Đây là quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, có tư cách pháp nhân, có con dấu riêng, được mở tài khoản tại ngân hàng và Kho bạc Nhà nước theo quy định; tổ chức và hoạt động theo loại hình đơn vị sự nghiệp công lập.
Bộ máy của Quỹ gồm Hội đồng quản lý quỹ, Ban kiểm soát quỹ và Ban điều hành quỹ. Hội đồng quản lý Quỹ gồm 5 thành viên: Chủ tịch Hội đồng quản lý Quỹ do Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phụ trách lĩnh vực lâm nghiệp kiêm nhiệm, Phó Chủ tịch Hội đồng quản lý Quỹ do Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm kiêm nhiệm, các ủy viên là đại diện lãnh đạo Phòng Kế hoạch - Tài chính, Thanh tra, Chi cục Kiểm lâm thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn kiêm nhiệm.
Quỹ có trụ sở đặt tại Chi cục Kiểm lâm Hải Dương, khu dân cư Tân Lập, phường Nam Đồng, TP. Hải Dương.
Quỹ được thành lập nhằm huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực xã hội để bảo vệ và phát triển rừng, góp phần thực hiện chủ trương xã hội hóa nghề rừng. Nâng cao nhận thức và trách nhiệm đối với công tác bảo vệ và phát triển rừng của những người được hưởng lợi từ rừng hoặc có các hoạt động ảnh hưởng trực tiếp đến rừng. Nâng cao năng lực và hiệu quả quản lý, sử dụng và bảo vệ rừng cho các chủ rừng, góp phần thực hiện chiến lược phát triển lâm nghiệp bền vững trên địa bàn tỉnh.
Tổ chức và hoạt động của Quỹ thực hiện theo Điều lệ ban hành. Nguyên tắc hoạt động của Quỹ không vì mục đích lợi nhuận. Chỉ hỗ trợ cho các chương trình, dự án hoặc các hoạt động phi dự án liên quan đến bảo vệ và phát triển rừng mà ngân sách nhà nước chưa đầu tư hoặc chưa đáp ứng yêu cầu đầu tư. Đảm bảo công khai, minh bạch, hiệu quả; quản lý, sử dụng đúng mục đích và phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành.
Trước đó, tại thời điểm kiểm toán chuyên đề việc quản lý, sử dụng Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng giai đoạn 2020-2022 các tỉnh Quảng Ninh, Hải Dương, Bắc Giang và TP. Hải Phòng, Kiểm toán nhà nước chỉ rõ Hải Dương chưa thành lập Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng cấp tỉnh, Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn thực hiện các nhiệm vụ của Quỹ theo quy định.
Việc thành lập Quỹ được kỳ vọng sẽ giúp Hải Dương thực hiện nhiệm vụ quản lý, sử dụng tiền dịch vụ môi trường rừng và các nguồn tài chính hợp pháp khác phục vụ bảo vệ và phát triển rừng, phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn theo đúng quy định của pháp luật./.