Bắc Ninh: Tăng cường tuyên truyền để giảm số người rút BHXH một lần

Rút BHXH một lần gây nhiều thiệt thòi

BHXH là chính sách an sinh xã hội lớn, góp phần thúc đẩy kinh tế-xã hội phát triển bền vững. Người tham gia BHXH bắt buộc cũng như tự nguyện được hưởng những quyền lợi về chăm sóc sức khỏe khi ốm đau, bệnh tật, thai sản, được hưởng chế độ hưu trí, tử tuất khi về già. Tuy nhiên hiện nay, nhiều người đã tham gia BHXH lại thực hiện rút BHXH một lần. Theo khuyến cáo của cơ quan BHXH, việc rút BHXH một lần không mang lại lợi ích mà chỉ gây thiệt thòi cho người tham gia.

Theo quy định của Luật BHXH, trong một số trường hợp, những người tham gia BHXH khi có yêu cầu sẽ được giải quyết BHXH một lần. Cụ thể: Người đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH; lao động nữ hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn đã đủ tuổi nghỉ hưu mà khi nghỉ việc chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện; người ra nước ngoài để định cư; mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng theo quy định của Bộ Y tế; công an, bộ đội khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu; sau 1 năm nghỉ việc hoặc sau 1 năm không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH.

Theo thông tin từ cơ quan BHXH, tình trạng rút BHXH một lần diễn ra nhiều và có xu hướng gia tăng tại một số tỉnh, thành phố. Việc rút BHXH một lần không đưa lại lợi ích mà gây nhiều thiệt thòi cho người lao động không chỉ về tài chính (lương hưu hàng tháng) mà còn ảnh hưởng đến quyền an sinh lâu dài.

Cụ thể, về kinh phí, nếu người lao động hưởng BHXH một lần thì mức hưởng mỗi năm đóng BHXH chỉ bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014 và bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi. Về lâu dài, khi rút BHXH một lần, sẽ không còn cơ hội được hưởng lương hưu và được cấp thẻ BHYT miễn phí trong suốt thời gian hưởng lương hưu để bảo đảm cuộc sống và sức khỏe khi về già - độ tuổi dễ gặp bất trắc về sức khỏe, nhất là trong bối cảnh tiềm ẩn nhiều rủi ro, dịch bệnh như hiện nay.

Cũng như nhiều địa phương khác, trong 2 năm trở lại đây, số người thực hiện rút BHXH một lần trên địa bàn tỉnh có xu hướng gia tăng. Cụ thể, năm 2022, toàn tỉnh tiếp nhận và giải quyết cho 9.506 người hưởng BHXH một lần. Từ đầu năm đến nay, BHXH đã giải quyết 3.543 trường hợp hưởng BHXH một lần, tăng 19% so với cùng thời điểm năm 2022. Riêng trong tháng 4, tiếp nhận và giải quyết 1.204 hồ sơ.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến người tham gia rút BHXH một lần, chủ yếu là do nhận thức của người lao động chưa thực sự rõ ràng về chính sách nên rút BHXH một lần. Nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong sản xuất, kinh doanh cắt giảm lao động, nhiều người không có việc làm, đời sống gặp khó khăn nên không tiếp tục tham gia BHXH. Bên cạnh đó, hệ thống chính sách BHXH chưa linh hoạt và thực sự hấp dẫn; thủ tục hưởng BHXH một lần khá dễ dàng… dẫn đến việc rút BHXH một lần gia tăng. Hiện nay, các cấp, ngành hữu quan đang đề xuất sửa đổi một số nội dung liên quan đến các quy định về BHXH, trong đó có những giải pháp để hạn chế tình trạng rút BHXH một lần.

Phấn đấu giảm số người rút BHXH một lần

Để hạn chế số người rút BHXH một lần, BHXH tỉnh và BHXH các huyện, thị xã, thành phố tăng cường tuyên truyền chính sách BHXH, BHYT, BHTN; những thiệt thòi của việc rút BHXH một lần cho người tham gia. Tại các cơ quan BHXH trong tỉnh, khi tiếp nhận hồ sơ đề nghị rút BHXH một lần, cán bộ đều tuyên truyền, giải thích, định hướng để người lao động không rút BHXH mà chuyển sang tham gia BHXH tự nguyện.

Đặc biệt, BHXH tỉnh tuyên truyền chính sách hỗ trợ của nhà nước, của tỉnh, nhất là Nghị quyết số 03 của HĐND tỉnh quy định chính sách hỗ trợ kinh phí tham gia BHXH tự nguyện, BHYT trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh, giai đoạn 2021-2025. BHXH tỉnh cũng phối hợp với Trung tâm dịch vụ việc làm (Sở Lao động - Thương binh và Xã hội) - cơ quan được giao tiếp nhận và giải quyết hồ sơ đề nghị hưởng BHTN, tuyên truyền, vận động người tham gia không rút BHXH một lần.

Việc gia tăng số người rút BHXH một lần đặt ra những thách thức đến công tác an sinh xã hội và việc thực hiện mục tiêu của Nghị quyết số 28-NQ/TW là “từng bước mở rộng vững chắc diện bao phủ”, “hướng tới mục tiêu BHXH toàn dân”. Vì thế, thời gian tới, các cấp, ngành, cơ quan BHXH cần tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền chính sách, tích cực vận động người lao động tham gia BHXH để bảo đảm quyền lợi và sự phát triển bền vững của xã hội./.