
“Đặt cọc” vào những lời hứa hẹn “trên trời”…
Được ví như “viên ngọc”, hàng hót trong phân khúc NƠXH khu vực nội thành Hà Nội, nên không lấy làm khó hiểu khi dự án NƠXH tại ô đất NO1 thuộc Khu đô thị mới Hạ Đình, xã Tân Triều, huyện Thanh Trì, Hà Nội dù mới khởi công gần đây đã trở thành chủ đề “nóng” trên nhiều diễn đàn bất động sản.
Nắm bắt tâm lý “khát” nhà của người dân, giới “cò mồi”, môi giới gia tăng hoạt động, gây nhiễu loạn thông tin dự án, đưa người dân đang quan tâm dự án này vào “ma trận” thông tin. Tuỳ theo vị trí, sức nóng của dự án, các môi giới chào mức phí, tiền chênh từ hàng trăm triệu tới cả tỷ đồng cho một căn NƠXH. Thực chất, đây là hành vi lừa đảo.
Một trong những chiêu trò phổ biến nhất của các đối tượng lừa đảo là hứa hẹn suất nội bộ, ngoại giao. Các đối tượng này thường quảng cáo rằng có thể giúp khách hàng mua được NƠXH mà không cần xét duyệt hoặc có suất ưu tiên. Bên cạnh đó, nhiều môi giới sử dụng hình thức ký hợp đồng tư vấn pháp lý hoặc hợp đồng hỗ trợ hồ sơ để lách luật. Họ yêu cầu người mua đặt cọc giữ chỗ hoặc trả phí tư vấn đến vài trăm triệu đồng với lời hứa bảo đảm suất mua nhà hoặc bốc thăm trúng quyền mua.

Ngoài ra, một số trường hợp khác, môi giới cam kết giao nhà nhanh chóng mà không cần xét duyệt. Thực tế, quy trình xét duyệt hồ sơ mua NƠXH thường kéo dài 30-60 ngày và phải tuân theo các tiêu chí cụ thể về thu nhập, tình trạng nhà ở và hộ khẩu thường trú. Vì vậy, với những lời tuyên bố có thể “chạy suất” trong thời gian ngắn mà không cần đáp ứng các điều kiện pháp lý, rất có thể đó là dấu hiệu của hành vi lừa đảo.
Theo các chuyên gia bất động sản, đây chính là những yếu tố đầu tiên dẫn đến hành loạt các hành vi khác, thậm chí là vi phạm pháp luật nếu không được kiểm soát, chấn chỉnh kịp thời. Theo đó, các đối tượng lợi dụng tâm lý của người dân về nhu cầu mua căn hộ rất lớn, trong khi số lượng căn hộ tầm giá này khan hiếm và sự thiếu hiểu biết về pháp lý của người dân để thực hiện các hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản bằng những thủ đoạn tinh vi.
Đáng chú ý, các hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản đã từng nhiều lần xảy ra, buộc các cơ quan chức năng phải lên tiến cảnh báo, thậm chí là xử lý hình sự. Mới đây, liên quan đến việc hàng chục khách hàng tố cáo bị lừa mua NƠXH, Công an TP. Hà Nội cho biết, ngày 29/4 Cơ quan Cảnh sát điều tra (Công an TP. Hà Nội) đã ra quyết định khởi tố vụ an “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản".
Trước đó, một nhóm hơn 20 khách hàng đã gửi đơn đến cơ quan chức năng tố cáo Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Tân Nhật Phát (quận Hà Đông) lừa đảo chiếm đoạt tài sản dưới hình thức nộp tiền "chênh" để được mua suất "ngoại giao" NƠXH.
Theo đó, môi giới của Công ty đã giới thiệu, hứa hẹn khách hàng đóng tiền “chênh” để được mua căn hộ NƠXH tại các dự án như Ecohome (Bắc Từ Liêm), NHS Trung Văn (Nam Từ Liêm), NO1 Hạ Đình (Thanh Trì)... Tuy nhiên, đến thời hạn cam kết, khách hàng không được mua NƠXH, môi giới Công ty Tân Nhật Phát thì "biến mất". Khách hàng tìm đến Công ty cũng không đòi lại được tiền cọc.
Các bị hại phản ánh, số tiền mỗi khách hàng bị lừa từ vài trăm triệu đồng đến hơn 1 tỷ đồng. Tổng cộng, số tiền hơn 20 khách hàng bị chiếm đoạt là hơn 19 tỷ đồng.
Người dân cần tỉnh táo
Theo Sở Xây dựng Hà Nội, phần lớn các vụ việc qua xác minh, xử lý đều cho thấy nguyên nhân xuất phát từ chính người dân, khi không chủ động tìm hiểu rõ các quy định pháp luật có liên quan, cũng như tiếp cận các thông tin chính thống của chủ đầu tư, của cơ quan quản lý nhà nước mà tin theo “cò”.
Theo dõi vụ việc, Tổng công ty Đầu tư phát triển hạ tầng đô thị (UDIC - Chủ đầu tư NƠXH Hạ Đình) cho biết, một số trang thông tin bất động sản và các hội, nhóm giao dịch bất động sản thường xuyên đăng tải thông tin về việc giao cọc, mua bán, có suất căn hộ ngoại giao, mở bán dự án NƠXH của UDIC, đều là những thông tin sai lệch nhằm mục đích lừa đảo, chiếm đoạt tiền của người dân.

Chủ đầu tư khẳng định không ký bất kỳ hợp đồng hay ủy quyền nào cho công ty, sàn giao dịch bất động sản thực hiện việc tiếp nhận hồ sơ, tư vấn, đặt cọc, giữ chỗ hoặc giao dịch mua bán căn hộ tại dự án NO1 Hạ Đình. Do đó, mọi tổ chức hay cá nhân nhân danh Liên danh chủ đầu tư (UDIC, Haweicco, DAC Hà Nội) để thực hiện các giao dịch này đều là giả mạo, có dấu hiệu vi phạm pháp luật.
Trao đổi với Báo Kiểm toán - Phó Tổng Giám đốc UDIC Nguyễn Hoàng Hải - cho biết, Dự án NƠXH tại Hạ Đình chưa đủ điều kiện để nhận hồ sơ đăng ký mua nhà hay nhận đặt cọc, giữ chỗ cho người dân có nhu cầu mua, thuê, thuê mua NƠXH. Mọi hành vi của bất kỳ tổ chức hay cá nhân nào nhân danh chủ đầu tư dự án thực hiện việc tiếp nhận hồ sơ đăng ký, tư vấn, đặt cọc, giữ chỗ, giao dịch mua, bán căn hộ tại dự án nhà ở xã hội Hạ Đình đều là giả mạo, vi phạm pháp luật.
“Trong quá trình triển khai dự án, cũng như thông tin về mở bán căn hộ khi đủ điều kiện đều được Công ty đăng tải công khai, rộng rãi trên website của công ty, trên Cổng thông tin Sở Xây dựng Hà Nội, tại công trường thi công và trên các phương tiện thông tin đại chúng chính thống” - ông Hải cho biết và nhấn mạnh thêm rằng người dân cần hiểu đúng quy định pháp luật và nên tham khảo thông tin chính thức từ chủ đầu tư, thay vì bị “cò” dẫn dắt để rước rủi ro vào mình.
Trao đổi với phóng viên bên lề Kỳ họp thứ 9, đại biểu Quốc hội Nguyễn Minh Sơn - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội - cho biết, qua tiếp xúc cử tri, cá nhân ông cũng đã nhận được nhiều phản ánh của người dân về vấn nạn này.
Theo đại biểu, NƠXH là chính sách rất ưu việt của Đảng và Nhà nước, tuy nhiên công tác thông tin tuyên truyền đối với các đối tượng được hưởng chính sách còn hạn chế. Do đó, cần tăng cường thông tin về chính sách, nhất là thông qua các tổ chức như tổ chức công đoàn trong doanh nghiệp, đoàn thanh niên, hội phụ nữ… để công nhân, viên chức, người lao động nắm rõ chính sách, quy trình, thủ tục mua, thuê mua NƠXH.
Khi người lao động được cung cấp đầy đủ thông tin, đã nắm rõ được chính sách sẽ không còn “đất” cho “cò mồi” sống. Đồng thời, bản thân doanh nghiệp khi được hưởng nhiều ưu đãi để thực hiện đầu tư NOXH cũng cần minh bạch thông tin để các dự án đến đúng và trúng đối tượng được thụ hưởng.
ĐBQH Nguyễn Minh Sơn
Ở góc độ cơ quan quản lý nhà nước, lãnh đạo Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, để tránh bị lừa đảo khi mua NƠXH, người dân cần trang bị kiến thức pháp lý và thận trọng trong mọi giao dịch. Trước hết, cần xác minh tính pháp lý của dự án thông qua sở xây dựng địa phương hoặc Bộ Xây dựng để bảo đảm dự án đã được cấp phép hợp pháp.
Sở Xây dựng Hà Nội cũng đã đề nghị Công an thành phố tăng cường chỉ đạo công an cấp xã (nơi có dự án NƠXH) rà soát, xử lý môi giới lợi dụng nhận kê khai, nộp hồ sơ mua/thuê/thuê mua trái quy định pháp luật.
"Mọi hành vi gian dối khi kê khai và xác nhận hồ sơ NƠXH khi được phát giác, kể cả trong quá trình hậu kiểm sẽ bị xử lý theo quy định hiện hành" - Sở Xây dựng khẳng định.
Sở Xây dựng cũng lưu ý người dân chỉ được nộp hồ sơ trực tiếp cho chủ đầu tư, không qua các đối tượng môi giới, sàn giao dịch bất động sản trung gian. Trước khi bán,cho thuê, cho thuê mua NƠXH, chủ đầu tư có trách nhiệm báo cáo Sở để đăng thông tin công khai trên trang thông tin điện tử của đơn vị này về thời gian nhận hồ sơ, giá bán…