Bối cảnh đặc biệt cần có chính sách đặc biệt
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, trong Kỳ họp Quốc hội bất thường sắp tới, gói hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế là một trong 5 nội dung dự kiến trình Quốc hội.
 |
| Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh. Ảnh: quochoi.vn |
Gần 2 năm qua, do tác động của dịch Covid-19 tới kinh tế toàn cầu, trong đó có kinh tế Việt Nam khiến sản xuất, kinh doanh của DN gặp khó khăn, các chuỗi cung ứng cả phía cung và cầu bị đứt gãy, đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn. Đảng và Nhà nước đã có nhiều cơ chế chính sách linh hoạt, kịp thời để hỗ trợ người dân, DN. Tuy nhiên trong bối cảnh dịch bệnh còn diễn biến phức tạp thì việc đặt ra một gói hỗ trợ tiếp theo để phục hồi phát triển kinh tế là rất cần thiết.
Với tinh thần chủ động, từ sớm, từ xa, Chủ tịch Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội, các chuyên gia đã bàn nhiều về nội dung này. Tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2021 cũng sẽ lắng nghe ý kiến của các chuyên gia trong và ngoài nước về giải quyết gói hỗ trợ này như thế nào cho phù hợp, nhằm đáp ứng yêu cầu phục hồi và phát triển kinh tế thời gian tới.
Trước một số ý lo ngại việc triển khai gói hỗ trợ sẽ ảnh hưởng đến nợ công và bội chi, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho rằng, trong bối cảnh đặc biệt đòi hỏi chúng ta phải có những chính sách đặc biệt. “Nhiều ý kiến cho rằng, việc triển khai gói hỗ trợ là cần thiết và phải nhanh, lan tỏa tích cực, tác động tới nền kinh tế và tập trung vào 2 năm (2022 – 2023). Theo tính toán của các chuyên gia, mỗi năm tăng thêm bội chi khoảng 1% GDP thì các mức an toàn về nợ công, nợ Chính phủ, nợ nước ngoài, vẫn nằm trong tầm kiểm soát” - ông Thanh cho biết.
Về độ lớn, độ dài của gói hỗ trợ, Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2021 cũng sẽ thảo luận nhằm xác định sẽ sử dụng tài khoá bao nhiêu và tiền tệ bao nhiêu. “Có ý kiến nói kinh nghiệm quốc tế thì tài khoá 65%, còn tiền tệ 35%. Ở Việt Nam, trong chính sách vừa qua tài khoá 72% và tiền tệ 28% thì cũng gần với quốc tế. Tuy nhiên, dư địa chính sách tài khoá của chúng ta vẫn nhiều hơn”- ông Thanh nói.
Đặc biệt, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế nhấn mạnh, nguồn cho gói hỗ trợ cần cân nhắc trên cơ sở vay và phải có khả năng trả nợ, đảm bảo tính khả thi và phải đáp ứng được mức độ hấp thụ của nền kinh tế.
“Chúng ta không sợ tăng trần nợ công mà quan trọng là phải sử dụng các gói hỗ trợ như nào, đưa vào đâu, nhằm mục đích gì, hiệu quả ra sao? Đồng thời, phải có các chương trình để quản lý rủi ro trong quá trình huy động, quản lý, sử dụng các chính sách tài khóa, tiền tệ phục hồi, phát triển kinh tế. Quốc hội yêu cầu phải quản lý, giám sát, đảm bảo công khai minh bạch, tránh trục lợi chính sách, tránh phân tán, chống tham nhũng, lãng phí” - Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế nêu rõ.
Cần đưa ra các mục tiêu cả trong ngắn hạn và dài hạn
Đồng tình về sự cần thiết của gói hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế, PGS,TS. Bùi Quang Tuấn - Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam nhấn mạnh, gói hỗ trợ cần được triển khai có trọng tâm, trọng điểm với quy mô đủ lớn mới có tác dụng. Bởi nếu quy mô nhỏ, không đủ về lượng thì không đảm bảo mục tiêu về chất lượng, song quy mô ở mức độ nào thì cần phải tính toán.
Theo ông Tuấn, hiện chúng ta còn một số không gian để tận dụng, chẳng hạn như trần nợ công còn dư địa nhiều hơn. “Chúng ta không lạm dụng để dẫn đến hệ lụy về lạm phát, tuy nhiên theo tính toán dù không đến 10% GDP như các nước song cũng phải đạt từ 6 - 8% GDP” - ông Tuấn cho hay.
 |
| Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam Bùi Quang Tuấn - Ảnh: quochoi.vn |
Ông Tuấn cũng cho rằng, cần xác định các ưu tiên khi triển khai gói hỗ trợ, trong đó cần tập trung vào các vấn đề về phòng, chống dịch, nâng cao năng lực y tế; giải quyết khó khăn cho người lao động, DN.
Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam đề xuất, cần rà soát các trọng tâm và nên chia ra 2 loại mục tiêu. Trong đó, về mục tiêu ngắn hạn cần tập trung hỗ trợ DN bằng nhiều công cụ, đặc biệt là công cụ về tài chính như giảm thuế, phí, tái cơ cấu các khoản nợ… “Mỗi tháng khoảng 10 nghìn DN rời khỏi thị trường là vấn đề rất đáng báo động. Vì vậy, việc hỗ trợ cho lực lượng chủ công này là rất quan trọng” - ông Tuấn nêu quan điểm.
Bên cạnh đó, phải hỗ trợ DN tiếp cận nguồn vốn. Bởi nếu chỉ giảm thuế thì chưa đủ mà DN cần tiếp cận được nguồn lực để vận hành sản xuất kinh doanh và đóng thuế.
Đồng thời, các vấn đề về tạo môi trường kinh doanh, đầu tư thuận lợi cho DN cũng cần tiếp tục đẩy mạnh cũng như hỗ trợ các lĩnh vực khác như: hỗ trợ chuyển đổi số, tiếp cận lao động, tiếp cận thông tin…
Đối tượng thứ hai cần quan tâm theo ông Tuấn đó là người lao động. Đây là một trong những nguồn lực đóng góp cho tăng trưởng, bên cạnh vốn và công nghệ, đặc biệt là lực lượng lao động di chuyển do dịch bệnh, làm đứt gẫy chuỗi cung ứng lao động. Do đó, cần có các chính sách hỗ trợ để DN tiếp cận thị trường lao động, tuyển dụng được lao động và đảm bảo các điều kiện cho người lao động quay trở lại làm việc.
Ngoài ra, cần chú ý đến vấn đề đào tạo lại lao động, chuyển đổi số cho DN. Bởi đây là thời điểm DN có thể “mượn” khủng hoảng để xây dựng nền tảng số.
Về mục tiêu dài hạn, ông Tuấn đề xuất, cần chú trọng đến các trụ cột cho tăng trưởng như đảm bảo về vốn, công nghệ cao, công nghệ thông minh gắn với kinh tế số. Trong bối cảnh phục hồi kinh tế, chúng ta đang đi chậm hơn các nước trong khu vực nên phải sử dụng tốt các nguồn lực này giúp vận hành nền kinh tế tăng trưởng cao nhằm thu hẹp khoảng cách./.
ĐĂNG KHOA
