Dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam đối mặt nguy cơ khan hiếm vật liệu

Cần hàng trăm triệu mét khối vật liệu xây dựng

Theo thống kê, mỗi dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam phía Đông cần hàng chục triệu m3 đất, đá và cát. Như vậy, 11 dự án thành phần sẽ cần hàng trăm triệu m3 VLXD. Hiện nay, 6 dự án thành phần đang được thực hiện đồng loạt, trong khi đó, các mỏ VLXD tại những địa phương có cao tốc đi qua không thể cung cấp đủ vật liệu trong một thời gian nhất định cho các dự án. Theo Bộ Giao thông vận tải (GTVT), ở hầu hết các dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam phía Đông đều đang có nguy cơ khan hiếm VLXD, nhất là ở những địa phương có nhiều dự án giao thông lớn đang được triển khai.

Đơn cử, với đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết dài khoảng 100km, ông Hoàng Tuấn Khoát - Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án (QLDA) 7, Bộ GTVT - cho biết, Dự án thành phần này cần hơn 2,5 triệu m3 đá, gần 600.000m3 cát xây dựng và khoảng 9 triệu m3 đất đắp nền. “Đơn vị đã phối hợp với các nhà thầu khảo sát 17 mỏ đất đắp gần khu vực Dự án đi qua nhưng sản lượng chưa thể đáp ứng nhu cầu. Hiện có 7 mỏ mới đấu giá nhưng chưa đủ cơ sở pháp lý để cung cấp vật liệu cho Dự án theo quy định. Một số mỏ đang làm thủ tục xin cấp phép nhưng có thể không kịp” - ông Khoát nêu khó khăn. Tương tự, Tổng công ty Tư vấn Thiết kế GTVT (TEDI) cho biết, Dự án đoạn Nghi Sơn - Diễn Châu dài khoảng 50km, cần khoảng 7,9 triệu m3 đất đắp, khoảng 500.000m3 đá dăm và hàng triệu m3 cát để xử lý nền đất yếu. Trong đó, một số gói thầu sẽ sử dụng các mỏ tại Nghệ An như: Quỳnh Lưu, Diễn Châu, Yên Thành có trữ lượng đảm bảo nhưng đều trong dạng quy hoạch chưa được cấp phép khai thác.

Dự án Xây dựng đường cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây là 1 trong 3 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam được chuyển đổi hình thức đầu tư từ đối tác công - tư (PPP) sang đầu tư công đã được khởi công vào cuối tháng 9/2020. Ông Nguyễn Văn Huấn - Phó Giám đốc Ban QLDA Thăng Long, Bộ GTVT - cho biết, khó khăn lớn nhất hiện nay trong quá trình thi công Dự án là khan hiếm VLXD phục vụ công tác đắp mặt bằng. Trong khu vực thi công Dự án có 4 mỏ đất nằm trong quy hoạch nhưng chưa được cấp giấy phép khai thác. Hiện nay, đơn vị đang phối hợp với chính quyền địa phương để tìm cách giải quyết, sớm tháo gỡ vướng mắc về nguồn VLXD để các nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công, đảm bảo chất lượng công trình.

Không để các dự án thành phần chậm tiến độ

Lãnh đạo nhiều địa phương có tuyến cao tốc đi qua cũng bày tỏ lo ngại việc thiếu nguồn cung đủ VLXD để thi công dự án. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Lê Hồng Vinh cho rằng, dù Nghệ An có 30 mỏ đất đưa ra đấu giá trong thời gian này nhưng thực chất chưa rõ trữ lượng, chất lượng và liệu có đảm bảo theo tiêu chuẩn hay không.

Theo nhận định của Bộ GTVT, qua các dự án cao tốc đang triển khai cho thấy, vấn đề phát sinh tại tất cả các dự án là mỏ vật liệu. Mặc dù công tác chuẩn bị đã làm rất kỹ nhưng khi triển khai đồng loạt thì đều xảy ra tình trạng thiếu mỏ, vật liệu tăng giá, làm ảnh hưởng đến tiến độ, mức đầu tư dự án. Trong khi quy trình quy hoạch, cấp giấy phép các mỏ vật liệu mất rất nhiều thời gian. Do đó, trong thời gian chờ cấp phép các mỏ mới, các mỏ đất, đá cần gia hạn và nâng công suất khai thác để đáp ứng thi công.

Để Dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông hoàn thành đúng tiến độ, đáp ứng chất lượng, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể đề nghị, giám đốc các ban QLDA, các cơ quan, đơn vị liên quan thuộc Bộ phải giám sát chặt chẽ tiến độ, tham mưu lãnh đạo Bộ GTVT kiểm tra công trường nhằm giải quyết kịp thời khó khăn, vướng mắc. Đồng thời, các chủ đầu tư, ban QLDA phải có đề xuất cụ thể, chỉ rõ từng bất cập, vướng mắc của từng dự án để lãnh đạo Bộ làm việc với địa phương cùng nhau tháo gỡ. Đặc biệt, Cục Quản lý xây dựng và Chất lượng công trình giao thông (Bộ GTVT) phối hợp với các ban QLDA rà soát, nghiên cứu kỹ lưỡng quy định của pháp luật để tham mưu lãnh đạo Bộ GTVT giải quyết các vướng mắc về mỏ VLXD phục vụ công tác thi công. “Dứt khoát không để các dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam chậm tiến độ. Chúng ta được bố trí đầy đủ nguồn vốn thì không có lý do gì không hoàn thành dự án đúng yêu cầu” - Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể chỉ đạo.
         

Trên tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông, ngành giao thông đang triển khai 6 dự án đầu tư công, gồm: Cao Bồ - Mai Sơn, Mai Sơn - Quốc lộ 45, Cam Lộ - La Sơn, Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Phan Thiết - Dầu Giây, cầu Mỹ Thuận 2. Ngoài ra, 2 dự án khác mới được Thường vụ Quốc hội chuyển từ hình thức PPP sang đầu tư công là Quốc lộ 45 - Nghi Sơn và Nghi Sơn - Diễn Châu, dự kiến khởi công năm 2021. 3 dự án PPP còn lại đã tìm được nhà đầu tư là các đoạn Diễn Châu - Bãi Vọt, Nha Trang - Cam Lâm và Cam Lâm - Vĩnh Hảo cũng dự kiến khởi công trong năm nay.