Kiến nghị giảm chi phí đầu tư gần 57 tỷ đồng
Qua kiểm toán chi phí đầu tư Dự án, KTNN đã kiến nghị giảm số chênh lệch đến 30/6/2016 là gần 57 tỷ đồng, bao gồm: 1,48 tỷ đồng theo kết luận Thanh tra Bộ Tài chính; 3,9 tỷ đồng theo kết luận Thanh tra Bộ Xây dựng và 51,62 tỷ đồng do KTNN phát hiện. KTNN ghi nhận, tính đến thời điểm 30/11/2016, Ban Quản lý dự án (QLDA) Thăng Long - đại diện Chủ đầu tư - đã chủ động khắc phục bằng cách giảm trừ thanh toán gần 7,1 tỷ đồng. Nguyên nhân được KTNN chỉ ra là do công tác quản lý chi phí tại một số hạng mục, gói thầu còn sai sót (nghiệm thu sai khối lượng so với hồ sơ hoàn công; sai đơn giá cọc khoan nhồi, trụ cầu theo thực tế thi công; chưa điều chỉnh kịp thời đơn giá cấp phối bê tông nhựa…).
Đánh giá về những mặt làm được đối với Dự án, KTNN nêu rõ, Dự án được lập phù hợp với quy hoạch phát triển GTVT đường bộ Việt Nam và phù hợp với quy hoạch xây dựng của địa phương. Dự án đã thực hiện công tác đánh giá tác động môi trường; công tác lập, thẩm định và phê duyệt Dự án đúng trình tự, thủ tục, thẩm quyền, đầy đủ nội dung. Công tác khảo sát, thiết kế cơ sở cũng phù hợp với chủ trương, mục tiêu đầu tư, các quy chuẩn, tiêu chuẩn áp dụng. Tổng mức đầu tư được lập cơ bản tuân thủ theo hướng dẫn của Bộ Xây dựng.
Tuy nhiên, Ban QLDA Thăng Long chưa thực hiện lập, trình Bộ GTVT phê duyệt điều chỉnh Dự án và tổng mức đầu tư khi thay đổi về quy mô, phạm vi so với thiết kế cơ sở được duyệt mà đã tiến hành lập, thẩm định, phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công, dự toán và tổ chức lựa chọn nhà thầu. Lý do được Ban QLDA đưa ra là các văn bản của Bộ GTVT cho phép tiến hành song song một số khâu trong quá trình thực hiện Dự án. Mặc dù vậy, theo KTNN, Ban QLDA chưa tuân thủ Nghị định số 12/2009/NĐ-CP. Việc này dẫn tới tổng mức đầu tư ban đầu phải điều chỉnh giảm 207,3 tỷ đồng. Ngoài ra, theo kết luận của Thanh tra Bộ Tài chính, tổng mức đầu tư Dự án ban đầu còn sai sót giá trị 561,5 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, KTNN còn đánh giá, chất lượng công tác lập dự toán của Dự án còn thấp, có vấn đề sai khối lượng, sai đơn giá… và quy trách nhiệm thuộc về các đơn vị tư vấn thiết kế, lập dự toán, thẩm tra thiết kế, Ban QLDA, Cục Quản lý xây dựng và chất lượng công trình (Bộ GTVT) và Bộ GTVT.
Phải sớm quyết toánhợp đồng xây dựng
Cùng với việc đánh giá cao về tiến độ thực hiện các gói thầu, tiến độ của Dự án (sớm thông xe đưa vào khai thác vượt tiến độ), KTNN cũng ghi nhận tích cực về công tác quản lý chất lượng công trình, công tác nghiệm thu, bàn giao công trình đưa vào sử dụng. Tuy nhiên, KTNN cũng chỉ ra một số vị trí mặt đường bị bong tróc, xuất hiện “ổ gà”. Tại thời điểm kiểm tra, Ban QLDA đã khoanh các vị trí mặt đường đó để tiến hành sửa chữa.
Liên quan đến việc chấp hành chế độ quản lý tài chính, kế toán, Ban QLDA Thăng Long đã thực hiện công tác kế toán theo chế độ kế toán chủ đầu tư. Đơn vị đã mở sổ kế toán theo dõi, hạch toán nguồn vốn và chi phí đầu tư đúng quy định, Báo cáo tài chính lập theo đúng mẫu biểu, chứng từ kế toán được lập, luân chuyển, lưu giữ đầy đủ. Công tác giải ngân cũng được thực hiện đúng trình tự, thủ tục, sử dụng vốn đúng mục đích, phù hợp với phê duyệt của các cấp có thẩm quyền. Việc tạm ứng và thu hồi tạm ứng được thực hiện cơ bản phù hợp với quy định của hợp đồng.
Công tác quyết toán nguồn vốn theo niên độ NSNN tuân thủ các quy định của Bộ Tài chính, Luật NSNN và các văn bản pháp lý hiện hành. Tại thời điểm kết thúc niên độ tài chính 2014 và 2015, đơn vị không có tình trạng nợ đọng xây dựng cơ bản và đã lập kế hoạch nhu cầu vốn hàng năm để trình UBND tỉnh Phú Yên đăng ký với Bộ GTVT theo quy định. Tuy nhiên, theo kết luận của KTNN, công tác lập kế hoạch nhu cầu vốn và phân bổ kế hoạch vốn còn lớn hơn nhu cầu vốn thực tế của Dự án, dẫn đến chỉ tiêu kế hoạch vốn được giao của Dự án bị dư thừa khoảng 441 tỷ đồng, làm ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn Trái phiếu chính phủ.
Cùng với các kiến nghị về xử lý tài chính đối với chi phí đầu tư Dự án, KTNN còn kiến nghị Ban QLDA Thăng Long phải chấn chỉnh công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình, công tác quản lý tài chính, kế toán đối với các nội dung: lập, trình Bộ GTVT phê duyệt điều chỉnh thiết kế cơ sở, thay đổi quy mô Dự án; rà soát, trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt lại dự toán các gói thầu sai sót; bổ sung hồ sơ đơn giá mua đất, công việc đào xúc đất để đắp các gói thầu xây lắp; lập, trình Bộ GTVT phê duyệt dự toán chi phí di chuyển thiết bị thi công và lực lượng lao động đến công trình các gói thầu… Đặc biệt, KTNN nhấn mạnh, Ban QLDA phải tổ chức quyết toán hợp đồng xây dựng vì tính đến thời điểm kết thúc kiểm toán (02/12/2016), đơn vị đã chậm quyết toán 1 tháng so với quy định của Chính phủ.
QUỲNH ANH
Theo Báo Kiểm toán số 02 ra ngày 11-01-2018