên gia quốc tế quan ngại trong việc gia nhập thị trường lao động Việt Nam.
Đối với nguồn nhân lực trong nước, mặc dù các doanh nghiệp châu Âu thể hiện mong muốn khai thác tối đa tiềm năng từ nguồn lao động trong nước nhưng họ vẫn phải đối mặt với nhiều rào cản trong việc tuyển dụng lao động Việt Nam như người lao động thiếu hụt các kỹ năng và kinh nghiệm cần thiết, tỷ lệ lao động nghỉ việc cao, người lao động còn hạn chế được đào tạo…
Đối với việc tuân thủ các quy định pháp luật, các doanh nghiệp châu Âu phản ánh họ còn gặp những khó khăn liên quan đến các quy trình, thủ tục về thuế và việc đáp ứng các quy định về phòng cháy, chữa cháy…
Một vấn đề nổi bật nữa được phản ánh trong trong Báo cáo của EuroCham là sau khi nghị định mới về Cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA) được ban hành vào tháng 7/2024, gần 30% doanh nghiệp châu Âu dự báo sẽ được hưởng lợi từ các dự án năng lượng tái tạo. Đáng chú ý, một phần tư số nhà cung cấp dịch vụ và các công ty có quy mô từ 100 nhân viên trở lên nhận định sẽ hưởng lợi ở mức độ vừa phải hoặc đáng kể từ cơ chế này.
Bên cạnh đó, gần một nửa (47,4%) doanh nghiệp tự tin rằng họ có thể hoàn toàn chuyển đổi sang sử dụng năng lượng tái tạo vào năm 2050, tuy nhiên doanh nghiệp cho rằng vẫn còn tồn tại những khoảng trống nhất định trong việc hiểu và triển khai các chính sách liên quan.
“Những hậu quả nặng nề của cơn bão Yagi vừa qua một lần nữa cho thấy yêu cầu cấp bách về việc ứng phó với vấn đề biến đổi khí hậu” – ông Bruno Jaspaert nói, đồng thời cho biết thêm Diễn đàn và Triển lãm Kinh tế xanh (GEFE) 2024 do EuroCham phối hợp với một số đơn vị tổ chức từ ngày 21- 23/10 tới sẽ là dịp để thúc đẩy những đối thoại cần thiết về cách Việt Nam có thể duy trì tính cạnh tranh trong khi chuyển đổi sang một tương lai xanh và bền vững hơn.
Theo đó, GEFE 2024 là diễn đàn để các nhà lãnh đạo cấp cao và chuyên gia quốc tế sẽ cùng thảo luận về các chủ đề chuyển đổi năng lượng và chuyển đổi số. Trong đó, chuyển đổi xanh không chỉ là vấn đề về hạ tầng kỹ thuật mà còn về việc thúc đẩy thay đổi tư duy của cấp lãnh đạo các doanh nghiệp về xu hướng xanh hóa và xây dựng hệ sinh thái bền vững cho nhiều ngành công nghiệp…/.
