Thảo luận ở Hội trường về việc điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết 53/2017/QH14 ngày 24/11/2017 của Quốc hội về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế (HKQT) Long Thành, đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa (Đoàn Đồng Tháp) cơ bản đồng tình với đề nghị của Chính phủ và ý kiến thẩm tra về việc cho phép kéo dài thời gian giải ngân vốn để tạo cơ sở pháp lý cho việc tiếp tục triển khai hoàn thành các dự án thành phần có cấu phần xây dựng, triển khai công tác giải ngân các dự án.
Bên cạnh đó, đại biểu chỉ rõ, Nghị quyết số 53/2017/QH14 quy định “Việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được tiến hành một lần và hoàn thành trước năm 2021”. Tại Tờ trình, Chính phủ kiến nghị Quốc hội kéo dài thời gian thực hiện Dự án “đến hết năm 2024”, tức là dự kiến sẽ chậm tới 3 năm.
Đại biểu băn khoăn về việc điều chỉnh thời gian dự án thành phần này đã và sẽ ảnh hưởng như thế nào tới tiến độ hoàn thành đưa vào khai thác giai đoạn 1 Dự án sân bay Long Thành dự kiến xong vào năm 2025. Điều này phải có sự cam kết rõ ràng từ phía Chính phủ.
"Câu hỏi đặt ra là toàn bộ dự án có bị chậm không, bị chậm trong bao lâu và ngoài việc điều chỉnh thời gian lần này thì còn có thể sẽ phải trình nội dung nào khác không? Nếu chậm giai đoạn đầu thì phải tổng lực đẩy nhanh giai đoạn cuối, do đó cần lưu ý khi đẩy nhanh tiến độ phải đảm bảo chất lượng công trình" - đại biểu nhấn mạnh.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn Hải Dương) cũng đề nghị cần có những đánh giá sát thực hơn về nguyên nhân dẫn đến việc triển khai dự án bị chậm nhiều so với tiến độ, đặc biệt là những nguyên nhân chủ quan để từ đó có biện pháp khắc phục hiệu quả, tránh việc đã gia hạn nhưng vẫn tiếp tục chậm trễ trong thời gian tới.
Báo cáo, làm rõ các vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng cho biết, về nguyên nhân dự án chậm tiến độ, ngoài các nguyên nhân khách quan, nguyên nhân chủ quan là do nhân sự chủ chốt của UBND tỉnh Đồng Nai trong thời gian thực hiện dự án có nhiều thay đổi.
Đồng thời, thủ tục lập quy hoạch tái định cư, thiết kế đấu thầu kéo dài và lực lượng lao động khan hiếm sau giãn cách của đại dịch Covid-19 làm ảnh hưởng đến tiến độ thi công các gói thầu xây dựng… Qua báo cáo của UBND tỉnh Đồng Nai cho thấy, trong quá trình triển khai thực hiện kể từ khi Quốc hội có quyết định phê duyệt chủ trương, các bước phê duyệt dự án có nhiều vướng mắc.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, sau góp ý của các đại biểu Quốc hội, Chính phủ sẽ tiếp tục đánh giá, xác định các nguyên nhân chủ quan để từ đó rút kinh nghiệm và có các giải pháp khắc phục triệt để trong thời gian tới.
Về giải pháp triển khai xử lý dứt điểm các nội dung còn tồn tại sau khi được Quốc hội cho phép kéo dài thời gian thực hiện, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải cho hay, UBND tỉnh Đồng Nai sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ Giao thông vận tải, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính để khẩn trương có các giải pháp xử lý.
UBND tỉnh Đồng Nai cũng đã yêu cầu các chủ đầu tư lập tiến độ thi công tổng thể, chi tiết, đôn đốc kịp thời và có các biện pháp tăng cường. Chính phủ sẽ theo dõi sát sao, kịp thời lãnh đạo, chỉ đạo theo các nội dung Nghị quyết của QH để tháo gỡ kịp thời các khó khăn, vướng mắc, góp phần để dự án triển khai đúng tiến độ.
Theo tờ trình của Chính phủ, để có cơ sở triển khai thực hiện công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư cho Dự án, Chính phủ kiến nghị Quốc hội xem xét, thông qua việc kéo dài thời gian thực hiện Dự án đến hết năm 2024. Đồng thời, kéo dài thời gian giải ngân đối với 966,749 tỷ đồng thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 và 1.543,623 tỷ đồng thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 đến hết ngày 31/12/2024 để tiếp tục bố trí vốn thực hiện, hoàn thành Dự án./.
Trước đó, qua kiểm toán, Kiểm toán nhà nước cũng nhận thấy, công tác xác định tổng mức đầu tư của các dự án thành phần và tiến độ thực hiện các dự án thành phần của Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng HKQT Long Thành hiện không còn phù hợp với thực tế quy định trong Nghị quyết số 53/2017/QH14. UBND tỉnh Đồng Nai cũng có nhiều kiến nghị điều chỉnh, bổ sung Dự án về quy mô, như giảm 2 dự án thành phần, diện tích sử dụng đất, thay đổi tổng mức đầu tư, thay đổi thời gian thực hiện từ 2017-2021 thành 2017-2024. Vì vậy, theo Kiểm toán nhà nước, việc điều chỉnh này là cần thiết.
