Giảm thuế giá trị gia tăng: “Liều thuốc” kích thích sản xuất kinh doanh

Giúp doanh nghiệp vượt khó, người dân được hưởng lợi

Phát biểu thảo luận, đại biểu Trần Khánh Thu (Đoàn ĐBQH tỉnhThái Bình) nhấn mạnh, đây là một trong những chính sách tài khóa có hiệu lực tức thời nhằm kích thích tiêu dùng.

Đại biểu phân tích, thuế GTGT có phạm vi tác động rộng, ảnh hưởng đến toàn bộ chuỗi sản xuất - lưu thông - tiêu dùng, áp dụng cho cả tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp. Việc giảm thuế lần này càng có ý nghĩa khi đất nước bước vào giai đoạn chuẩn bị Đại hội Đảng các cấp và sắp xếp lại bộ máy chính quyền. Ban Chấp hành khóa mới sẽ là lực lượng tổ chức thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2025 - 2030.

“Việc giảm thuế GTGT cũng như liều thuốc kích thích hoạt động sản xuất kinh doanh, là sự động viên của Đảng và Nhà nước với người dân, doanh nghiệp khi bắt tay vào thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội giai đoạn tới, tiến tới hoàn thành Chiến lược phát triển kinh tế giai đoạn 2021- 2030” - đại biểu Trần Khánh Thu nói.

Dẫn số liệu từ Bộ Tài chính, đại biểu cho biết, chính sách giảm thuế lần này dự kiến làm giảm thu ngân sách khoảng 121 nghìn tỷ đồng. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy, các năm qua mặc dù số tiền ngân sách giảm thu do hỗ trợ người dân và doanh nghiệp qua giảm thuế GTGT nhưng ngân sách nhà nước các năm sau hơn năm trước và đều thu vượt dự toán. Nhờ các chính sách kích thích kinh tế, GDP tăng trưởng lần lượt đạt 8,54%, 5,47% và 7,09% trong 3 năm gần đây.

Đồng thời, chỉ số giá tiêu dùng 3 năm qua ổn định ở mức 3,15%, 3,25% và 3,65% - thấp hơn nhiều nước trên thế giới. Điều này tạo dư địa thuận lợi để thực hiện chính sách tài khóa, tiền tệ mở rộng, thúc đẩy đầu tư công, kích cầu tiêu dùng và góp phần tăng trưởng kinh tế, nâng cao thu nhập cho người dân.

Về thời gian áp dụng, đại biểu Trần Khánh Thu đánh giá cao việc Chính phủ đề xuất kéo dài thời gian giảm thuế GTGT từ 01/7/2025 đến hết năm 2026 - gấp ba lần so với các năm trước đây là hết sức có ý nghĩa.

Đặc biệt, đại biểu đồng tình với việc mở rộng đối tượng được giảm thuế GTGT, bổ sung thêm một số nhóm hàng hóa, dịch vụ như: sản phẩm, dịch vụ công nghệ thông tin; sản phẩm kim loại đúc sẵn và cả xăng dầu - vốn thuộc nhóm chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Theo đại biểu, người tiêu dùng sẽ được hưởng lợi ngay từ việc giảm giá hàng hóa, dịch vụ; còn doanh nghiệp được giảm chi phí đầu vào, giảm giá thành sản phẩm, qua đó tăng sức cạnh tranh và mở rộng hoạt động.

Cần quy định trách nhiệm của cơ quan thu và hoàn thuế giá trị gia tăng

Đại biểu Nguyễn Văn Thân - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam - cũng cơ bản tán thành với các nội dung của Dự thảo Nghị quyết; tán thành về thời gian áp dụng giảm thuế GTGT đến hết ngày 31/12/2026.

Theo đại biểu, việc giảm thuế trong thời gian ngắn chỉ áp dụng trong trường hợp cần giải quyết các vấn đề cấp bách, tức thời mà doanh nghiệp đang phải chống chọi, như trong thời gian xảy ra dịch Covid-19. Việc quy định thời gian áp dụng giảm thuế đến hết ngày 31/12/2026 là phù hợp, để doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, có định hướng chiến lược, quyết sách hoạt động trên cơ sở mức giảm thuế này.

Cùng với đó, đại biểu Nguyễn Văn Thân đề nghị đưa vào Nghị quyết về trách nhiệm của cơ quan thu và cơ quan hoàn thuế GTGT. “Hiện nay, vấn đề này đang rất bức xúc trong doanh nghiệp vì lúc thu thì rất dễ nhưng lúc hoàn thuế thì rất khó” - đại biểu nói.

Nêu vấn đề doanh nghiệp chậm nộp thuế GTGT thì bị phạt, đại biểu đề nghị cần quy định, nếu doanh nghiệp chứng minh đã thực hiện đúng các quy định mà cơ quan nhà nước muộn hoàn thuế thì cũng phải chịu trách nhiệm tương tự.

Theo đại biểu Dương Tấn Quân (Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu), thực tiễn triển khai các lần giảm thuế trước cho thấy thường đến sát thời điểm có hiệu lực thì cơ quan có thẩm quyền mới ban hành các văn bản hướng dẫn nên doanh nghiệp không kịp thời để điều chỉnh hợp đồng, phần mềm quy trình bán hàng dẫn đến việc sai sót và bị xử lý, xử phạt.

Do đó, Chính phủ cần sớm ban hành các hướng dẫn chi tiết khi Nghị quyết có hiệu lực; đồng thời cần có hướng dẫn riêng cho các giao dịch phát sinh trong thời gian chuyển tiếp, đặc biệt là trường hợp ký hợp đồng trước nhưng xuất hóa đơn sau.

Bên cạnh đó, đại biểu nhấn mạnh việc cần đảm bảo chính sách giảm thuế thực sự đến tay người tiêu dùng chứ không bị giữ lại ở khâu trung gian. Bởi, trên thực tế, không ít trường hợp doanh nghiệp được giảm thuế đầu ra nhưng không giảm giá bán, người tiêu dùng không được hưởng lợi từ chính sách.

“Nếu không kiểm soát tốt thì chính sách giảm thuế có thể trở thành hình thức hỗ trợ không hiệu quả; đề nghị Chính phủ cần tăng cường cơ chế theo dõi, kiểm soát giá bán trên thị trường đối với các mặt hàng thiết yếu nằm trong diện được giảm thuế để đảm bảo chính sách đúng mục tiêu là hỗ trợ người dân và kích cầu tiêu dùng” - đại biểu Dương Tấn Quân kiến nghị.